ADŻIO (AGIO) [agio] : Różnica w wartości pomiędzy walutami. Termin używany również do określenia procentu naliczanego za zamianę pieniądza papierowego na gotówkę (na rachunku), bądź też za zamianę słabej waluty na mocną. W rozliczeniach clearingowych agio stanowi różnicę między oficjalnym kursem waluty rozliczeniowej a kursem rynkowym.
AFILIACJA [Affiliate] : Określenie odnoszące się do sytuacji w której:
a)dwa przedsiębiorstwa (nazywane afiliacjami) posiadają wzajemne udziały, np. firma A posiada udziały firmy B i firma B posiada udziały firmy A, z tym ,że jedna z firm posiada udział nie dający możliwości kontrolowania drugiego, zaś druga firma posiada udział umożliwiający kontrolę pierwszej.
b)dwie firmy uzależnione są od trzeciej firmy , tzn. gdy ich udziały kontrolowane są przez inną firmę
AGENT FINANSOWY [Fiscal Agent] : Bank na rynku euroobligacji, który został wyznaczony jako agent dla jakiejś emisji, włączając w to działanie w charakterze głównego agenta płatniczego
AGENT PŁATNICZY [Paying Agent] : Bank emitenta obligacji, w którym płatne są odsetki i kapitał
AKCEPT BANKOWY [Bankers Acceptance] : Zbywalna trata terminowa zaciągana przez bank oraz akceptowalna przez ten bank. Bank ten dodaje swój kredyt do tego, który posiada już importer dokonujący zakupu danego towaru. Akcet bankowy w typowy sposób wywodzi się od akredytyw w handlu zagranicznym. Zaksięgowana stawka od takiego kredytu jest oprocentowaniem wykazywanym przez wiele banków jako cena finansowania operacji typu akredytywy. Nie jest to więc rzeczywiste wskazanie kursów kwotowanych na rynku przez dealer′ów a używane jest jako stawka dla małych transakcji. Natomiast stawka oferowana (to znaczy stawka oferty udzielania pożyczki środków finansowych) jest stawką procentową po jakiej bank gotów jest zawrzeć transakcję na rynku
AKCEPTACJA, ZGODA [Acceptance] : Zgoda udziałowca na podjęcie oferty, która została do niego wystosowana
akceptacja bez zastrzeżeń : absolute acceptance
akceptacja warunkowa : conditonal acceptance, qualified acceptance
akceptacja bezwarunkowa : general acceptance, unconditional acceptance
AKCEPTANT [Acceptor] : Trasat, który podpisuje weksel i przez ten fakt przyjmuje zobowiązania do zapłacenia sumy wekslowej w terminie zapadalności
AKCJA [Share,Stock] :
1.Papier wartościowy stwierdzający tytuł własności, który reprezentuje część kapitału w interesach należących do jego właściciela, Osoba ,która kupuje taką część kapitału przedsiębiorstwa staje się akcjonariuszem posiadającym udział w jego aktywach oraz otrzymuje udział w formie dywidendy w jakichkolwiek zyskach ta wypracowanych
2.Dokument stwierdzający udział kapitałowy w przedsiębiorstwie mającym formę organizacyjno-prawną spółki akcyjnej.
Istnieją różne rodzaje akcji:
akcja bankowa - bank share (stock)
akcja gratisowa - bonus share (stock)
akcja założcielska - founder′s share (stock)
akcja na okaziciela - bearer share (stock)
akcja imienna - inscribed share (stock), registered share (stock)
akcja zwykła (nieuprzywilejowana) - common share (stock)
akcja uprzywilejowana - preference share (stock), prioroty share (stock), preffered share (stock)
akcja nowej emisji - fresh share (stock), junior share (stock)
akcja nabywana za gotówkę - cash share (stock)
akcja dająca uprzywilejowane prawo głosu - multiple share (stock)
akcja bez prawa dywidendy, premii, wykupu i wymiany - shakr (stock) ex all
AKCJA KUMULACYJNA [Cumulative Preference Share, Preffered Stock] : Udział lub akcja , na ogół preferencyjna lub preferowana, której posiadanie daje prawo do otrzymania zaległej dywidendy zanim nastąpi wykonanie płatności z bieżących zysków od udziałów i akcji zwykłych, które nie niosą ze sobą takiego prawa
AKCJA Z OPCJĄ "ZE WSZYSTKIM" [Share Cum All] : Akcja lub udział, włączająca wszystkie dodatkowe korzyści z nią związane, tj dywidendę, premię, prawo wymiany, prawo wykupu.
AKCJE "AZIONI DI RISPARMIO"[Share "Azioni Di Risparmio"] : Kategoria akcji emitowanych przez włoskie przedsiębiorstwa, nie uprawniająca do głosowania,które dają marginalnie wyższą dywidendę niż akcje zwykłe.
AKCJE "GORĄCE UDZIAŁY" lub "GORĄCE AKCJE" [Hot Stock] : Udziały (akcje) cieszące się dużym popytem na rynku często nowa emisja, której cena szybko rośnie
AKCJE "NIEBIESKI ŻETON" [Blue Chip] : Akcje zwykłe przedsiębiorstw, których kierownictwo posiada wypróbowane umiejętności działania oraz zdolności w dziedzinie ekspertyz. Zazwyczaj termin ten wiąże się z przedsiębiorstwami posiadającymi solidne i bardzo dobre rezultaty finansowe w postaci przychodów i dywidendy, których akcje zachowują się na rynku w sposób, który można nazwać "powyżej przeciętnej" (w sensie cen, popularności itp.) Są to zwykłe dobrze znane oraz uznawane na rynku przedsiębiorstwa. Określenie to , pierwotnie używane w Ameryce, wywozi się od żetonu posiadającego najwyższą wartość, którym posługują się grający w pokera w kasynie.
AKCJE Z OPCJĄ "CZĘŚCIOWO ZAPŁACONE" [Partly Paid] : Akcje , dla których pełna wartość nominalna nie została zapłacona, oraz od których to akcji pozostaje zobowiązanie do zapłacenia nieuregulowanego slada. Opcja często wykorzystywana w związku z nowymi emisjami, kiedy to warunki takich emisji wymagają, aby jedynie część ceny emisji wymagają ,aby jedynie część ceny emisji została zapłacona przez stronę ubiegającą się o ich zakup.
AKCJE SKARBCOWE (UDZIAŁY SKARBCOWE) [Treasure Stock] : W USA sąto akcje emitowane przez przedsiębiorstwo, które później zostają przez to przedsiębiorstwo odkupione. Mogą zostać zatrzymane, wycofane , bądź reemitowane. W czasie kiedy trzymane są przez przedsiębiorstwo nie otrzymują dywidendy i nie mogą być wykorzystane do celów związanych z głosowaniem
AKCJE (UDZIAŁY) W NOWOCZESNĄ TECHNOLOGIĘ [High - Tech Stocks] : Akcje przedsiębiorstw działających w dziedzinach o nowoczesnym stopniu technologii ,takich jak komputery, biotechnologia i elektronika
AKCJ ZŁOTOWE [Gold Shares] : Akcje w przedsiębiorstwach - kopalniach złota , głównie Południowoafrykańskich i australijskich
AKCJE "Z PRAWAMI" ["Cum Rights"] : Akcje (udziały) obejmujące wszelkie prawa z nimi związane
AKCJE ZWYKŁE [Ordinary Shares] : Akcje zajmujące kolejno miejsce po obligacjach-listach zastawnych oraz po akcjach preferencyjnych w szeregu papierów wartościowych, z tytułu których należą się płatności dywidendy.
AKCJONARIUSZ [Shareholder,Stockholder] : Posiadacza akcji (udziałów) określonej spółki akcyjnej
b : Rodzaj podatku pośredniego, nakładanego na niektóre towary rynkowe (zazwyczaj artykuły pierwszej potrzeby), wliczanego w ich cenę
AKREDYTYWA DOKUMENTOWA [Documentary Credit] : Akredytywa dokumentów stanowi samodzielne zobowiązanie banku do zapłaty beneficjentowi (osobie uprawnionej) określonej kwoty pod warunkiem udokumentowania przez niego, za pomocą odpowiednich dokumentów, że wszystkie warunki i wymogi, od których akredytyw uzależnia zapłatę, zostały spełnione. Funkcja akredytywy polega na wprowadzeniu w miejsce zobowiązania kupującego zobowiązania banku. Z momentem wystawienia akredytywy sprzedawca może dochodzić zapłaty ceny kontraktowej wyłącznie od banku i w warunkach określonych w akredytywie. Akredytywa dokumentowa w największym stopniu eliminuje ryzyko eksportera nieotrzymania zapłaty, gdyż do zapłaty za przedłożone dokumenty zobowiązany jest bank, a nie importer. Otwarcie akredytywy przed wysyłką towaru daje eksporterowi pewność ,że importer nie odstąpi jednostronnie od kontraktu. Natomiast po dokonaniu wysyłki towaru eksporter ma zagwarantowaną zapłatę przez bank,jeśli tylko przedłożone dokumenty odpowiadają warunkom przewidzianym w akredytywie.
akredytywa importowa - import letter of credit
akredytywa eksportowa - export letter of credit
akredytywa odwołalna - revocable letter of credit
akredytywa nieodwołalna - irrevocable letter of cerdit
akredytywa zbywalna - transferable letter of credit
akredytywa odnawialna - revolving letter of credit
AKREDYTYWA PIENIĘŻNA [Travellers Letter Of Credit] : Zobowiązanie banku do honorowania dyspozycji osoby uprawnionej w granicach określonej kwoty pieniężnej i w określonym terminie np. bank wystawiający akredytywę pieniężną podróżnemu zwraca się do banku zagranicznego (banków zagranicznych) o wypłacenie osobie podanej w akredytywie pieniężnej oznaczonej kwoty pieniężnej (realizowanej w ratach) .Poszczególne kwaoty wypłacane na podstawie okazywanej akredytywy odnotowane są w dołączonym do niej liście kredytowym
AKT POROZUMIENIA [Deed Of Arrangement] : Porozumienie zawarte pomiędzy dłużnikiem i wierzycielem w celu dokonania próby uniknięcia bankructwa lub likwidacji - często praktywkowane w Wielkiej Brytanii
AKT TRANSFERU [Deed Of Transfer] : Dokument upoważniający przedsiębiorstwo do dokonania transferu udziałów od jednego udziałowca do drugiego
AKTYWA [Assets] : Wszystko to , co przedsiębiorstwo posiada a ma wymierną wartość pieniężną lub co stanowi jego należność. Gotówka, papiery wartościowe, depozyty bankowe, inwestycje, środki finansowe stanowiące należność, materiały i zapasy - równają się aktywom bieżącym - natomiast fabryka, maszyny oraz nieruchomości stanowią aktywa "szytwne" - inaczej mówiąc środki trwałe, Patenty oraz wartość wynikająca z dobrej marki (dobrego imienia, reputacji oraz wyrobionych stosunków) przedstawiają aktywa niematerialne.
aktywa trwałe - fixed assetss
aktywa bieżące - financial assets
AKTYWA NIMATERIALNE I PRAWNE, NIENAMACALNE [Intaagible Assets] : Pozycje takie jak koszt patentów oraz znaków handlowych, koszty prawne związane z rozpoczęciem działalności, bądź z zakupem jakiegoś interesu. Koszty związane z osiągnięciem dobrej reputacji oraz z wyrobienia dobrych stosunków
AKTYWA REPREZENTUJĄCE KAPITAŁ AKCYJNY NETTO [Net Eqiuity Assest]: Aktywa netto pomniejszone o wartość spłaty kapitału preferencyjnego, włączając w nią jakiekolwiek zaległości w zapłacie odsetek
AMORTYZACJA :
1.Amortisation: Częściowy wykup długu przez dokonywane okresowo spłaty kapitału i odsetek. Często łączy się z wykorzystywaniem funduszu amortyzacyjnego (dosłownie "zatapiającego" daną pożyczkę)
2.Depreciation : Stopniowanie zmniejszanie się wartości środków trwałych na skutek ich fizycznego i moralnego zużycia,. W języku potocznym terminu tego używa się dla określenia obciążenia kosztów z tytułu starzenia się zużycia środków trwałych
AMORTYZACJA DŁUGU [Debt Redemption] : Spłata kredytu (długu) ze środków zgormadzonych na specjalnie utworzonym w tym celu funduszu amortyzacyjnym, rozłożona w czasie.
ANALIZA FUNDAMENTALNA [Fundamental Analysis] : Analiza nazywana także badaniem podstawowym. System analizowania podstawowych czynników leżących u podłoża zjawiska wpływających na perspektywy podaży i popytu na dany papier wartościowy lub towar , oraz wynikająca z niego perspektywa cenowa
ANALIZA TECHNICZNA [Technical Analysis] : Analiza rynków towarowych i papierów wartościowych dokonywana poprzez wykorzystanie mających z nim związek danych technicznych odnoszący się do zmian cen oraz zmian w wielkościach będących przedmiotem handlu.
APRECJACJA [Appreciation] : Wzrost wartości rynkowej kursu walutowego danej waluty, aktywów kapitałowych czy instrumentów finansowych
ARBITRAŻ [Arbitration] : Sposób rozstrzygania sporów ,wywodzący się zazwyczaj z kontraktu, wyrażany przez odniesienie sporu raczej do jednej lub więcej osób neutralnych aniżeli przez wszczęcie postępowanie sądowego. Arbitraż musi być uzgodniony ; nie można zostać narzucony. Formalną podstawą rozstrzygania spraw w ten sposób jest z reguły pisemna zgoda strona, zawarta w klauzuli arbitrażowej zapisanej w kontrakcie, bądź wyrażona już po powstaniu sprawy spornej w formie zapisu o polubowne uzgodnienie.
ARBITRAŻ GIEŁDOWY [Arbitrage Business] : Jednoczesny zakup dewiz, papierów wartościowych, instrumentów finansowych lub towarów na jednym rynku, połączony ze sprzedażą na drugim (po wyższej cenie) , lub też jednoczesne zgranie ze sobą dwóch transakcji w jednym towarze na dwóch rynkach, lub też zakończona zyskiem transakcja dewizowa na rynku "a vista", lub na rynku terminowym, mająca na celu wykorzystanie występujących w różnych centrach finansowych różnic w stopie przychodu
aribitraż dewizowy (walutowy) - currency arbitrage, arbitrage of exchange
arbitraż papierami wartościowymi - arbitrage in stock (securities), stock arbitrage
ARBITRAŻ ODSETKOWY (PROCENTOWY)[Interest Arbitrage] : Przenoszenie wolnych środków pieniężnych pomiędzy różnie oprocentowanymi insturmentami finansowymi z jednego ośrodka rynku pieniężnego do drugiego lub między różnymi rynkami narodowymi w celu zrealizowania zysku z tytułu różnicy poziomów stóp procentowych
ARBITRAŻ POKRYTYCH ODSETEK [Covered Interest Arbitrage] : Zaciągnięcie pożyczki w jednej walucie , a następnie dokonanie konwersji (wymiany) tej waluty na drugą, w celu zainwestowania tej drugiej, po czym sprzedanie drugiej waluty na termin (przyszły termin dostawy, po czym sprzedanie drugiej waluty na termin (przyszły termin dostawy pokrywający się z okresem inwestowania) w zamian za pierwszą z niewymienionych walut
ARBITRAŻ WALUTOWY (DEWIZOWY) [Currency Arbitrage, Arbitrage of Exchange] : Czynność giełdowa polegająca na kupnie i sprzedaży walut obcych na różnych rynkach pieniężnych w celu osiągnięcia zysku wynikającego z różnicy kursów między tymi rynkami.
ARBITRAŻYŚCI RYZYKA [Rsik Arbitrageurs] : Jednostki prowadzące handel, usiłujące osiągnąć zysk ze spodziewanego wzrostu w cenie akcji przedsiębiorstwa, które jest celem walki o przejęcie, oraz z przewidywanego spadku ceny akcji oferenta zgłaszającego gotowość dokonania takiego przejęcia. Jednostki handlujące, o których mowa jednocześnie kupują udziały w tym pierwszym przedsiębiorstwie i sprzedają akcje drugiego z wymienionych. Inwestują również w przedsiębiorstwo, które jest celem walki o przejęcie, jeżeli sądzą , że oferent wyrażający gotowość przejęcia będzie zmuszony do podniesienia swoje ceny
AUKCJA HOLENDERESKA [Dutch Action] : Aukcja, na której najniższa cena wymagana do sprzedaży oferowane towary są sprzedane. Prowadzona jest przez obniżenie ceny wywoławczej dopóki nie pojawią się kupujący
AUDYTOR [Auditor] : Osoba uprawniona do weryfikowania bilansu rocznego firmy dla potrzeb zainteresowanych uczestników rynku giełdowego (inwestorów, akcjonariuszy). Audytor pełni funkcję biegłego księgowego, który ponadto może przeprowadzić analizy finasowe podmiotów gospodarczych, wycenę ich majątku itd.
AWAL [Aval] : Płaytność sumy wekslowej weksla trasowanego lub własnego, która jest zagwarantowana podpisem osoby trzeciej na wekslu. Termin używany w Europie.
AWERSJA NA RYSZYKO [Risk Aversion] : Stopień w jakim inwestor jest niechętny do tego, aby przyjąć ryzyko
akcja uprzywilejowana z zerową dywidendą: obligacja, która nie wypłaca dywidendy, ale ma ustalony termin i stałą cenę wykupu, która jest nieco wyższa niż cena wykupu podobnych obligacji, chociaż cena wykupu w rzeczywistości nie jest gwarantowana.
BANK [Bank] : Instytucja, której sferą działania są stosunki pieniężne , przeprowadzająca operacje finansowe.
BANK-AGENT[ [Bank-Agent] : Bank wyznaczony przez członków międzynarodowego syndykatu udzielającego pożyczki finansowej, w celu ochrony interesów pożyczkodawców w okresie trwania pożyczki. Instytucja podobna do instytucji powiernika emisji obligacji
BANK CENTRALNY [Central Bank] : Główny bank o charakterze regulacyjnym w systemie walutowym danego państwa. Na ogół poddany kontroli rządu. W normalnych okolicznościach jego kompetencje obejmują kontrolę systemu kredytowania, emisję banknotów, sprawowanie nadzoru nad bankami komercyjnymi, zarządzanie rezerwami dewizowymi oraz oddziaływanie na wartość waluty narodowej, jak również prowadzenie działalności bankiera rządu
BANK CENTRUM FINANSOWEGO [Money Center Bank] : Określenie używane w USA dla odróżnienia takich instytucji od banków regionalnych. Odnosi się do banków krajowych ,znajdujących się w głównych centrach finansów międzynarodowych - takich jako Nowy Jork, Londyn i Tokio. Banki, o których mowa , prowadzą operacje na dużą skalę w zakresie udzielania pożyczek rządom i korporacjom międzynarodowym, jak również zaliczają się do grona aktywnych nabywców instrumentów rynku pieniężnego oraz innych papierów wartościowych
BANK INWESTYCYJNY [Investment Bank, Merchant Bank] :
1.Instytucja finansowa lokująca kapitały w papierach wartościowych, udzielająca długoterminowych kredytów, organizująca finansowanie większych przedsięwzięć, spełniająca rolę domu emisyjnego, świadcząca inne usługi, np. pośrednictwo, zarządzanie portfelami papierów wartościowych.
2.Firma zajmująca się w USA papierami wartościowymi, działająca jako subskrybent dla nowych emisji obligacji lub papierów wartościowych typu "stock", która - jako część syndykatu - prowadzi redystrybucję tych papierów do inwestorów. Wykonuje ponadto inne funkcje, zbliżone do Brytyjskiego Banku Komercyjnego
BANK KLIRINGOWY (BANK ROZRACHUNKOWY)[Clearing Bank] : Bank członkowski należący do narodowego systemu rozrachunku (klirowania) czeków . Rozliczyć czek oznacza poddać go obróbce w systemie rozrachunkowym, tak aby beneficjent (odbiorca płatności) mógł otrzymać jego równowartość
BANK KOMERCYJNY[Commercial Bank] : Bank ,który koncentruje swój działalność w zasadzie na udzielaniu krótkoterminowych pożyczek sektorowi przemysłowemu i handlowemu. W typowych okolicznościach, instytucja taka oferuje szeroki zakres usług grupom biznesu oraz konsumentom, obejmując usługi takie jak : prowadzenie rachunków bieżących (czekowych), udzielanie pożyczek komercyjnych, konsumpcyjnych oraz hipotecznych.
BANK KONSORCJUM [Consortium Bank] : Wyspecjalizowany bank posiadający jako udziałowców grupę innych banków, z których żaden nie posiada w nim większości udziałów. Zazwyczaj zaangażowany w międzynarodowe operacje finansowe prowadzone na dużą skalę
BANK KORESPONDENT [Correspondent Bank] : Bank, który przyjmuje depozyty innych instytucji depozytowych oraz wykonuje dla nich usługi bankoe w centrach finansowych, w których wspomniane instytucje nie są fizycznie reprezentowane
BANK KUPIECKI [Merchant Bank] : Początkowo bank, który specjalizował się w finansowaniu handlu międzynarodowego i jako taki zdobywał specjalistyczną wiedzę i znajomość krajów, w których prowadził operacje. Obecnie odgrywa znacznie większą rolę, działając jako instytucja emisyjna wypuszczająca papiery wartościowe typu "stock" (udziały) i obligacje, a także zbierając fundusze w celu udzielenia pożyczek i gromadzenia kapitału akcyjnego. Bank taki prowadzi również operacje wekslowe (transakcje kupna-sprzedaży weksli) ,a także wykonuje transakcje dewizowe (kupno-sprzedaż dewiz). Banki kupieckie prowadzą także operacje w imieniu przedsiębiorstw oraz prowadzą także operacje w imieniu przedsiębiorstw oraz prowadzą dla nich działalność doradczą, na przykład w sytuacji fuzji itp., a niektóre zawierają transakcje w metalach szlachetnych (uczestnicząc w handlu metalami w sztabach)
BANK MIEJSKI [City Bank] : Japońskie określenie używane dla oznaczenia banku komercyjnego. Banki takie odróżniane są od banków wiejskich, które udzielają pożyczek głównie farmerom oraz przyjmują od nich depozyty, a także od banków "hurtowych" lub inaczej mówiąc "długoterminowych", które mogą emitować instrumenty długu o dłuższym okresie aniżeli inne banki, oraz od banków powierniczych, które kierują funduszami powierniczymi.
BANK POŚREDNICZĄCY (AGENCJA BANKU) [Agency Bank] : Forma organizacyjna często wykorzystywana przez banki zagraniczne w celu wejścia na rynek USA. Taki bank pośredniczący (agencja) nie może przyjmować depozytów ani też udzielić kredytów w swoim własnym imieniu. Działa wyłącznie jako pośrednik dla swojego banku rodzimego.
BANK(I) REFERENCYJNY(E) [Reference Bank] : Bank, lub grupa banków, których międzybankowe stawki udzielanych pożyczek wykorzystywane są jako stawki odniesienia dla określenia stopy procentowej instrumentu finansowego o zmiennym oprocentowaniu
BANKL UNIWERSALNY [Universal Bank[ : Duży bank, (banki) w Niemczech oraz w Szwajcarii, który prowadzi zarówno bankowość komercyjną jak również inwestycyjną. Często posiadający także duże kapitały zaangażowane w przedsiębiorstwach przemysłowych
BANK UPOWAŻNIONY [Commisioned Bank] : Występuje na japońskim rynku kapitałowym; łączy w sobie rolę powiernika oraz agenta płatniczego
BANKOWOŚĆ DETALICZNA [Retail Banking] : Dostarczanie usług bankowych usługom osobom fizycznym i małym przedsiębiorstwom; obejmuje udogodnienia depozytowe, pożyczanie środków pieniężnych oraz przelewy. Działalność podobna do BAKOWOŚCI HURTOWEJ
BAKOWOŚĆ HURTOWA [Wholeasale Banking] : Działalnośc polegająca na zaciąganiu i udzielaniu pożyczek, prowadzona wśród głównych korporacji banków, banków kupieckich oraz uczestników zawierających transakcje na rynku pieniężnym.
BANKRUCTWO [Bankruptcy] : Orzeczony przez sąd stan firmy, która nie jest w stanie wywiązać się ze sowich zobowiązań wobec wierzycieli .Aktywa takiej firmy znajdują się pod zarządem komisarycznym w celu spłacenia długów. Akcjonariusze (wierzyciele) mają prawo do roszczeń wobec takiej firmy po spłaceniu wszystkich należności wierzycielom. Forma staje się formalnie bankrutem w następstwie orzeczenia sądowego, że nie jest ona w stanie wywiązywać się ze swoich długów. Takie orzeczenie może stanowić przedmiot zabiegów, albo samego zainteresowanego przedsiębiorstwa (dobrowolna likwidacja - volountary liquidation) bądź też może być wydane na wniosek wierzycieli. W Angli oficjalny likwidator -zarządca masy upadłościowej zostaje mianowany przez sąd w celu zarządzenia i końcowej realizacji aktywów dłużnika w imieniu wierzycieli. W innych krajach stosowane są inne procedury
BARDEPOT [Bardepot] : Przepis występujący w Niemczech wymagający, aby pewien procent pożyczek zaciągniętych za granicą przez niemieckich rezydentów został zdeponowany w postaci gotówki na nieoprocentowanym rachunku w Buundesbanku.
BARIERA HANDLOWA [Trade Barrier] : Sztuczne ograniczenie swobodnej wymiany dóbr i usług pomiędzy krajami, przyjmujące zazwyczaj formę ceł ,subsydiów, ograniczeń ilościowych oraz kontroli dewizowych
BARIERA OPORU [Resistance Barrier] : Poziom ceny, powyżej lub poniżej której rynek może odczuwać trudności w podaży lub popycie. Termin ten w języku potocznym bywa używany dla określenia sytuacji , w której ceny na rynku mają tendencję zwyżkową
BARIERY POZACELNE [Non-Tariff Barriers] : Restrykcyjne praktyki handlowe, inne niż taryfy celne, obejmujące m.in. ograniczenie ilościowe w imporcie, licencjonowanie importu (inaczej mówiąc : wydawanie licencji importowych) oraz kontrole cen
BARTER [Barter] : Umowa ,w myśl której dokonuje się wymiany towarów lub usług na inne towary lub usługi. W tego typu transakcji pieniądze nie są przedmiotem wymiany na towar lubusługi, tzn. prawo własności na towary przechodzi w zamian za określony ekwiwalent, którym nie jest pieniądz lecz inny towar, usługa
BAZA [Basis] : Różnica pomiędzy ceną towaru (znajdującego się w danym miejscu) w transakcji za gotówkę (natychmiastowa dostawa) a ceną określonego kontraktu terminowego (różnica między cenami spot a notowaniami future) - termin używany powszechnie w USA
BAZA KAPITAŁOWA [Capital Base] : Wyemitowany (w postaci papierów wartościowych) kapitał przedsiębiorstwa plus rezerwy oraz zatrzymane zyski.
BEMEFICJANT [Beneficiary] : Osoba prawna lub osoba fizyczna, która otrzymała kredyt bankowy lub której udzielono polecenia wypłaty, poręczenia otwarto akredytywę
BESSA [Bear Market, Slump, Decline, Fall, Drop] : Zniżka kursów giełdowych - papierów wartościowych albo cen towarów, a także rodzaj operacji giełdowej o spekulacyjnym charakterze. Termin ten jest stosowany również dla określenia spadkowej tendencji cen na giełdzie lub rynku.
BEZPOŚREDNI PAPIER (WARTOŚCIOWY) [Direct Paper] : Papier handlowy sprzedawany bezpośrednio inwestorom przez emitenta
BEZPOŚREDNIE UPLASOWANIE [Dirct Palcement] : Plasowanie nowej emisji papierów wartościowych w sposób bezpośredni tj. u inwestorów wywodzących się z grona instytucji aniżeli przez dokonanie oferty subskrypcyjnej.
BIERŻĄCE AKTYWA [Current Assets] :
1.Aktywa firm, które mogą zostać zrealizowane w krótkim czasie. Obejmują pozycje takie jak: zapasy w handlu, produkcję wtoku, salda bankowe oraz zbywalne na rynku papiery wartościowe. W USA termin ten obejmuje następujące pozycje: gotówka, obligacje rządowe USA, należności, środki finansowe należne w terminie nieprzekraczającym jednego roku oraz zapasy
2.Odpowiednik (druga strona) bieżących aktywów po stronie pasywów. Reprezentuje funkcjonujące w krótkim czasie zobowiązania przedsiębiorstwa. Pozycje te obejmują : wierzycieli handlowych, sumy należne bankom, płatne opodatkowanie oraz zadeklarowane dywidendy.
BIEŻĄCY KUPON [Current Cupoun] : Aktualny kupon od noty dłużnej o zmiennym oprocentowaniu lub od innego papieru wartościowego o zmiennym oprocentowaniu
BIEŻĄCY PRZYCHÓD [Current Yield, Running Yield] :
1.Miara zwrotu nakładów posiadacza obligacji liczona jako iloraz wartości kuponu do ceny rynkowej wyrażonej procentowo.
2.W Wielkiej Brytanii stały, bądź bieżący przychód ( w przeciwieństwie do przychodu przy wykupie) tj. roczna kwota zwrotu, jaką inwestor zabezpieczyłby sobie przez zainwestowanie po bieżącej cenie 100 funtów w papier wartościowy przynoszący znaną dywidendę. Bieżący przychód obliczany jest przez pomnożenie wyrażonej procentowo rocznej stopy dywidendy przez wartość nominalną papieru wartościowego oraz podzielenie tego wyniku przez cenę papieru wartościowego (przy czym dwie ostatnie pozycje posiadają takie same denominacje). Bieżący przychód nie bierze pod uwagę zysku lub straty w dniu wykupu, ani też podatku płaconego przez inwestorów
3.W USA wyrażono procentowo kwota zwrotu otrzymana przez podzielenie bieżącego dochodu w dolarach przez cenę rynkową tego udziału czy obligacji
BIEŻĄCY ZYSK [Current Profit] : W Japonii termin ten służy do określenia zysku przed opodatkowaniem, po odjęciu kosztów produkcji i sprzedaży oraz nie funkcjonujących zysków i strat ,jak również innych pozycji
BILANSE (ZESTAWIENIE BILANSU) [Balance Sheet] : Sprawozdanie finansowe przedstawiające w skrócie stan aktywów i pasywów i kapitału własnego firmy w określonym dniu obrachunkowym. Bilans nie jest dokładnym sprawozdaniem finansowym, dlatego że wielkości liczbowe ta zawarte stanowią mieszankę faktów i szacunków , które odzwierciedlają ową sytuację tak obiektywnie i dokładnie jak to możliwe
BILANS HANDLOWY [Balance of Trade] :
1.Walutowy zapis różnicy netto pomiędzy importem, a eksportem fizycznym towarów danego kraju wyrażony wartościowo.
2.Zestawienie wartości towarów wywiezionych za granicę i wartości towarów wywiezionych za granicę i wartości towarów przywiezionych z zagranicy w określonym czasie
BILANS PŁATNICZY [Balance Of Payments (BOP)] : Systematyczny zapis transakcji netto danego kraju z resztą świata dokonywany za dany okres. Obejmuje : handel, usługi, ruch kapitału oraz transfery jednostronne. Bilans płatniczy rachunku bieżącego łączy w sobie eksport i import towarów, jak również płatności otrzymane i udzielone z tytułu usług takich jak: transport morski, bankowości i turystyka. Wiąże się także z prywatnymi (na przykład z kwotami przekazów otrzymanych od migrujących pracowników) oraz transferami oficjalnymi (na przykład ze składkami na organizacje międzynarodowe) . Bilans kapitałowy obejmuje:
a)przepływy długoterminowe ,takie jak te dokonywane dla inwestowania w ziemię czy fabryki
b)przepływy krótkoterminowe dokonywane w pogoni za zyskiem osiąganym z tytułu posiadania wzmacniających się (aprecjujących się) walut lub powstającym dzięki wysokiemu oprocentowaniu depozytów
Bilans podstawowy (bazowy) jest rachunkiem często wykorzystywanym w odniesieniu do rachunku bieżącego wraz z długoterminowym rachunkiem kapitałowym. Przez dodanie kapitału krótkoterminowego do bilansu podstawowego (bazowego) uzyskuje się to w wielu krajach nazywa się całkowitym bilansem płatniczym
BILANS PODSTAWOWY (BAZOWY) [Basic Balance] : Bilans płatniczy bieżącego i długoterminowego rachunku kapitałowego
BLISKIE MIESIĄCE (TERMINY) DOSTAW [Nearbys] : Najbliższe miesiące (terminy) dostaw towarów kontraktów terminowych
BROKER (MAKLER, AGENT, POŚREDNIK) [Broker] : Osoba prawna lub fizyczna , która pośredniczy w transakcjach kupna i sprzedaży na danym rynku (giełdzie). Brokerzy posiadają odpowiednie licencje umożliwiające uzyskanie członkostwa danej giełdy. Za pośredniczenie brokerzy naliczają opłatę w postaci prowizji, zwaną kurtażem
BROKER POŚREDNICZĄCY (BROKER AGENCYJNY) [Agent Broker] : Tradycyjny broker papierów wartościowych działający jako pośrednik i żądający zapłaty prowizji za swoje usługi.
BROKER - DEALER [Dealer] : Broker od papierów wartościowych, który działa w nowym stylu; zarówno "robi" rynek akcji (to znaczy aktywnie kupuje i sprzedaje), jak i kupuje od (albo sprzedaje) klientów dla których pośredniczy
BROKER DYSKONTOWY [Discount Broker] : Broker, który żąda mniejszych stawek prowizyjnych, lecz nie udziela żadnych porad ani informacji analityczno-badawczych
BROKER RZĄDOWY [Government Broker] : Dawniej broker (pośrednik) w transakcjach kupna (sprzedaży) papierów wartościowych mianowany w celu pełnienia funkcji agenta rządu na rynku obligacji rządu brytyjskiego.
BROKER (POŚREDNIK) WEKSLOWY [Bill Broker] : Firma lub osoba fizyczna kupująca lub sprzedająca weksle. W Wielkiej Brytanii określenie to stosuje się wymiennie z pojęciem "domu dyskontowego"
BROKER Z PODŁOGI [Floor Broker] : Członek giełdy, który wykonuje zlecenia w czyimś imieniu na podłodze giełdy .Otrzymuje w zamian prowizję
"BRUDNE PŁYWANIE" ("BRUDNE FALOWANIE") [Dirty Float] : Termin stosowany w sytuacji kiedy kurs płynny waluty podlega interwencji władz finansowych, tj. gdy kurs ten nie porusza się w sposób swobodny, zgodny z zasadami panującymi na rynku
BUDŻET [Budget] : Oświadczenie urzędowe lub dokonane przez rząd, posiadające charakter sprawozdania finansowego na temat faktycznych lub przewidywanych dochodów i wydatków. Termin ten może również mieć zastosowanie w odniesieniu do planowania finansowego przedsiębiorstw
BUNDESOBLIGACJE [Bundesobilgations] : Bony oszczędnościowe o charakterze obligacji lub średnioterminowe noty dłużne emitowane na zasadach ciągłej kontynuacji emisji rozciągniętej w czasie oraz dokonywane seriami. Emitowane przez rząd niemiecki.
BUSZEL [Bushel] : Miara pojemności dla mierzenia objętości zboża, owoców, płynów itp. . W Wielkiej Brytanii równa się ośmiu galonom angielskim bądź 35,3 litrom. Waga jednego buszla kształtuje się różnie w zależności od związanego z pomiarem typu towaru
CECHA ODKUPYWALNOŚCI (CECHA ODWOŁYWALNOŚCI)[Call Feature] : Prawo, znajdujące się w opcji emitenta, do dokonania wykupu obligacji przed ich oznaczonym terminem zapadłości po danej cenie lub też w danym dniu. Także kontrakt pozwalający posiadaczowi na dokonanie zakupu danej ilości papierów wartościowych od wystawcy takiego kontraktu po ustalonej cenie w określonym czasie.
CEDUŁA GIEŁDOWA [Stock Exchange] : Zestawienie w formie tabeli oficjalnie ustalonych notowań kursowych transakcji zawieranych na określonej giełdzie. Notowania te muszą być podawane do wiadomości publicznej. Obowiązek opracowania i publikowania ceduł giełdowych spoczywa na zarządzie giełdy. Ceduły giełdowe wydawane są zarówno przez giełdy papierów wartościowych, jak również giełdy towarowe w dniach pracy giełd. Zestawienie bieżących notowań kursów papierów wartościowych, które znajdują się w obrocie giełdowym, są ponadto publikowane przez prasę specjalistyczną i codzienną.
CEL DOSTOSOWANIA ("CYNGIEL REGULACYJNY") [Adjustment Trigger] : Obiektywne przyczyny (kryteria) powodujące konieczność dokonania niezbędnych korekt regulacyjnych w polityce gospodarczej lub kursie walutowym
CENA DOSTAWY [Delivery Price] : Cena uregulowania zobowiązania ustanowiona przez izbę rozrachunkową za dostawy towarów z tytułu kontraktów terminowych (typu "futures")
CENA EMISJI [Issue Price] : Cena po której sprzedawane są papiery wartościowe przy ich emisji. Sprzedaż taka odbywa się według wartości nominalnej (lub mówiąc inaczej - po cenie parytetowej) z dyskontem, lub z premią. W niektórych przypadkach emisja może zostać częściowo zapłacona, co oznacza ,że cena tych papierów w momencie ich wypuszczenia na rynek płacona jest w formie ratalnej. Dla nowych obligacji jest to cena brutto (przed uwzględnieniem marż lub prowizji) wyrażona jako procent kwoty kapitału.
CENA KONWERSJI [Conversion Price] : Cena akcji, po której główna kwota obligacji zamiennych może zostać wykorzystana dla : nabycia akcji firmy emitującej, nabycia akcji stanowiących własność firmy emitującej lub nabycia akcji w firmie związanych z taką emisją
CENA NOMINALNA [Nominalna Price] : Cena szacunkowa, kwotowana przy braku faktycznej transakcji, ustalana na podstawie średniej ceny między ostatnią ofertą kupna i ostatnią ofertą sprzedaży
CENA OTWARCIA [Opening Price] : Cena, którą zarejestrowano w czasie trwania okresu wyznaczonego przez daną giełdę jako początek handlu
CENA PODŁOGI [Floor Price] : Minimalna cena, która nie może być normalnie redukowana z uwagi na względy natury politycznej, ekonomicznej czy handlowej.
"CENA PYTANIA" [Asked Price] : Cena, po której papier wartościowy lub towar oferowany jest na sprzedaż. Uczestnicy rynku zgłaszają gotowość kupna w celu dokonania zakupu (BID) lub oferują w celu dokonania sprzedaży (Offer)
CENA ROZLICZENIA (CENA REGULACUJNA) [Settlement Price] : Przeciętna cena w momencie zamknięcia dziennego handlu towarowego wykorzystywana zazwyczaj do ustalania limitów fluktuacji w dniu następnym oraz do określania należnej do uiszczenia marży (tzn. wezwań do uregulowania marży) od kontraktów terminowych (typu "futures")
CENA ROZRACHUNKOWA [Clearing Price] : Cena dzienna, po której izba rozrachunkowa rozlicza transakcje handlowe oraz po której reguluje i wykonuje wszystkie kontrakty pomiędzy członkami za każdy miesiąc kontraktowy.
CENA SPUSTOWA (CENA WYZWALAJĄCA) [Trigger Price] : Poziom ceny, przy którym zaczynają obowiązywać mechanizmy zakupu (sprzedaży), przewidziane w umowach towarowych.
CENA ŚREDNIA [Middle Price] : Średnia arytmetyczna ceny oferty zakupu (przyjęcie środków) praz ceny oferty sprzedaży (udzielenie środków) tj. średnia ceny "bid" i ceny "offer"
CENA UDERZENIOWA (CENA UDERZENIA) [Striking Price] : W Wielkiej Brytanii cena , po której przydzielane są akcje w przetargu oferty sprzedaży. Zgłaszający w przetargu ofertę kupna po cenie równej lub większej od tejk ceny otrzymuje pewną ilość akcji po tej cenie. Oferujący taką gotowość poniżej tej ceny nie otrzymują nic.
CENA WYKONANIA [Excersise Price] : Cena, po której opcja nie może zostać wykonana; znana także , jako cena "ubicia interesu"
CENA WYKUPU (ODWOŁANIA) [Call Price, Redemption Price] :
(1)Cena po której obligacje mogą zostać wykupione lub odwołane według opcji (prawa wyboru) emiteneta przed terminem zapadłości
(2)W USA cena , po której określona emisja obligacji może zostać wykupiona (to znaczy odwołana z rynku często przed terminem) ,zazwyczaj według swojej wartości parytetowej (nominalnej) lub też z nieznaczną premią
CENA W PUNKTACH BAZOWYCH [Basic Point Price] : Cena dostarczanych towarów, które pochodzą z określonej gałęzi przemysłu, przedstawiająca koszt ich wykonania w różnych centrach produkcji wraz ze standardową opłatą frachtową (transportową)
CENA ZAMKNIĘCIA [Closing Price] :Cena lub przedział cenowy, zanotowane na giełdzie w trakcie lub w momencie zamknięcie sesji transakcji handlowych
CENA "ZGŁOSZONA DO KUPNA I ZAPYTANIA DO SPRZEDANIA" [Bid And Asked] : Najwyższa cena o jakiej dealer (zawierający transakcje) informuje , że gotów jest zapłacić za papier wartościowy lub towar w określonym czasie; ta sama cena "zapytania" jest jednocześnie najniższą którą ktokolwiek będzie w stanie zaakceptować w tym czasie.
CENA Z KAPITALIZACJĄ [Cum Capitalisation] : Cena akcji obejmująca "darmowe" (bezpłatne) akcje wyemitowane dla udziałowców w ramach emisji kapitalizacyjnej.
CENY "W TĄ I Z POWROTEM" [Back And Filling] : Liczne, małe wzrosty i spadki cen na nastawionym spekulacyjnie rynku (zazwyczaj), ale bez wystąpienia jakiejkolwiek całkowitej, głównej zmiany na poziomach cen
CENTRALNE ZAPOTRZEBOWANIE POŻYCZKOWE RZĄDU [Central Government Borrowing Requirement (CGBR)] : Różnica występująca pomiędzy wydatkami a dochodami rządu, po wyłączeniu z tego rachunku finansów sektora władzy lokalnej. W przypadku, gdy w tym rachunku uwzględnione zostaną te ostatnie, to wówczas termin ten nazwę na Zapotrzebowanie Pożyczkowe Sektora Publicznego (Public Sector Borrowing Requirement - PSBR)
CENTRUM PRZYBRZEŻNE [Offshore Centre] : Termin odnoszący się do konglomeratu złożonego z przybrzeżnych jednostek bankowych, utworzonego dla uzyskania korzyści podatkowych wynikających z funkcjonowania i prowadzenia operacji w takim centrum, np. Bahrain czy Wyspy Cayman′a
CERTYFIKAT DEPOZYTOWY (ZBYWALNY CERTYFIKAT DEPOZYTOWY) [Certificat Of Deposit (CD) : Oprocentowany m zbywalny depozyt terminowy złożony w banku komercyjnym i posiadający ustalony termin zapadłości. Umieszczona na nim stopa procentowa jest stawką wskazującą na to, po jakiej cenie ,(tzn. według jakiej stawki)bank jest gotów przyjmować depozyty terminowe. Jednakże banki może dotknąć negocjacji takiej stawki z klientem mającym zamiar złożyć większy depozyt
CERTYFIKAT DEPOZYTOWY O ZMIENNYM OPROCENTOWANIU [Floating Rate CD (FRCD) : Certyfikat depozytowy ze zmienną stopą procentową, która powiązana jest ze stopą kwotowaną na londyńskim między bankowym rynku pieniężnym
CERTYFIKAT KREDYTOWY SKARBU PAŃSTWA [Certificato Di Credito Del Tesoro (CCT) : Długoterminowy certyfikat kredytowy o zmiennym oprocentowaniu emitowany przez włoski skarb państwa
CERTYFIKAT POCHODZENIA [Certificate Of Origin] : Dokument zawierający informacje o kraju pochodzenia importowanych towarów. Umożliwia władzom celnym stwierdzić, czy dane towary mogą korzystać z preferencyjnych stawek celnych ze względu na ich kraj pochodzenia. Wystawiany przez izby handlu lub podobne organy i instytucje
CERTYFIKAT POWIERNICTWA SPRZĘTU [Equipment Trust Certificate] : Papier wartościowy lub obligacja emitowana (głównie w USA) w celu zgromadzenia środków na zapłacenie za nowe wyposażenie, a także posiadająca zabezpieczenie w postaci tego wyposażenia. Prawo własności znajduje się w posiadaniu powiernika dopóki dług nie zostanie spłacony. Instrument wykorzystywany do dokonywania zakupu samolotów, sprzętu kolejowego, itp.
CERTYFIKAT PRAWA DO DYWIDENDY [Dividend-Right Certificate] : Szwajcarski papier wartościowy podobny do certyfikatu stwierdzającego posiadanie akcji, który nie nadaje tytułu własności, ale który zamiast tego daje prawo do udziału w zyskach takiego przedsiębiorstwa lud do udziału w kwotach stanowiących przychód z tytułu jego likwidacji.
CERTYFIKAT SALDA [Balance Certificate] : Papier wartościowy wydawany posiadaczowi akcji po dokonanej przez niego sprzedaży części swoich akcji reprezentowanych przez certyfikat stwierdzający posiadanie akcji
CERTYFIKAT SUBSKRYPCJI (POKWITOWANIE TYMCZASOWE NA AKCJE) [Scrip] : Pokwitowanie używane jako prowizoryczny , tymczasowy dokument wydawany osobie, której przydzielono akcje. W szerszym tego słowa znaczeniu oznacza także jakąkolwiek formę papieru wartościowego
CERTYFIKAT UCZESTNICTWA [Participation Certificates] :
(1)Forma kapitału akcyjnego ,nie posiadająca prawa do głosowania , emitowanego przez firmy szwajcarskie.
(2)W USA udział w puli środków finansowych
CERTYFIKAT UCZESTNICTWA W ZYSKACH [Profit Participation Certificates] : Niemieckie certyfikaty ("Genussscheine") nie posiadające prawa do głosowania, oferująca roczną płatność dokonywaną w oparciu o zyski. Mogą one posiadać nieograniczony okres trwania lub - jako obligacje - funkcjonować w ustalonym okresie czasu.
CERTYFIKATY "Z" ["Z" Certificates] : Certyfikaty emitowane przez Bank Angli i wystawiane dla domów dyskontowych w miejsce certyfikatów kapitału akcyjnego, w celu ułatwienia im zawierania transakcji w krótkoterminowych papierach wartościowych reprezentujących kapitał akcyjny. Certyfikaty te wystawiane są gdy transfer papierów wartościowych kapitału akcyjnego zostanie złożony w banku. Mogą one być rozbite na mniejsze nominały, jeżeli zachodzi taka potrzeba, jak również mogą być przyjęte jako równoległy, towarzyszący instrument zabezpieczenia pod udzielaną pożyczkę.
CERTYFIKAT ZŁOTA [Gold Certificates] :
(1)Document stwierdzający prawo własności złota trzymanego w autoryzowanej i uznanej instytucji depozytowej, głównie w USA.
(2)W Niemczech, banki sprzedają takie certyfikaty rezydentom, które uprawniają nabywcę do posiadania tytułu własności złota zdeponowanego w Luksemburgu, dzięki czemu pozwalają nabywcy uniknąć konieczności zapłacenia VAT przy zakupach tego materiału.
CIASNY (WĄSKI) RYNEK [Thin Market] : Rynek jako całość lub też rynek pojedynczego towaru, czy papieru wartościowego, na którym zainteresowanie zakupem lub sprzedażą jest niewielkie, lub też na którym rozwijana działalność jest niezbyt duża , czy też wielkości stanowiące przedmiot handlu są małe.
CHIPS : Angielski skrót Skomputeryzowanego Systemu Rozrachunków znajdującego się w Nowym Jorku, łączącego członków Nowojorskiej Izby Rozrachunkowej oraz innych uczestników rozliczeń, którego nazwa brzmi : Clearing House Interbank Payment System
CHODZENIE DOOKOŁA RYNKU [Go Around] : Termin odnoszący się do sytuacji, w której urzędnicy Rezerwy Federalnej wykonują rundę rozmów telefonicznych w trakcie prowadzenia operacji na otwartym rynku z głównymi dealerami zawierającymi transakcje w papierach wartościowych rządu USA. Poprzez telefoniczne obejście dookoła rynku urzędnicy Rezerwy Federalnej informują jego uczestników o tym czy chcą nabyć , czy też sprzedać papiery wartościowe aby następnie szukać możliwości uzyskania oferty zakupu i oferty sprzedaży ze strony uczestników rynku.
CIF [Cost, Insurance, Freight] : Koszt, ubezpieczenie, fracht (wymieniony port przeznaczenia). Cena na bazie CIF w przesyłkach towarów oznacza, że objęty nią został koszt towarów, ich ubezpieczenie oraz fracht.Nabywca towarów kupionych na bazie CIF nie ponosi żądnych wydatków, aż do momentu odebrania towarów ze statku lub samolotu w miejscu przeznaczenia. Właściwe wypełnienie warunków przez sprzedawcę może mieć miejsce wówczas, kiedy przekazuje on kupującemu fakturę, polisę ubezpieczeniową oraz konosament. Formuła handlowa zamieszczona w wykazie reguł dotyczących interpretacji terminów handlowych opracowanych przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu.
CŁO [Customs Duty] : Opłata graniczna nakładana na towary przechodzące przez granicę celną określonego państwa. Wyróżnia się cła tranzytowe, eksportowe i importowe
CŁO IMPORTOWE [Import Duty] : Opłata wynikająca z taryfy celnej, bądź ustalana przez urząd celny, nakładana na towary przekraczające granicę danego kraju. Dopłata importowa jest cłem dodatkowym
CŁO WYRÓWNAWCZE [Countervailing Duty] : Cło importowe narzucone powyżej normalnie stosowanych poziomów ceł, wykorzystywane w sytuacji, gdy kraj importujący uważa, że cena eksportowa zawiera dotację.
CYKL GOSPODARCZY [Business Cycle] : Występujący w alternatywny, zamienny sposób wzrost czy też spadek (przyspieszenie lub zwolnienie) działalności gospodarczej, ukazujący się w postaci fluktuacji zagregowanych wielkości ekonomicznych.
CYKL KONDRATIEWA [Kondratieff Cycle] : Termin ten oznacza długotrwały rodzaj cyklu gospodarczego, nazywany tak od nazwiska rosyjskiego ekonomisty Mikołaja Kondratiewa, który dokonał identyfikacji cykli działalności gospodarczej, trwających od 50 d0 60 lat
CZARNA GOSPODARKA [Black Economy] : Część narodowej produkcji dóbr i usług, która ze względu na jej nielegalny charakter nie jest opodatkowana
CZARNY RYNEK [Black Market] : Kupno i sprzedaż niedopuszczonych do obrotu towarów, dokonywane przez prowadzących nielegalną działalność handlarzy
CZEK [Cheque] : Rodzaj przekazu pieniężnego zawierającego polecenia dla banku wypłacenia jego okazicielowi podanej w nim sumy pieniężnej z rachunku bieżącego wystawcy. Czek jest środkiem płatniczym ,za którego pomocą wystawca dysponuje funduszami pieniężnymi będącymi na jego koncie w banku
CZŁONEK ROZRACHUNKÓW [Clearing Member] : Firma, która jest członkiem organizacji izby rozrachunkowej. Wszyscy członkowie rozrachunków muszą być członkami giełdy, choć nie wszyscy członkowie giełdy musza należeć do izby rozrachunkowej. Członkowie giełdy nie należący do rozrachunków giełdy muszą prowadzić swoje procedury rozrachunkowe za pośrednictwem członków rozrachunków
CZŁONKOWIE GRUPY ROZPROWADZAJĄCEJ [Selling Group Members] : Uczestnicy zaproszeni przez głównego organizatora kierującego emisją do uplasowania emisji papierów wartościowych. Grupa ta składa się ze wszystkich członków syndykatu oraz innych banków i dealerów zawierających transakcje na tym rynku. Członkowie tej grupy meldują głównemu organizatorowi o osiągniętych przez siebie rezultatach działalności subskrybcyjnej i na tej podstawie otrzymują określony przydział papierów wartościowych do uplasowania, a także ich pozycji oraz reputacji, jaką cieszą się jako podmioty plasujące. Przydzielany jest im określony czas do rozprowadzenia tej emisji, znany jako "okres do rozprowadzenia" lub "okres sprzedawania". W odróżnieniu od członków syndykatu, nie przyjmują na siebie żadnego ryzyka na subskrypcję tych papierów wartościowych
CZOŁOWA PARTIA TOWARU SPRZEDAWANE ZE STRATĄ [Loss Leader] : Towary sprzedawane poniżej ich kosztów w nadziei na uzyskanie wystarczającej ilości korzystnych (zyskownych) transakcji na inne produkty, co w konsekwencji umożliwi wyrównanie poniesionych w ten sposób strat.
"CZYSTE PŁYWANIE" ("CZYSTE FALOWANIE") [Clean Float] : Termin stosowany w sytuacji, kiedy płynny kurs waluty kształtuje się swobodnie, zgodnie z zasadami panującymi na danym rynku bez oficjalnej interwencji władz finansowych
cynk: metal będący przedmiotem obrotu na rynkach towarowych, takich jak Londyńska Giełda Metali
DATA DEKLARACJI [Declaration Date] : Ostatni dzień dla zadeklarowania opcji
DATA EMISJI [Issue Date] :Data od której są obliczane odsetki należne od papieru wartościowego
DATA HANDLU [Trade Date] : Dzień, w którym transakcja jest zawarta lub zakończona. Data wywiązania się (data uregulowania zobowiązania) może być tą samą datą, albo datą późniejszą
DATA REGULOWANIA ZOBOWIĄZANIA [Settlement Date] : Data , w której musi zostać wykonana płatność z tytułu zawartej transakcji
DATA WALUTY [Value Date] : Na rynkach eurowaluty i dewizowym termin odnoszący się do daty wykonania dostawy (przekazania) funduszy w celu wywiązania się z zobowiązania z tytułu zawartej transakcji. Na rynku euroobligacji data waluty przypada po upływie siedmiu dni od dnia zawarcia transakcji, bez względu na wypadające w czasie upływu terminu święta
DATA WYGAŚNIĘCIA [Expiry Date] : Ostatni dzień dla wykonania opcji lub dla zawarcia transakcji handlowej pozycji terminowej na giełdzie typu "futueres"
DATA ZAPISU [Date Of Record] : Termin , w którym posiadacz akcji musi oficjalnie wejść w ich posiadanie, tak ,aby mógł być upoważniony do otrzymania dywidendy z tytułu ich posiadania
DATOWANE PAPIERY WARTOŚCIOWE [Dated Securities] : Papiery wartościowe z ustalonym terminem wykupu .Termin "papiery wartościowe z długą datą" (long-dated seurities) wskazuje na to ,że termin wykupu takich papierów (przez dłużnika) jest jeszcze bardzo daleki (to znaczy nastąpi po upływie dłuższego okresu)
DEALER (HANDLARZ, DILER)[Dealer] : Osoba prawna lub osoba fizyczna oficjalnie dopuszczona do uczestnictwa na rynku giełdowym, zawierająca transakcje w papierach wartościowych, walutach, towarach lub instrumentach finansowych na własny rachunek. Broker, w odróżnieniu id dealera pośredniczy w zawieraniu transakcji, przeprowadzając operacje walorami na rachunek klienta.
DEALER AUTORYZOWANY [Authorized Dealer] : Bank, instytucja finansowa, upoważniona przez agencję rządową lub bank centralny do zawierania transakcji dewizowych. Upoważnienie takie wydawane podmiotom handlującym w tym sektorze , może obejmować pozwolenie na zawieranie transakcji w papierach wartościowych lub w towarach.
DEFICYT [Deficit] :
(1)Niedobór wpływów na pokrycie rozchodów (nadwyżka wydatków nad wpływami) w bilansach handlowym i płatniczym:
(a)w bilansie handlowym - miara importu netto
(b)w bilansie płatniczym - miara płatności netto, dokonywanych na zagranicę wraz z zaciągniętymi zobowiązaniami
(2)W budżecie, nadwyżka wydatków netto nad dochodami
DEFICYT HANDLOWY (NADWYŻKA W HANDLU) [Trade Deficit (Surplus)] : Nadwyżka importu nad eksportem (deficyt) lub odwrotność powyższej sytuacji (nadwyżka w handlu)
DEFLACJA [Deflation] : Spadek cen związany ze skurczeniem siępodaży pieniądza i kredytu, któremu towarzyszy spadek produkcji oraz wzrost bezrobocia
DEFLATOR [Deflator] : Różnica między realnym a nominalnym Produktem Narodowym Brutto, stanowiąca miarę stopy inflacji w gospodarce
DEPORT [Backwardation] :
(1)Różnica kursów występująca w tzw. transakcji deportowej polegająca na prolongacie - przez sprzedającego papiery wartościowe - transakcji terminowej w drodze znalezienia partnera, który sprzeda za niego papiery wartościowe po kursie dnia oraz zobowiąże się do odkupienia tej samej ilości tych samych papierów w ustalonym terminie, po uzgodnionym z góry niższym kursie. Różnica kursów występują w tej transakcji nazywana jest deportem
(2)Sytuacja, w której cena towaru w jego dostawie natychmiastowej (transakcja za gotówkę) bądź też bardzo bliskim terminie dostawy posiada premię w stosunku do ceny dostawy na termin. Deport jest często spowodowany opóźnieniami w transporcie, stwarzającymi w ten sposób braki w możliwych do uzyskania na rynku dostawach danego towaru.
DEPOZYT BANKOWY [Bank Deposit] : Pieniądze trzymane przez bank w imieniu klienta (osoby fizycznej, firmy, przedsiębiorstwa, banku czy też rządu). W księgach banku pojawia się po stronie pasywów
DEPOZYT NA ŻĄDANIE [Demand Deposit] : Depozyt bankowy, który może być wycofany bez wcześniejszego wypowiedzenia, nazywany także "depozytem a vista"
DEPOZYT O USTALONYM TERMINIE SPŁATY [Fixed Deposit] : Depozyt, który może zostać spłacony w określonym terminie w przyszłości, o ustalonym (niezmiennym) oprocentowaniu za cały okres jego trwania
DEPOZYT TERMINOWY [Time Deposit] : Depozyt bankowy posiadający ustalony termin zapadalności
DEPOZYTY IMPORTOWE [Import Deposit] : Metoda ograniczenia importu, polegająca na tym ,że importerzy zobowiązani są złożyć pewien procent wartości dokonanych przez nich zakupów importowych w formie depozytu
DEPOZYTY POWIERNICZE [Fiduciary Deposits] : Fundusze utrzymywane oraz zarządzane ,ściśle według uznania banku lub innego pośrednika (agenta), lecz zapisane na rachunek danego klienta
DEPOZYTY PRZED ZAKUPEM Z IMPORTU [Prior Import Deposits] : Depozyty importowe, które muszą zostać wpłacone przed udzieleniem licencji (pozwolenia) na import
DEPOZYTY SPECJALNE [Special Deposits] : Wymóg utrzymywania rezerw obowiązkowych, które obsługiwane są przez bank centralny. W ramach tego wymogu poszczególne banki mogą być zobowiązane do utrzymywania określonego procentu rezerw od przyjętych przez nie depozytów w banku centralnym
DEPRESJA [Depression] : Przedłużający się okres, w którym działalność gospodarcza prowadzona jest na niskim poziomie
DEWALUACJA [Devaluation] : Przeprowadzona w sposób formalny korekta w dół, oficjalnej wartości parytetowej danej waluty lub kursu centralnego waluty krajowej
DEWIZY [Foreign Exchange] :
(1)Wszelkiego rodzaju zagraniczne należności pieniężne krótkoterminowe, które ze względu na swoją formę i płynność mogą służyć jako środki płatnicze w obrotach z zagranicą.
(2)W języku potocznym termin ten identyfikowany jest z zagranicznym pieniądzem gotówkowym
DEZINFLACJA (ZWOLNIENIE TEMPA INFLACJI) [Disinflation] : Zwolnienie tempa w którym rosną ceny, dokonane albo przez podjęte w sposób świadomy działania rządu lub też powstałe z naturalnych przyczyn, takich jak depresja ekonomiczna
"DŁUGA" [Long] : Transakcja kupna podjęta w celu ustanowienia pozycji na rynku ale jeszcze bez dokonania zamknięcia kontraktu przez bilansującą sprzedaż
DŁUG NARODOWY [National Debt] : Całkowite zadłużenie rządu określonego kraju, powstające jako rezultat skumulowanych deficytów budżetowych netto. Finansowane przez sprzedaż różnych kategorii rządowych papierów wartościowych oraz instrumentów finansowych reprezentujących dług.
DŁUG PODPORZĄDKOWANY [Subordinated Debt] : Dług ze statusem "młodszego rangą" (tzn. mniej znaczący) w stosunku do pozostającego, niespłaconego aktualnego zadłużenia .W razie bankructwa dłużnika "starsi rangą" wierzyciele spłącani są w pierwszej kolejności
DŁUG SKONSOLIDOWANY [Funded Debt] : Długoterminowe zadłużenie korporacji lub rządu wynikające z konwersji długu krótkoterminowego (zmiany tego krótkoterminowego długu na dług długoterminowy). W Wielkiej Brytanii termin ten odnosi się do nieposiadających terminów spłat rządowych papierów wartościowych, które dają możliwość przynoszenia dochodu o określonej stopie rentowności, a których kapitał rząd musi spłacić dopiero wówczas gdy zostanie podjęta decyzja w tym zakresie.
DŁUGI PREFERENCYJNE [Preferential Debts] : W przypadku gdy przedsiębiorstwo podlega likwidacji, to jego długi klasyfikuje się jako zabezpieczone i niezabezpieczone. W obu przypadkach niektórzy wierzyciele posiadają pierwszeństwo w spłacie długu nad innymi wierzycielami.
"DŁUGI ŻYWOPŁOT" [Long Hedge] : Kupowanie kontraktów terminowych w oczekiwaniu na faktyczne zakupy na rynku kasowym (tzn. rynku za gotówkę lub rynku z natychmiastową dostawą) Wykorzystywane , między innymi przez producentów lub eksporterów towarów, jako zabezpieczenie przed postępującym wzrostem cen na rynku kasowym
DŁUGOTERMINOWY RACHUNEK OBROTÓW KAPITAŁOWYCH [Long Term Capital Account] : Określenie występujące w bilansie płatniczym ,mające na celu odróżnienie inwestycji i wydatków rządowych wraz z wpływami w obrocie z zagranicą od krótkoterminowych przepływów kapitałowych lub tzw. ruchów "gorącego pieniądza". Wraz z rachunkiem obrotów bieżących, długoterminowy rachunek obrotów kapitałowych tworzy podstawowy schemat bilansu płatniczego.
DOBRA DOSTAWA [Good Delivery] : Dostawa towarów lub papierów wartościowych w dobrej i należytej formie : dostawa, która spełnia warunki kontraktu.
DOBRA STAWKA [Fine Rate] : Niska stopa procentowa kredytu. Także najniższe możliwe do zaakceptowania stawki procentowe z wąskim odstępem pomiędzy stawką "bid" (stawką oferty przyjęcia depozytu) a stawką "offer" (stawką oferty udzielenia depozytu, czy też kredytu, pożyczki itp.)
DOCHODY BANKU [Bank Return] : Tygodniowe lub miesięczna sprawozdanie sporządzane przez bank centralny, pokazujący w skróconej, uproszczonej formie jego sytuację (pozycję) finansową
DOCHODY DYSPOZYCYJNE [Disposable Income] : Zarobki po opodatkowaniu lub dochody do dyspozycji w gospodarstwie domowym. Pojęcie szersze niż dochody wydatkowane wedle uznania (swobodne wydatkowanie), którymi są dochody netto zaangażowane z tytułu ustalonej wielkości wydatków osobistych plus podatek
DOCHODY PROCENTOWE [Percentage Earnings] : Zysk wyrażony jako procent zaangażowanego kapitału nominalnego
DOCHODY REALNE (PŁACA REALNA) [Real Income (Wage)] : Osobiste możliwości finansowe do ponoszenia wydatków lub rzeczywiste płace; obydwie te wielkości otrzymujemy po dokonaniu korekty uwzgledniającej inflację
DOCHODY REINWESTOWANE [Ploughed Back Earnings] : Zysk, który nie podlega podziałowi, a który zostaje ponownie zainwestowany w przedsiębirostwie
DOKUMENT OFERTOWY [Offer Document] : Oficjalny dokument pochodzący od oferenta składającego ofertę zakupu
DOM AKCEPTACYJNY [Acceptance House] : Instytucja finansowa udzielająca pożyczek pieniężnych pod zastaw weksli (pod zabezpieczenie wekslowe). Może ona pożyczać pieniądz pod weksel lub dodawać swoją nazwę (swój podpis) do weksla ciągnionego na inną (trzecią stronę) ,co szczególnie ma miejsce w praktyce handlu zagranicznego. Domy akceptacyjne bardzo często udzielają pożyczek pieniężnych eksporterowi w celu pokrycia przez niego luki, jaka występuje pomiędzy produkcją towarów a otrzymaniem wpływów z ich sprzedaży. Kredyt taki udzielany jest za pośrednictwem mechanizmu weksla i nazywamy jest czasem akceptacyjnym
DOM EMISYJNY [Issuing House, Underwriting House] : Wyspecjalizowana instytucja finansowa (bank handlowy, bank inwestycyjny, dom bankowy), która za ustaloną opłatą zobowiązuje się do sprzedaży papierów wartościowych w imieniu ich wystawcy. Instytucja ta, z reguły bardziej znana od wystawcy papierów, ciesząca się większym zaufaniem i tym samym łatwiej jej rozsprzedać te papiery wartościowe. Ponadto instytucja ta ma swoich własnych klientów, którzy za jej pośrednictwem lokują kapitał, mogąc przejąć całą lub część emisji. Dom emisyjny szczegółowo bada pozycję finansową wystawcy, sprawdza statut prawny papierów wartościowych i ustala ich cenę. Takie działanie podnosi skłonność inwestorów do nabywania oferowanych papierów wartościowych. Należy jednak zaznaczyć ,że dom emisyjny nie ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podmiotów wystawiających papiery. W przypadku niepowodzenia sprzedaży papierów wartościowych, dom emisyjny zobowiązuje się do dokonania zakupu tych papierów , które nie znajdą nabywców
DOM HANDLOWY [Trdae House] : Koncern handlowy działający w imieniu klientów jak również na swój własny rachunek
DOM PROWIZYJNY ( HANDLOWY DOM PROWIZYJNY) [Commision House] : Koncern (przedsiębiorstwo), które kupuje i sprzedaje towary lub kontrakty terminowe (typu "futures" na rachunek klientów, czyli dochód takiej instytucji tworzony jest dzięki prowizji naliczanej za usługi świadczone klientom
DOM Z PRZEWODAMI (DOM Z OKABLOWANIEM) [Wire House] : W USA członek giełdy posiadający wewnętrzną sieć łączności
DOMY EKSPORTOWE (HANDLOWE DOMY EKSPORTOWE) [Export House] : Domy handlowe specjalizujące się w sprzedawaniu wszystkich kategorii towarów na całym świecie. Mogą prowadzić działalność obejmującą wszelkie aspekty (przedmioty) handlu, włączając w to także jego finansowanie
DOSTAWA [Delivery] : Oferta i otrzymanie faktycznego towaru lub instrumentu finansowego, bądź też otrzymanie ich jako rozliczenie z tytułu realizacji kontraktu terminowego (typu "futures")
DOSTAWA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH DROGĄ REGULARNĄ [Regular Way Delivery] : System obowiązujący na rynkach kapitałowych (akcji, udziałów i obligacji )w USA, w wyniku którego sprzedane papiery wartościowe muszą zostać dostarczone natychmiast przez sprzedającego brokera do brokera kupującego, natomiast płatności muszą zostać dokonane przed upływem pięciu roboczych dni po dokonaniu sprzedaży. Obligacje rządowe muszą zostać dostarczone następnego dnia roboczego po zawarciu transakcji.
DOSTĘP DO RYNKU [Market Access] :
(1)Rozmiar dostępu do rynków danego kraju możliwy do osiągnięcia przez importowane produkty i towary.
(2)Dostęp do rynku dla wykonania transakcji
DOSTĘPNOŚĆ WALUTY [Currency Availability] : Umowa pozwalająca na to aby miało miejsce udzielenie pożyczki środków w innej walucie, aniżeli ta, z jakiej zamierzano pierwotnie skorzystać. Dzieje się tak ze względu na jej nieosiągalność
DOZWOLONE NIEOPODATKOWANE ODPISY KAPITAŁOWE Z ZYSKU [Capital Allowances] : Dozwolone kwoty stanowiące odpisy z zysku, pomniejszające w ten sposób podatek od niego, przeznaczone na zakup sprzętu inwestycyjnego; wykorzystywane przez przemysł oraz różne grupy interesów
DROBNA SPEKULACJA [Scalp] : Zawieranie transakcji dla drobnych zysków, przeprowadzane przez ustanawianie i likwidowanie pozycji transakcji handlowych w obrębie tego samego dnia. Większe zyski można osiągnąć przez przyjęcie wiele pozycji podczas trwania sesji transakcji handlowych
DROGI PIENIĄDZ [Dear Money] : Określenie odnoszące się do sytuacji, w której koszt pieniądza stwarza ograniczone możliwości zaciągania pożyczek
DUMPING [Dumping] :
(1)Sprzedaż towarów na rynku według kalkulacji przyjmującej niskie koszty lub ewentualnie dokonywane poniżej kosztów .W normalnych warunkach wiąże się praktycznie ze sprzedażą dużych ilości towarów na rynki eksportowe (tzn. sprzedaży poniżej kosztów) w celu ich opanowania
(2)W USA termin ten odnosi się do intensywnie dokonywanej sprzedaży dużych kwot udziałów lub wyprzedaży zapasów bez zbytniej troski o wpływ i skutki takiego postępowania na cenę lub rynek.( tzn. sprzedaż powodująca zaburzenie na rynku)
DUOPOL [Duopoly] : Rynek, na którym istnieje dwóch dominujących sprzedawców określonego towaru lub usług.
DUŻY HANDLARZ [Large Trader] : Handlujący, który posiada lub kontroluje określoną pozycję na rynku towarowych transakcji terminowych lub rynku kontraktów, która to pozycja jest równa lub większa od poziomu kwalifikującego jej wielkość do zameldowania kierownictwu giełdy
DYSKONTO (DYSKONTOWAĆ) [Discount] :
(1)Różnica pomiędzy cenami kwotowanymi dla bliższej pozycji terminu dostawy a cenami dla pozycji bardziej odległych.
(2)Obniżenie ceny dopuszczone dla dostawy zapasu towarów charakteryzujących się niższą klasą kontraktu, która to dostawa ma miejsce z tytułu kontraktu terminowego (typu "futures")
(3)Różnica pomiędzy wartością bieżącą a wartością w terminie zapadalności (wymagalności) transakcji, bądź też nazywamy tak działanie polegające na kupowaniu papieru wartościowego przed terminem jego zapadłości, płacąc za ten papier mniej, niż jego wartość nominalna.
(4) Kwota zapłacona poniżej normalnego poziomu ceny, W rozliczeniach dewizowych jest to marża, o którą kurs terminowy spada poniżej kursu spot (inaczej mówiąc : kurs a vista)
(5)Obniżenie ceny papieru wartościowego w stosunku do ceny jego wykupu w przyszłości
DYSTRYBUCJA NA GIEŁDZIE [Exchange Ditribution] : Metoda realizacji zlecenia nakazującego wykonanie sprzedaży dużego bloki (pakietu) udziałów na podłodze Nowojorskiej Giełdy Papierów Wartościowych, polegająca na wyszukiwaniu zleceń zakupu i kojarzeniu ich wspomnianym zleceniem sprzedaży
DYWIDENDA [Dividend] : Płatność w gotówce bądź w udziałach części zysku, dokonana na rzecz akcjonariuszy (wspólników),zmienna w przypadku akcji zwykłych lub zwyczajnych, natomiast ustalana w przypadku akcji preferencyjnych. W przypadku gdy przedsiębiorstwo nie osiąga zysków, może dokonać takiej płatności ze swoich zarobków wygospodarowanych w przeszłości. Wysokość dywidendy zależy od stanu firmy, jej bieżących dochodów, eksapnsywnoścui itd. , i jest corocznie określana przez walne zgromadzenie wspólników
DYWIDENDA KOŃCOWA [Final Dividend] : Dywidenda wypłacana przez przedsiębiorstwo (firmę) na koniec roku finansowego oraz zatwierdzona przez akcjonariuszy na ich dorocznym zgromadzeniu
DYWIDENDA EXTRA (DODATKOWA DYWIDEND) [Extra Dividend] : Dywidenda płacona dodatkowo p do regularnie płąconej dywidendy - w sytuacji osiągnięcia szczególnie korzystnych wyników finansowych
DYWIDENDA OPCYJNA [Optional Dividend] : Płatność, którą akcjoanriusz może otrzymać według dokonanego przez siebie wyboru : bądź to w gotówce, bądź to w formie udziałów.
DYWIDENDA PRZECHODZĄCA [Passing Dividend] : Brak płatności dywidendy zatwierdzonej przez przedsiębiorstwo w związku z brakiem zysków, bądź też z ich niewystarczającym poziomem
DYWIDENDA UWOLNIONA Z OBOWIĄZKU PODATKOWEGO [Franked Dividend] : W Australii dywidenda wypłacona z zysków, podlegająca podatkowi według stawek podatkowych przedsiębiorstwa
DYWIDENDA W GOTÓWCE [Cash Dividend] : Zapłata w gotówce akcjnariuszom przedsiębiorstwa, pochodząca z podziału bieżących zarobków lub zakumulowanych zysków i polegająca opodatkowaniu jako dochód. Odróżnia się to pojęcie od dywidendy w udziałach, która wiąże się z zapłatą w formie udziałów w tym przedsiębiorstwie
DYWIDENDA W OKRESIE POŚREDNIM [Interim Dividend] : Podział zysków dokonany przez przedsiębiorstwo w trakcie trwania okresu rozliczeniowego, zazwyczaj po upływie części roku, na przykład : podział dokonany kwartalnie, półrocznie. Upoważnienie do jej wypłacenia pochodzi wyłącznie od dyrektorów danego przedsiębiorstwa.
DYWIDENDA W UDZIAŁACH [Stock Dividend] : Autoryzowane (zatwierdzone) ale niewyemitowane akcje wypłacone akcjonariuszom jako dywidenda
DYWIDENDA ZWYCZAJNA [Ordinary Dividend] : Część zysku przypadającego z tytułu zainwestowanego kapitału, która rozdzielana jest wśród jego posiadaczy. W USA nazywana także dywidendą "zwykłą" lub "powszechną"
DZIAŁALNOŚĆ POZABILANSOWA [Off Balance Sheet Activities] : Transakcej prowadzone przez banki, dokonywane często w oparciu o wpływy (prowizje) , które ogólnie rzecz biorąc - nie wiążą sięz angażowaniem aktywów oraz przyjmowaniem depozytów. Przykładami tego typu działalności są transakcje handlowe w operacjach wymiany (typu "swap") oraz w opcjach i w akredytywach.
DZIAŁANIE ZGODNE (DZIAŁANIE W POROZUMIENIU) [Acting In Concert] : Inwestorzy działający wspólnie dla osiągnięcia tego samego celu - na przykład, dla wykupienia całości udziałów w określonym przedsiębiorstwie, które chcą przejąć
DZIENNUK URZĘDOWY [Official Journal] : Dziennik urzędowy Wspólnoty Europejskiej, zawierający przepisy Wspólnoty: jej budżety, dyrektywy, opinie, decyzje oraz rekomendacje
"DZIEŃ KOSMETYKI" ("DZIEŃ MAKIJAŻU") [Make-Up Day] : Dzień w którym należy zestawić wielkości liczbowe odnoszące się do operacji danego banku w celu złożenia sprawozdania ze swej działalności w banku centralnym
DZIEŃ MAJOWY (PIERWSZY MAJA) [May Day] : W dniu 1 maja 1975 roku w USA zakończyła się era ustalonych, minimalnych prowizji brokerskich. Fakt ten doprowadził do tego ,że "przemysł brokerski" (tzn. firmy brokerskie) przeszedł stadium dywersyfikacji i przekształcił się w sektor świadczący szeroki zakres usług finansowych, wykorzystując najnowsze osiągnięcia z dziedziny techniki komputerowej oraz najnowocześniejsze systemy łączności.
DZIEŃ PIERWSZEGO POWIADOMIENIA [First Notice Day] : Pierwszy dzień, w którym sprzedawcy towarów mogą poinformować kupujących, za pośrednictwem izby rozrachunkowej o ich zamiarze wykonania dostawy faktycznych towarów z tytułu kontraktu terminowego typu "futures"
DZIEŃ PRZENIESIENIA [Carryover Day] : W Wielkiej Brytanii określenie używane na giełdzie papierów wartościowych w odniesieniu do dnia rozrachunku (rozliczenia), który rozpoczyna każdy nowy okres rachunku transakcji handlowych, trwający w przybliżeniu dwa tygodnie.
DZIEŃ RACHUNKU (DZIEŃ ROZLICZENIA) [Account Day (Settlement Day)] : Dzień, w którym wszystkie transakcje odnoszące się do danego okresu rachunku zastają rozliczone (zapłacone) Zwyczajowo , jest to drugi poniedziałek następujący po zakończeniu okresu rachunku. W Wielkiej Brytanii nazywany także "Dniem Zapłaty"
DZIEŃ ZAWIADOMIENIA (DZIEŃ NOTYFIKACJI) [Notice Day] : Dzień w którym zawiadomienie intencyjne wyrażają zamiar dokonania dostawy z tytułu kontraktów terminowych (typu "futures").
DZIERŻAWA PODPARTA [Leveraged Lease] : Ma miejsce wówczas, gdy pożyczkodawca dostarcza jedynie małą (wartościowo) część wyposażenia stanowiącego przedmiot dzierżawy, natomiast resztę brakującego sprzętu udostępnia inny pożyczkodawca
EFEKTYWNY KURS WALUTOWY [Effective Exchange Rate] : Składany kurs walutowy przedstawiony jako indeks, który w zamierzeniu ma służyć temu ,aby odzwierciedlać całkowite, ogólnie ujęte zachowanie się waluty danego państwa wobec walut jego głównych partnerów handlowych
EFEKTYWNY PORTFEL [Efficient Portfolio] : Portfel (pakiet papierów wartościowych) przynoszący maksymalny, zakładany dochód przy danym stopniu ryzyka lub minimalny stopień ryzyka przy danym poziomie dochodu
EFTPOS : Angielski skrót nazwy Elektronicznego Systemu Trnasferu Pieniędzy w Punkcie Sprzedaży wykorzystywanego np. : w przypadku użycia kart plastykowych w celu obciążenia rachunku bankowego rachunkiem sklepowym, opiewającym na sumę wykonanych zakupów, co odbywa się poprzez terminal (końcówkę) komputera znajdującego się w punkcie sprzedaży detalicznej połączonym z systemem bankowym
EFTS : Angielski skrót nazwy Elektronciznego Systemu Transferu Środków Finansowych, który służy do przekazywania funduszy w sposób elektroniczny, eliminując w tym samym użycie papieru wykorzystując do tego np. maszyny nazywane "autoamtycznymi kasjerami bankowymi"
EKONOMETRIA [Econometrics] : Wykorzystanie metod matematycznych i statystycznych w celu wypracowania teorii ekonomicznych oraz dla przeprowadzenia ich weryfikacji. Obejmuje również opracowywanie planów, a także wprowadzenie w życie polityk opartych na wynikach badań ekonomicznych
EKONOMIA KEYNESOWSKA ("KEYNESIZM") [Keynesian Economics] : Kierunek myśli ekonomicznej stworzonej przez Johna Maynarda Keynesa i jego następców, opartej na analizie przyczynowo - skutkowej zmiennych w zagregowanych dochodach i wydatkach. Myśl ta przeciwstawia się poglądowi ,że wolny rynek jest ostatecznym regulatorem, a także stoi na stanowisku ,że funkcjonowanie gospodarki mogłoby ulec poprawie w wyniku interwencji ze strony rządu.
EKONOMIKA OD STRONY PODAŻY [Supply-Side Economics] : Rzecznicy tej teorii uważają ,że cięcia w podatkach spowodują ożywienie inwestycji w produkcji, a przez to wzrost podaży dóbr w gospodarce. Są oni również zdania ,że twórcy polityki powinni skupić się na potrzebie wspierania podaży, podczas gdy Keynes′iści koncentrują się na kontrolowaniu poptyu.
EKSPORT KAPITAŁU [Capital Export] : Odpływ środków finansowych z rachunku kapitałowego (rachunku obrotów kapitałowych) - to znaczy tych pozycji, które nie są objęte rachunkiem obrotów bieżących bilansu płatniczego danego kraju - włączając w nie fundusze inwestycyjne oraz depozyty, a także wydatki na pomoc i wydatki wojskowe. W sytuacji gdy eksport kapitału stanowi znaczną kwotę w krótki czasie, to wówczas określamy go mianem "ucieczki kapitału"
EKSPOZYCJA [Exposure] :
(1)Sytuacja , w której bank dostarczający środki finansowe do określonego kraju bądź przedsiębiorstwa, zostaje narażone na ryzyko związane z pożyczkobiorcą (inaczej mówiąc, "eksponuje się " na pożyczkobiorcę). Większość banków posiada przepisy wewnętrzne, mające na celu zapobieganie nadmiernej ekspozycji banku na jakiegokolwiek pojedynczego pożyczkobiorcę
(2)Na rynkach dewizowych może dojść do powstania ekspozycji przez zaistnienie niepokrytej pozycji, bądź to całościowej, bądź dla pojedynczej waluty. Rozmiar ekspozycji może odzwierciedlać również różne okresy zapadłości (wymagalności0 dla wykorzystywanych walut
EKSPOZYCJA RYZYKA MIĘDZYWALUTOWEGO [Cross Currency Exposure] : Sytuacja , która ma miejsce wówczas , gdy potrzeby związane z obsługą długu określonego przedsiębiorstwa w danej walucie nie są pokryte przez dochody, lub potencjalne dochody, w tej walucie
EKWIWALENT PRZYCHODU (RENTOWNOŚĆ OBLIGACJI) [Equivalent Bond Yield] : Miara wykorzystywana w USA w celu dokonania oceny rocznej stopy przychodu (rentowności) od krótkoterminowych, nieoprocentowanych papierów wartościowych na bazie dyskonta. Wykorzystuje się tą miarę do porównywania nominalnego przychodu od weksla skarbowego z przychodem od innych papierów wartościowych.
ELASTCZYNOŚĆ [Elasticity] : Stosunkowa reakcja jednej zmiennej na niski procent zmiennej drugiej, np. : stopień zmiany popytu na eksport wytworzonych towarów w odpowiedzi na dokonaną korektę kursu walutowego. Poziom popytu na niezbędne towary pierwszej potrzeby (na przykład żywność) uważany jest za nieelastyczny ze względu na to ,że zakupy tego typu nie mogą zostać odłożone. Popyt na dobra luksusowe może ulec zwolnieniu po mającej miejsce podwyżce ceny, co opisywane jest jako zachowanie elastyczne. Podaż uważana jest za elastyczną wówczas gdy wzrost ceny oznacza wzrost produkcji
EMBARGO(ZAKAZ) [Embargo] : Zakaz (często oficjalny) poruszania się drogą lądową lub powietrzną określonych towarów lub też generalnie obowiązujący zakaz prowadzenia handlu pomiędzy dwoma krajami lub grupami krajów
EMISJA [Issue, Floatation] : Wypuszczenie (wyemitowanie) na rynek nowych papierów wartościowych.
EMISJA KAPITALIZACYJNA [Capitalization Issue] : Emisja (wypuszczenie) akcji, która wynika z faktu, że przedsiębiorstwo transferuje pieniądze pochodzące ze swoich rezerw, przenosząc je do stałego kapitału. Te nowe akcje są następnie rozporwadzane (rozdzielane) wśród istniejących posiadaczy, proporcjonalnie do ich stanów posiadania. Nazywana także "wolną", "premiową" emisją , "emisją pokwitowań"
emisja pokwitowań - scrip issue :
emisja premiowa - bonus issue :
EMISJA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH [Isue Of Securities, Security Issue] : Zaciąganie wieloletnich pożycczek w drodze sprzedaży obligacji oraz powiększanie kapitału podsatwowego spółęk za pośrednictwem sprzedaży akcji. Sprzedażą papierów wartościowych może zajmować się sam ich wystawca (emitent) lub może to zlecić pośrednikowi, lub grupie pośredników
EMISJA STARSZA RANGĄ [Senior Isssue] : Papiery wartościowe przynoszące stały dochód , których posiadacze uzsykują pierwszeństow (priorytet) przed roszczeniami innych wierzycieli
EMISJA UPRAWNIENIA [Entilement Issue] : Termin używany w Australii. Emisja ta podobna jest do emisji praw, z tą różnicą ,że nie można zostać odsprzedana innej osobie. Akcjonariusz posiada zatem opcję (prawo wyboru) podjęcia tej emisji. (to znaczy zakupienie takich akcji) lub zgodę ,aby takie uprawnienia - niezrealizowane - przepadło
EMISJA W CELU KONWERSJI (EMISJA WYMIENNA) [Conversion Issue] : Nowa emisja obligacji ustawiona czasowo w taki sposób ,aby odpowiadała zapadającej emisji tego samego pożyczkobiorcy. Ofert nowej emisji zbudowana jest w taki sposób ,aby zainteresować inwestorów do dokonania zamiany lub wymiany (konwersji) starej emisji na nową
EMISJA WIELOWALUTOWA [Multicurrency Issue] : Pożyczka bądź obligacja wiążąca się kilkoma walutami, której emisja może zostać dokonana w określonej walucie, ale jej spłata może być zrealizowana w kilku walutach. Kredyt na bazie "rollover" może zostać udostępniony w różnych walutach , tak ,aby mogło to odpowiadać interesom pożyczkobiorcy
EMISJA ZAGRA NICZNEJ OBLIGACJI [Foreign Bond Issue] : Emisja obligacji da;l zagranicznego pożyczkobiorcy (gwaranta), subskrybowana przez bank lub syndykat banków w jednym, określony kraju, zdenominowana w walucie tego kraju, uplasowana i stanowiąca przedmiot handlu głównie w obrębie tego kraju
EUROCLEAR : Skomputeryzowany system rozrachunkowy dla operacji w Euroobligacjach, obsługiwany i zarządzany - w ramach kontraktu - przez brukselski oddział banku Morgan Guaranty Trust Co z siedzibą w Nowy Jorku
EURODOALRY [Eurodollars] : Najszerzej wykorzystywana Eurowaluta. Jest to amerykański dolar utrzymywany zazwyczaj w formie depozytu w banku komercyjnym poza USA , z włączeniem w tro depozytów złożonych w zagranicznych oddziałach amerykańskich banków
EUROKREDYT [Eurocredit] : Średnioterminowe kredyty w Eurowalucie, zazwyczaj udostępniany przez syndykat banków. Kredyty takie są udzielane na określony czas, a także posiadają uzgodnioną marżę oraz stopę podstawową, na przykład LIBOR (Londyńska Międzybankowa Stawka Ofert), którą się wykorzystuje w odniesieniu do sześciomiesięcznych depozytów eurowalutowych
EURONOTA [Euronote] : Krótkoterminowe noty emitowane na bazie od trzech do sześciu miesięcy, konstruowane zazwyczaj jako średnioterminowa pożyczka, w której subskrybenci - na życzenie - wyrażają zgodę na emisję takich not przez dłużnika
EUROOBLIGACJA [Eurobond] : Międzynarodowa obligacja, zwykła lub zamienna, emitowana przez podmioty państwowe bądź przez jednostki o charakterze przedsiębiorstw, zdenominowana w Eurowalucie oraz emitowana poza obszarem pochodzenia takiej waluty.
EURORYNEK [Euromarket] : Ogólne określenie międzynarodowych rynków kapitałowych, na których prowadzone są transakcje w Euroboligacjach, Eurokredytach itp.
EX-KUPON [Ex Coupon] : Termin oznaczający "nie biorący pod uwagę kuponu". W przypadku gdyby obligacja sprzedawana jest z opcją "ex-kupon", to wówczas sprzedający nie otrzyma płatności przypadającej z kuponu
FAKTORING [Factoring] : Technika zabezpieczająca bieżące finansowanie działalności przedsiębiorstwa (firmy) połączona ze świadczeniem określonych usług finansowych (rozliczeń transakcji). Istota jej polega na tym ,że sprzedawca wkrótce po dokonaniu wysyłki towaru przekazuje fakturę do swego kontrahenta a jej kopie wyspecjalizowanej instytucji finansowej - faktorowi ( z reguły faktorem jest agenda banku) Umożliwia to sprzedawcy (przedsiębiorstwu) otrzymanie natychmiast gotówki od faktora i skoncentrowanie się na swojej zasadniczej działalności. Odkupienie przez faktora 70-95% kwot należnych im od odbiorców sprawia ,że przejmuje on całkowitą finansową i administracyjną odpowiedzialność za rozliczenie transakcji. Pozostała, brakująca suma jest przekazywana przedsiębiorstwu w momencie rozliczenia całego kontraktu. Faktor za swoją usługę pobiera opłatę w wysokości 1,5 - 3% ponad rynkową stopę procentową. Ponadto faktor może prowadzić obsługiwanym przedsiębiorstwom księgowość jak również udzielać kredytów na wypadek niewypłacalności lub bankructwa przedsiębiorstwa dokonującego zakupu towarów. Za prowadzenie spraw księgowych faktor pobiera z tego tytułu prowizję w wysokości 3% wartości rozliczanych transakcji.
FAS :
1.FINANSOWE STANDARDY KSIĘGOWE [Financial Accounting Standards] : W USA Finansowe Stadardy Księgowe rządzące regułami księgowania
2.FRANKO WZDŁUŻ BURTY STATKU [Free Alongside Ship] : W transporcie morskim : wolny wzdłuż burty statku (wymieniony port załadowania). Oznacza odpowiedzialność czarterującego za dostarczenie towarów na teren nabrzeża, w zasięgu żurawi danego statku itd. . Formuła handlowa zamieszczona w wykazie reguł dotyczących interpretacji terminów handlowych opracowanych przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu
FINANSOWANIE DEFICYTU [Deficit Financing] : Polityka budżetowa charakteryzująca się niepowodzeniem kontrolowania przez rząd wydatków, która przynosi w efekcie deficyt budżetowy, a przez to powoduje zapotrzebowanie pożyczkowe rządu (innymi słowy: konieczność zaciągania przez rząd pożyczki)
FINANSOWANIE KOMPENSACYJNE [Compensatory Financing] : Udogodnienie kredytowe Międzynarodowego Funduszu Walutowego zapewniające krótkoterminowe finansowanie w celu skompensowania występujących okresowo wahań (różnic - in minus) w poziome eksportu danego kraju spowodowanego okolicznościami znajdującymi się w dużej mierze poza kontrolą takiego państwa (z przyczyn subiektywnych)
FINANSOWANIE KONTRAKTU [Contract Financing] : Sposób finansowania projektów, który wykorzystuje kontrakt handlowy jako zabezpieczenie
FINANSOWANIE POMOSTOWE [Bridge Financing] : Tymczasowe, przejściowe finansowanie
FINANSOWANIE PRZEDWYSYŁKOWE [Preshipment Finance] : Obejmuje koszty poniesione przez eksportera przed dokonaniem wysyłki towarów
FINANSOWANIE "PRZYCIĘTE" (FINANSOWANIE ZE STRZYŻENIEM) [Haircut Finance] : Pożyczka udzielana w USA pod towarzyszący jej równoległy instrument zabezpieczający i posiadająca kwotę mniejszą aniżeli pełna wartość udzielonego zabezpieczenia, to znaczy - pożyczka taka jest "przycięta" (bądź "przystrzyżona")
FIRMA [Firm, Company] :
1.Nazwa pod którą osoba prawna lub osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą. Firma składa się z nazwy określającej zakres działania lub sztucznej nazwy wymyślonej dla danej firmy w przypadku osoby prawnej, lub z imienia i nazwiska w przypadku osoby fizycznej. Firma często zawiera także dodatkowe określenie formy i przedmiotu prowadzonej działalności. Firma podlega rejestracji oraz jest chroniona przez prawo.
2.W potocznym użyciu oznacza również samo przedsiębiorstwo
3.Przedsiębiorstwo produkujące wyroby (świadczące usługi), charakteryzujące się dobrą jakością, mające dobrą reputację na rynku
FIXING (USTALENIE, OZNACZENIE) [Fix] : Na niektórych rynkach walutowych lub giełdach codzienne posiedzenie (Fixing), na którym ustalane są w sposób oficjalny kursy różnych walut. Odbywa się to przez skorygowanie poziomu kursu kupna i sprzedaży w taki sposób, aby kurs ten odzwierciedlał warunki na rynku. Grono uczestników fixingu obejmuje banki komercyjne oraz - pośrednio lub bezpośrednio - bank centralny. Ten ostatni może interweniować w celu utrzymania kursu na określonym poziomie.
FIXING ZŁOTA (USTALENIE CENY ZŁOTA) [Gold Fix] : Dokonywane dwa razy dziennie - o 10.00 oraz o 15.30 rutynowe ustalenie wolnorynkowej ceny złota przez pięciu uczestników , którymi są londyńskie domy handlowe obracające złotem w formie sztab. Fixing wiąże się ze zgraniem ceny zawarteh w ofertach zakupu i ceny zawartej w ofertach sprzedaży
FLUKTUACJA CENY MALKSYMALNEJ / MINIMALNEJ [Maximum / Minimum Price Fluctuation] : Zgodnie z zasadami obowiązującymi na giełdzie towarowej jest to maksymalny lub minimalny ruch dozwolony w cenie kontraktu terminowego w trkacie całości lub części transakcji handlowych
FOB [Free On Board] :
1.Franko statek (wymieniony port wysyłki) - określenie w transporcie morskim oznaczające , że koszty frachtu i ubezpieczenia są ponoszone przez czarterującego. Cena transakcyjna obejmuje dostawę na koszt sprzedającego, wykonaną w ściśle określonym punkcie, to znaczy wzdłuż poręczy (nadburcia) statku , w szczegółowo wyznaczonym miejscu, zanim kupujący nie przyjmie odpowiedzialności za przesyłkę. FOB Załadowany, inaczej FOB Stowed, oznacza ,że sprzedający ponosi wszelkie koszty załadowania. Formuła handlowa zamieszczona w wykazie reguł dotyczących interpretacji terminów handlowych opracowanych przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu
2.Określenioe stosowane w imporcie w rachunku bilansu płatniczego dla oznaczenia wyceny wartości towarów w miejscu załadunku. Czyni to import bardziej bezpośrednio porównywalny z eksportem.
FORFAITING [Forfaiting] : Technika zabezpieczająca bieżące finasowanie eksportowej działalności przedsiębiorstwa (firmy). Istota jej polega na tym ,że wyspecjalizowana instytucja finansowa kupuje od eksportera jego należności terminowe z wyłączeniem prawa regresu w stosunku od odstępującego wierzytelność. Najczęściej stosowaną formą tego zakupu jest dyskonto weksli własnych importera lub akceptowanych przez niego trat na zlecenie eksportera. Przedmiotem forfaitingu są wierzytelności średnioterminowe, w okresie od 6 miesięcy do 6 lat. Instytucja forfaitingowa dokonuje kalkulacji kosztów zdyskontowania weksli biorąc pod uwagę poziom oprocentowania na miejscowym rynku (LIBOR) oraz koszt wiążący się ze stopniem ryzyka ewentualnego niewykupienia należności. Skup weksli urzeczywistniających wierzytelności eksportowe następuje z potrąceniem odsetek za cały okres należności z góry. Technika forfaitingu umożliwia eksporterom zamianę swojej sprzedaży kredytowej w sprzedaż gotówkową nie ponosząc ryzyka z tytułu udzielonego importerowi kredytu kupieckiego.
FORMA PREFERENCYJNA [Preferential Form] : Decyzja Londyńskiej Giełdy Papierów Wartościowych zezwalająca przedsiębiorstwom oferującym akcje społeczeństwu, na odłożenie do 10 procent emisji tych akcji dla aplikacji (zapisów i podań osób ubiegających się o te papiery wartościowe) pochodzących od pracowników takich przedsiębiorstw.
FROMULARZ "DZIESIĘĆ (10)K" [Ten (10) K] : Szczegółowy formularz rocznego sprawozdania przedsiębiorstwa, wymagany przez Komisję ds. Papierów Wartościowych i Obrotu Giełdowego w Stanach Zjednoczonych
FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY [Application Form] : Specjalny formularz używany w celu zgłoszenia woli nabycia papierów wartościowych zaoferowanych na sprzedaż.
FORMULARZ MNOŻNIKA [Multiplier Formula] : Metoda pozwalająca inwestorowi na podjęcie płatności odsetek w formie nowych obligacji zamiast pobierania tych odsetek w gotówce.
FORMUŁA "PLUS NAROSŁE ODSETKI" [Plus Accured Interest] : Formuła stosowana do ceny obligacji z odsetkami narastającymi od daty ostatniej płatności. Sprzedający posiada prawo do otrzymania od kupującego odsetek, naliczonych od daty ostatniej płatności (tych odsetek) do kolejnego dnia roboczego, następującego po dniu , w którym sprzedaż obligacji miała miejsce.
FORMUŁY HANDLOWE [Trade Terrms] : Typowe najczęściej stosowane w praktyce zestawienia praw i obowiązków umocowanych stron kontraktowych, przybierające formę pewnych skróconych określeń. Początkowo formuły handlowe miały charakter uzusów handlowych, co w konsekwencji powodowało niejednakowy sposób interpretowania takich samych określeń w różnych krajach. Spowodowało to konieczność ujednolicenia ich wykładami i sporządzanie pewnego rodzaju kodeksów zwyczajów i ususów handlowych. Wyrazem tych dążeń było opracowanie międzynarodowych reguł dotyczących interpretacji terminów handlowych ("International Commercial Terms" - w skrócie INCOTERMS), które nie mają charakteru prawa wiążącego, obowiązując tylko wówczas, gdy strony kontraktu wyraźnie zgadzają się na ich stosowanie.
FRANCHISING [Franchising] :
1.Wieloletnie porozumienie między dwoma przedsiębiorstwami (firmami) dotyczące przekazania przez jedno przedsiębiorstwo wyłączności na produkcję lub sprzedaż towarów i usług drugiemu przedsiębiorstwu, lub prawo do wytwarzania i sprzedaży określonego produktu na określonym rynku na bazie przekazanej technologii
2.Specjalny przywilej rządu lub władz terenowych przyznawany przedsiębiorstwu na świadczenie w drodze wyłączności określonych usług .
FUNDUSZ AMORTYZACYJNY [Sinking Found] : Regularne, obowiązkowe przedpłaty dokonywane przez pożyczkobiorcę niezależnie od ruchu cen na wtórnym rynku obligacji. Mające na celu wkupienie pewnej kwoty emisji tych papierów przez płatności na specjalny rachunek , redukujące tym samym kwotę kapitału należną w terminie zapadalności
FUNDUSZ INWESTYCYJNY [Investment Found] : Fundusz umożliwiający osobom fizycznym posiadanie akcji w sposób pośredni. Osoby te wpłacają na fundusz swoje pieniądze a instytucja zbierająca taki fundusz nabywa w ich imieniu papiery wartościowe i stale nimi gospodaruje
FUNDUSZ SKONSOLIDOWANY [Consolidated Fund] : Fundusze znajdujące się na rachunku Skarbu Państwa Wielkiej Brytanii, na które są wpłacane dochody Skarbu Państwa pochodzące podatków, i które są wykorzystywane do finansowania wydatków rządowych
FUNDUSZ ZAKUPU [Purchase Fund] : Zobowiązanie podjęte przez pożyczkobiorcę do odkupienia pewnej kwoty emisji w danym okresie, jeżeli cena rynkowa obligacji pozostawać będzie poniżej określonego poziomu - zazwyczaj wartości nominalnej
FUNDUSZE DORADCZE [Advisory Funds] : Fundusze uplasowane w banku, lub w innej instytucji finansowej, w celu ich inwestowania - według swobodnego uznania banku - w imieniu klienta
FUNDUSZE EMERYTALNE [Pension Fund] : Fundusze gromadzone przez państwo ,związki zawodowe, bądź też sektor przedsiębiorstw, w celu otrzymania środków na emerytury członków tych organizacji. Ważne źródło finansowania rynku kapitałowego i inwestycji. Fundusze emerytalne mogą wywierać znaczny wpływ na rynki papierów wartościowych (akcji i udziałów) , jak również na działalność gospodarczą
FUNDUSZE IZBY ROZRACHUNKOWEJ[Clearing House Funds] : Płatności dokonywane za pośrednictwem skomputeryzowanego systemu rozliczeniowego
FUNDUSZE PRZYBRZEŻNE [Offshore Funds] : Fundusze umieszczone poza systemem podatkowym kraju, w którym zamieszkują inwestorzy takich, umyślnie dokonanych lokat
FUZJA (POŁĄCZENIE) [Merger] : Fuzja dwóch przedsiębiorstw lub nabycie, bądź przejęcie jednego przedsiębiorstwa przez drugie, w którego rezultacie utworzone zostaje nowe przedsiębiorstwo (firma) . W wyniku tego połączenia nowo powstałe przedsiębiorstwo może przybrać nazwę jednego z nich lub też tworzy się zupełnie nowe przedsiębiorstwo o innej nazwie.
GARAŻ (GARAŻOWAĆ) [Garage] :
(1)Transfer aktywów lub pasywów w inne miejsce, np. do innego centrum finansowego, bądź do innego przedsiębiorstwa. Najczęściej dokonuje się teo transferu z zamiarem zredukowania płatności podatków.
(2)Jedna z sekcj1 na podłodze Nowojosrkiej Giełdy Papierów Wartościowych
"GARNEK DLA INSTYTUCJI" [Institutional Pot] : Termin ten odnosi się do części oferowanych na sprzedaż papierów wartościowych, specjalnie odłożonej dla wykonania zleceń pochodzących od dużych instytucji
GATUNEK BAZOWY [Basis Grade] : Gatunek określonego towaru używany jako standard odniesienia dla danego kontraktu
GATUNEK PRÓBKI [Sample Grade] : Zazwyczaj najniższa jakość towaru możliwa do zaakceptowania w dostawie w ramach kontraktu terminowego (typu "futures")
GIEŁDA [Exchange, Market] : Miejsce w którym odbywają się regularnie, w określonym czasie, spotkania osób prawnych i osób fizycznych pragnących zawrzeć transakcje kupna - sprzedaży oraz pośredniczących w zawieraniu transakcji, których przedmiot stanowią dobra zamienne (instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości, towary o pewnych określonych cechach właściwych) Spotkania te są podporządkowane określonym normom i zasadom. W trakcie zawierania transakcji ceny są ustalane na podstawie układu podaży i popytu a następnie podawane do wiadomości publicznej. Z punktu widzenia przedmiotu obrotów giełdowych, giełdy można podzielić na:
giełda frachtowa - freight exchange
giełda papieró wartościowych - stock exchange
giełda towarowa - commodity exchange, produce exchange
giełda ubezpieczeniowa - insurance exchange
giełda żeglugowa - shipping exchange
GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH [Stock Exchnage] : Miejsce zawierania transakcji handlowych kupna - sprzedaży: udziałów, akcji , obligacji, instrumentów finansowych oraz niekiedy dewiz i złota. Ceny papierów wartościowych, które są przedmiotem obrotu na tej giełdzie , nazywa się kursem giełdowym
GIEŁDA TOWAROWA [Commodity Exchange] : Miejsce z którym zawierane są towarowe kontrakty terminowe typu "futures" na towary masowe ujednolicone pod względem stopnia jakości i cech (o pewnych określonych właściwościach). Główne giełdy towarowe mieszczą się w Londynie, Chicago, Nowym Jorku, Paryżu, Sydeny, Hong kongu, Kuala Lumpur, Tokyo i Singapurze
GŁĘBOKOŚĆ RYNKU [Depth of Market] : Zasięg interesów które mogą być przeprowadzone ba rynku bez spowodowania wstrząsów i zaburzeń cenowych
GŁÓWNY ORGANIZATOR KIERUJĄCY EMISJĄ [Lead Manager] : Organizator kierujący emisją papierów wartościowych, który jest odpowiedzialny za : utrzymywanie kontaktów z pożyczkobiorcą, organizację emisji a także przygotowanie umów (kontraktów) z nią związanych oraz za opracowanie prospektu emisyjnego. Jest on również stroną odpowiedzialną za sformowanie syndykatu dla tej emisji (tzn. subskrybentów), zorganizowanie grupy rozprowadzającej emisję oraz za jej ulokowanie. Z reguły, główny organizator kierujący emisją przyjmuje na siebie zobowiązanie co do przyjęcia i uplasowania obligacji w razie gdy nie znajdą one nabywców. Znany jest również pod nazwą "kierującego subskrybenta" (Lead Underwritter)
GORĄCY PIENIĄDZ [Hot Money] : Fundusze pieniężne wrażliwe na zmiany oprocentowania, przenoszone przez właścicieli z jednego ośrodka finansowego do drugiego w celach spekulacyjnych dla wykorzystania różnicy w poziomach stóp procentowych od zainswestowanych środków, albo dla zabezpieczenia się przed spodziewanym spadkiem kursów walut
GORSET [Corset] : Ograniczenie wzrostu pożyczek udzielanych w Wielkiej Brytanii przez banki. System odrzucony w 1980 roku.
GOSPODARKA NOWOUPRZEMYSŁOWIONA [Newly Industrialising Economy (NIE)] : Termin określający stopień rozwoju gospodarczego, używany w odniesieniu do gospodarek takich krajów jak Brazylia, Hong Kong, Południowa Korea, Taiwan, Singapur.
GOSPODARKA PLANOWA [Planned Economy] : Gospodarka , w której dystrybucja zasobów podlega centralnej kontroli rządu
GOTOWOŚĆ KUPNA ("OFERTA ZAKUPU") [Bid] : Zobowiązanie do dokonania zakupu towaru, papieru wartościowego lub innego instrumentu finansowego , po określonej cenie - tzn. cenie, którą nabywca jest skłonny zapłacić
GRANICA CELNA [Customs Border] : Linia rozgraniczająca w sposób umowny określone terytorium celne, przy której przekroczeniu wymagane jest załatwienie formalności związanych z odprawą celną.
GRANICZNA KOREKTA PODATKU [Border Tax Adjustment] : Zgodnie z regułami ustanowionymi przez GATT (Układ Ogólny W Sprawie Ceł I Handlu), graniczne korekty podatku dozwolone są dal towarów stanowiących przedmiot handlu międzynarodowego. W stosunku do eksportowych towarów może mieć miejsce korekta w podatkach pośrednich, natomiast wobec towarów importowanych można stosować podatek w kwocie równej pośrednim podatkom na podobne wyroby krajowe. Nie jest dozwolona żadna korekta w przypadku podatków bezpośrednich
GRAJĄCY NA ZNIŻKĘ - "NIEDŹWIEDŹ" [Bear (Bear Operation)] : Inwestor, który w wyniku sprzedaży przyjmuje pozycję spekulacyjną w oczekiwaniu na wystąpienie spadku wartości waluty, ceny papieru wartościowego typu "stock", ceny obligacji, mając nadzieję na ponowne odkupienie sprzedanego przedmiotu transakcji po niższej cenie. W Wielkiej Brytanii, jeżeli inwestor sprzedaje coś ,czego nie posiada, to określony jest przydomkiem "odkrytego niedźwiedzia" (uncovered bear), natomiast w USA nazywany bywa "krótkim sprzedawcą"
GRAJĄCY NA ZWYŻKĘ - "BYK" [Bull (Bull Operation)] : Inwestor, któryu dokonuje zakupu w oczekiwaniu wystąpienia wzrostu ceny papierów wartościowych typu "stock", towarów, walut itp.. Terminem tym często nazywamy kogoś ,kto uważa ,że dany rodzaj rynku idzie cenowo "do góry".
GRUPA KIERUJĄCA [Management Group] : Grupa instytucji finansowych, która koordynuje w ścisły sposób swoją działalność z głównym organizatorem kierującym emisją w trakcie dystrybucji i ustalania ceny emisji papierów wartościowych
GWARANCJA BANKOWA [Bank Guarantee] : Poręczenie banku wyrażone w formie pisemnej, zapewniającej ,że podmiot na którego rzecz gwarancja został wystawiona (klient banku) wykona zobowiązanie wobec osoby trzeciej.
HAMULEC FISKALNY[Fiscal Drag] : Termin odnoszący się do systemu podatkowego, który charakteryzuje się nieproporcjonalną progresją podatkową, polegającą na tym ,że dochody powyżej określonego poziomu powodują wymierzenie wyższego podatku, powodując tym samym nieopłacalność uzyskiwania wyższych dochodów (dochody po opodatkowaniu nie odzwierciedlają rozmiaru podwyżki płac), co w konsekwencji może powstrzymywać aktywność gospodarczą.
HANDEL AKCJAMI NA BAZIE MARŻY [Stock Margin Trading] : W Japonii, przykładowo, występuje sześciomiesięczny odstęp pomiędzy zakupem akcji na bazie marży i przymusowym rozliczeniem (tzn. sprzedażą) tego papieru wartościowego. Ponieważ handel tego typu ma spekulacyjny charakter i cechuje się dużą zmiennością, regularne raporty na jego temat służą do tego ,aby ostrzegać inwestorów, zwracać ich uwagę na to , co może się wydarzyć po sześciu miesiącach
HANDEL KOMPENSACYJNY [Compensation Trade] : System, w którego ramach eksporter zgadza się na to ,żeby część ceny zakupu zapłacono towarem pochodzącym z kraju importującego
HANDEL NA BAZIE CENY NETTO [Net Price Trading] : Termin używany dla określenia transakcji, która ma miejsce bądź po cenie sprzedaży klienta, to znaczy po cenie oferty zakupu, bądź też po cenie zakupu klienta, czyli po cenie oferty sprzedaży, czyli bez żadnej prowizji, która mogłaby być płatna z tytułu takiej transakcji.
HANDEL NA BAZIE NFORMACJI POUFNEJ (TRANSAKCJE HANDLOWE OSÓB DOBRZE POINFORMOWANYCH) [Insider Trading] : Nielegalne, niedozwolone wykorzystywanie wewnętrznej lub poufnej informacji w celu osiągnięcia zysku w transakcji na rynku. Dotyczy to osób zatrudnionych na giełdzie, w bankach, firmach notowanych na giełdzie, w instytucjach rządowych, W USA termin ten odnosi się do prowadzenia transakcji handlowych na bazie istotnych, niepodawanych do publicznej wiadomości informacji, uzyskanych przez wykorzystanie pozycji osoby dobrze poinformowanej, znajdującej się wewnątrz jakiejś instytucji, bądź też wykorzystując uprzywilejowane położenie, dzięki któremu dostęp do takich informacji jest możliwy
HANDEL WYMIENNY (WYMIANA WIĄZANA) [Counter - Trade] : Transakcje handlowe obejmujące :
a)barter - bezgotówkowa wymiana towarów lub usług na inne towary
b)zakupy wiązane - umowy, w których wyniku sprzedający godzi się na to ,aby całość lub część swoich wpływów przeznaczyć na zakupy dokonane do kupującego
c)odkupienie - transakcje , w których przedsiębiorstwa otwierają za granicą fabryki i godzą się na zakupienie całości lub części ich produkcji
HANDLARZ DZIENNY [Day Trader] : Osoba , która nabywa i likwiduje takie same pozycje terminowe na giełdzie terminowej typu "futures" w ciągu jednego dnia handlu. W USA nazywana także jako "drobny spekulant" ("scalper")
HANDLARZ POZYCYJNY [Position Trader] : Osoba ,która prowadzi handle na towarowym rynku terminowym typu "futures" i utrzymuje na nim długą, bądź krótką pozycję w przeciwieństwie do tzw . "handlarza dziennego",który otwiera oraz likwiduje pozycje na rynku terminowym w trakcie trwania tej samej sesji transakcji handlowych
HADLARZ Z PODŁOGI [Floor Trader, Local] : Członek giełdy, który zazwyczaj wykupuje zlecenia na swój włąsny rachunek, lub na taki rachunek , w którym ma swój udział. Określany także ,jako "lokalny"
HANDLOWANIE PAKIETAMI [Block Trading] : Zawieranie transakcji w dużych partiach udziałów zazwyczaj przewyższających 10 000 akcji, pośród nabywców i sprzedawców wywodzących się z grona instytucji
HIPERINFLACJA [Hyperinflation] : Rosnąca w szybkim tempie, samonapędzająca się inflacja, która w konsekwencji może przynieść upadek gospodarki.
HIPOTEKA [Mortgage] : Forma zabezpieczenia spłaty długu pieniężnego, polegająca na ustanowieniu na rzecz wierzyciela ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości będącej własnością dłużnika. Wpisanie kwoty długu do księgi wieczystej tej nieruchomości daje wierzycielowi prawo domagania się jej przymusowej sprzedaży i zaspokojenia jego roszczenia, jeśli dłużnik nie ureguluje zobowiązania a terminie
HOLDING [Holding] :Przedsiębiorstwo (firma) posiadająca większościowe udziału (tj, kontrolny pakiet akcji) w innych przedsiębiorstwach (firmach), Teoretycznie kontrolę nad innym przedsiębiorstwem zapewnia posiadanie więcej niż 50% akcji tego przedsiębiorstwa, Ze względu jednak na to ,że akcje tego przedsiębiorstwa są rozproszone w posiadaniu wielu właścicieli (mających niewielką liczbę akcji) nawet osiadanie mniej niż 50% akcji np. 30% gwarantuje kontrolę tego przedsiębiorstwa, W rezultacie umożliwia to kontrolowanie kapitałów wielokrotnie przewyższających kapitał własny przedsiębiorstwa (firmy) - holdingu .Holdingi są zazwyczaj tworzone przez przedsiębiorstwa (koncerny) w celu uzyskania kontroli nad firmami, których działalność wiąże się pośrednio lub bezpośrednio z działalnością tych koncernów
HOSSA (BOOM, OŻYWIENIE) [Boom] : Szybki i trwały wzrost cen oraz ogólnej działalności gospodarczej
"IDŹ -STÓJ" [Stop Go] : Termin odnoszący się do polityki gospodarczej stosującej na przemian okresy ograniczeń ekonomicznych oraz okresy wzrostu gospodarczego
ILORAZ KONWERSJI (WSPÓŁCZYNNIK KONWERSJI) [Conversion Ratio] : Ilość akcji, która może zostać nabyta przy dokonywaniu konwersjo obligacji zamiennych. Iloraz ten obliczany jest w następujący sposób : podstawowa kwota obligacji (kwota kapitału obligacji) - podzielona przez cenę konwersji
ILORAZ OBSŁUGI ZADŁUŻENIA (ILORAZ OBSŁUGI DŁUGU) [Debt Service Ratio] :
1.Koszt jaki stanowi dla określonego kraju obsługa jego długów zagranicznych, w tym szczególnie takich, których dłużnikiem jest sektor państwowy, a także długów gwarantowanych przez ten sektor. Koszt ten obejmuje całkowita kwotę płatności odsetek oraz całkowitą kwotę reprezentującą spłaty kapitału i wyrażony procentowo w stosunku do dochodów z eksportu. Przyjmuje się powszechnie ,że poziom 20-u procent stanowi maksymalną wielkość zadłużenia, możliwą do zaakceptowania ,lecz prawidłowe ustalenie tej wielkości jest często sprawą trudną.
2.Iloraz długu do kapitału (którym się ryzykuje) w przedsiębiorstwie handlowym. Wskaźnik ten pomaga dokonać pomiaru stabilności finansowej przedsiębiorstwa oraz jego zdolności do podwyższania poziomu całkowitej kwoty zaciągniętych pożyczek
ILORAZ OSZCZĘDNOŚCI (WSPÓŁCZYNNIK OSZCZĘDNOŚCI) [Savings Ratio] : Procent osobistych , dyspozycyjnych dochodów, który zostaje zaoszczędzony lub wykorzystany do spłacenia długu
ILOŚĆ [Volume] : Całkowita ilość transakcji zawartych w trakcie ściśle określonym okresie.
IMMUNITET SUWERENNY [Sovering Immunity] : Doktryna prawna, która stanowi ,że w niektórych przypadkach, suwerenne państwo nie może zostać zaskarżone do sądu oraz nie można zamrozić aktywów należących do tego państwa
INDEKSACJA [Indexation] : Systme przywiązywania płac, cen ,stóp procentowych itp.,. do danego indeksu, powodując tym samym automatyczny wzrost lub spadek wyżej wymienionych kategorii
INDEKSACJA PŁAC [Wage Indexation] : Całkowite bądź częściowe korygowanie płac (wynagrodzeń) zgodnie z postępująca inflacją
INDEX PŁAC [CAC Index] : Indeks giełdy paryskiej. Obliczany według wartości 244 akcji stanowiących przedmiot transakcji na giełdzie paryskiej, które wzięte razem reprezentują około 85% kapitalizacji (wartości wszystkich akcji) na rynku
INDEKS CEN DETALICZNYCH [Retail Price Index (RPI)] : Miara miesięcznych zmian w średnim poziomie cen występujących w handle detaliocznym. W swoim standardowym ujęciu indeks ten nie obejmuje towarów luksusowych
INDEKS CEN HURTOWYCH [Wholeasale Price Index (WPI)] : Miara miesięcznych zmian w średnim poziomie cen występujących w handle hurtowym. Ceny hurtowe kalkulują się w miarę jak produkty przechodzą przez etap wytwarzania i dystrybucji, ale przed sprzedażą ich konsumentom. Indeks Cen Hurtowych w sposób dla siebie typowy wyprzedza ruchy Indeksu Cen Konsumpcyjnych o dwa lub trzy miesiące. Indeks Cen Hurtowych oblicza się oddzielnie dla żywności oraz produktów przemysłowych.
INDEKS CEN KONSUMPCYJNYCH (INDEKS CEN KONSUMENTA) [Consumer Price Index] : Mieszany wskaźnik mierzący zmiany kosztów towarów wchodzących w skład koszyka podstawowych dóbr konsumpcyjnych takich jak żywność, czynsz ,hipoteczny kredyt mieszkaniowy, odzież , ogrzewanie, opał , podróże. Główny wskaźnik stopy inflacji w danym kraju
INDEKS DAX [DAX Index] : Indeks podawany z minuty na minutę na Giełdzie Papierów Wartościowych we Frankfurcie i odnoszący się do tzw. "niebieskich żetonów" (akcji bardzo dobrych przedsiębiorstw)
INDESK DOW JONES[Dow Jones Index] : Indeks Dow Jones - Średnia Przemysłowa - The Dow Jonse Industrial Average (DIJA) stanowi pomiar średniej ceny 30 akcji sklasyfikowanych jako "niebieskie żetony", głównie przedsiębiorstw o profilu przemysłowym, które stanowią przedmiot handlu na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Oddzielne podindeksy obejmują : akcje 20 przedsiębiorstw transportowych, 15 przedsiębiorstw użyteczności publicznej (będących spółkami akcyjnymi) oraz indeks złożony obliczany na podstawie akcji 65 przedsiębiorstw
INDESK FINANCIAL TIMES (INDEKS FT) [Financial Times Index] : Mierzy średnią wartość 30 czołowych akcji przedsiębiorstw przemysłowych i handlowych, które kwotowane są w Londynie. Od 1935 roku stanowi jedyny indeks obliczany co godzinę w ciągu całego dnia transakcji handlowych. Od 1984 roku równolegle indeks 100 czołowych akcji przedsiębiorstw w Wielkiej Brytanii (znany jako FT-SE 100 indeks,lub zdrobniale Footsie), który pokazuje z minuty na minutę jak poruszają się wartości akcji na giełdzie
INDEKS KOSZTÓW UTRZYMANIA [Cost Of Living Index] : W przybliżeniu równy, choć często szerszy niż Indeks Cen Konsumpcyjnych czy Indeks Cen Detalicznych.
INDEKS NYSE (INDEKS UDZIAŁÓW ZWYCZAJNYCH NOWOJORSKIEJ GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH) [NYSE (Common Stock Index) : Indeks składany obejmujący wszystkie akcje i udziały zarejestrowane ma Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych ,obliczany na podstawie notowań (kwotowań) zamkniętych giełdy w dniu 31 grudnia 1965, wyrażony w postaci liczby 50 000, oraz ważony odpowiednio do ilości akcji zarejestrowanych dla każdej emisji. Występują cztery dodatkowe indeksy tzw. podindeksy dla : przedsiębiorstw przemysłowych, przedsiębiorstw transportowych, przedsiębiorstw użyteczności publicznej oraz przedsiębiorstw finansowych
INDEKS SKŁADANY [Composite Index] : Średni lub kombinowany indeks obliczany na podstawie niepodobny (różnych) do siebie wskaźników składowych
INDESKS STANDARD AND POORS′S 500 [Standad And Poor′s 500 (Composite Index) : Wskaźnik cen akcji 500 największych przedsiębiorstw w USA, obejmujący 400 akcji przedsiębiorstw przemysłowych, 40 akcji przedsiębiorstw użyteczności publicznej, 20 akcji przedsiębiorstw transportowych i 40 akcji przedsiębiorstw finansowych. Indeks ten jest średnią ważoną akcji z wagami wyrażającymi wartość akcji, którą określają dywidendy i rozmiary nowej emisji.
INFLACJA [Inflation] :
1.Występujący w ciągły, trwały sposób ruch do góry ogólnego poziomu cen, wraz z odnoszącym się do niego spadkiem siły nabywczej pieniądza .Termin ten czasami uważny jest do opisania nadmiernego tempa takiego ruchu poziomu cen
2.Proces zwiększani się ilości pieniądza w obiegu w szybszym tempie niż wzrost masy towarowej, co przejawia się we wzroście cen
INFLACAJ NAPĘDZAJĄCA KOSZTY [Cost-Push Inflation] : Inflacja napędzająca koszty ma miejsce wówczas, gdy nadmierne podwyżki płac są przyczyną wzrostu kosztów wytwarzania, dając w rezultacie wyższe ceny, które z kolei stymulują dalsze podwyżki płac
INSTRUMENT (ZADŁUŻENIA) [Instrument] : Jakikolwiek rodzaj papieru wartościowego, reprezentujący dług finansowy
INSTRUMENT FINANSOWY [Financial Instrument] : Termin używany dla ogólnego określenia : papieru wartościowego, towaru, obcej waluty, metalu szlachetnego, nieruchomości itd. Traktowanych jako lokata kapitału w celu uzyskania bieżących dochodów oraz zysków kapitałowych
INTERES W DŁUGICH POZYCJACH [Long Interest] : "Długie" (zakupione) tytuły własności lub kontrakty na rynkach terminowych typu "futures"
INTERES W KRÓTKICH POZYCJACH [Short Interest ] :
1.Ilość papierów wartościowych typu "stock" wymagana do kupienia w celu pokrycia sprzedaży krótkich
2.Krótkie (sprzedane) tytuły własności lub kontrakty na rynku terminowym typu "futures"
INTERWENCJA [Intervention] :
Działanie banku centralnego na otwartym rynku mająca na celu wywarcie wpływu na kursy walutowe lub też dokonywane w celu ustabilizowania warunków działania na rynku
INTERWENCJA BANKU CENTRALNEGO [Central Bank Intervention] : Oddziaływanie banku centralnego na warunki walutowe przez narzucenie bezpośredniej kontroli stóp procentowych, kursów walutowych itd., lub przez operacje prowadzone na otwartym rynku (np. zakup lub sprzedaż walut czy obligacji). Bank prowadzący interwencję na rynku walutowym, może w większym stopniu poszukiwać możliwości ustabilizowania rynku ,aniżeli usiłować nakierować kursy walutowe na zakładany poziom
INTERWENCJA TERMINOWA [Forward Intervention] : Interwencja dokonana przez bank centralny na rynkach terminowych, której celem jest oddziaływanie na kurs spotowy (natychmiastowa dostawa) danej waluty. Może także wiązać się z działaniami banku centralnego zamierzającymi do oddziaływania na terminowe stopy procentowe dla jego waluty
INWESTOR [Investor] : Osoba prawna lub osoba fizyczna lokująca uzyskane środki finansowe w celu uzyskania dochodów oraz zysków kapitałowych. Rozróżnia się inwestorów pasywnych, którzy podejmują określone inwestycje dla zabezpieczenia posiadanych kapitałów oraz inwestorów aktywnych, którzy czynnie uczestniczą w zarządzaniu przedsiębiorstwem (firmą) w której posiadają akcje (udziały)
INWESTORZY INSTYTUCJONALNI (INWESTORZY Z GRONA INSTYTUCJI) [Institutional Investors] : Termin używany w odniesieniu do instytucji ,takich jak : fundusze emerytalne, inwestycyjne instytucje powiernicze tzw trusty inwestycyjne oraz przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe
INWESTYCJA [Investment] : Zaangażowanie pieniędzy w określony zakup , po którym oczekuje się tego ,że wytworzy w rezultacie dochód lub wzrost wartości zaangażowanego kapitału. Termin ten oznacza również wszelkie zakupy mające na celu zachowanie (zmagazynowanie) wartości tzw. lokaty kapitałowe. Inwestowanie związane jest z większą aktywnością niż oszczędzanie w banku, ale także zwiększa ryzyko i szanse na wyższe korzyści finansowe z prowadzenia działalności
INWESTYCJA BEZPOŚREDNIA [Direct Investment] :
1.Inwestycja przedsiębiorstwa dokonana bezpośrednio po stronie produkcji zagranicznej, polegająca ba stworzeniu w obcym kraju nowego przedsiębiorstwa i wyposażeniu go w kapitał zakładowy ,albo wykupienie kontrolnego pakietu akcji zagranicznego przedsiębiorstwa
2.Kwota kapitału zaangażowana w przedsiębiorstwo lub przedsięwzięcie, które niesie za sobą prawo decydowania o tym, w jaki sposób działalność taka jest prowadzona
INWESTYCJA KAPITAŁOWA (INWESTYCJA W ŚRODKACH TRWAŁYCH) [Capital Investment] : Inwestycja rządu lub przedsiębiorstwa dokonana na zakup środków trwałych
INWESTYCJA PORTFELOWA [Portfolio Investment] : Forma inwestycji w postci długoterminowej lokaty kapitału za granicą, polegająca na zakupie obligacji obcych rządów, władz komunalnych, obligacji portfelu akcji zagranicznych przedsiębiorstw oraz obligacji organizacji międzynarodowych
ISLAMSKA BANKOWOŚĆ [Islamic Banking] : Bankowość oparta o przestrzeganie reguł islamu, która zabrania lichwy. Zazwyczaj interpretuje się to jako zakazywanie przyjmowania i płatności odsetek
IZBA HANDLOWA [Chamber Of Commerce] : Instytucja prawa publicznego działająca w formie zrzeszenia skupiającego reprezentantów sfer gospodarczych w celu reprezentowania ich interesów i wpływania na politykę gospodarczą rząd i państwa
IZBA ROZRACHUNKOWA (IZBA ROZLICZENIOWA) [Clearing House] : Pomocniczy organ podległy giełdzie towarowej (papierów wartościowych typu "stock", ) za którego pośrednictwem regulowane i rozliczane są transakcje zawarte na podłodze giełdy. Odpowiedzialny jest on także za zapewnienie prawidłowego prowadzenia procedur związanych z dostawą oraz za odpowiednie finansowanie transakcji handlowych
inflacja zerowa: inflacja na poziomie 0%
JEDNODNIOWA UMOWA ODKUPU (ODKUP NASTĘPNEGO DNIA) [Overnight Repo] : Trwająca jeden dzień Umowa Dokupu (dokładnie mówiąc " przez noc - od dziś do jutra"), przez której działanie dealerzy papierów wartościowych orz banku finansują swoej stany w wekslach skarbowych, notach dłużnych Skarbu Państwa i w obligacjach. Sprzedając papiery wartościowe inwestorowi, który posiada przejściową nadwyżkę gotówki, godzą się oni jednocześnie na dokonanie odkupu tych papierów wartościowych następnego dnia
JEDNOSTKA HANDLU [Unit Of Trading] : Minimalna ilość, kwota na jaką może zostać zawarta transakcja handlowa, np. transakcja towarowa, czy związana z papierem wartościowym
JEDNOSTLA POWIERNICZA [Unit Trust] : Brytyjski odpowiednik wspólnego funduszu, który inwestuje połączone ze sobą wkłady pochodzące od wielu ludzi w różnego typu papiery wartościowe, a następnie płaci tym ludziom dywidendę proporcjonalnie do ich stanu posiadania
JEDNOSTKOWA STAWKA PŁACY [Untary Wage Rate] : Średnia stawka płayc za godzinę płacona pracownikowi fizycznemu w przemyśle wytwórczym USA
JELEŃ (SPEKULANT) [Stag] :
1.Uczestnik rynku prowadzący operacje handlowe, ubiegający się o nowo emitowane papiery wartościowe w celu sprzedaży ich z premią ponad cenę emisji w momencie przydziału
2.Spekulant przeprowadzający dorywcze transakcje
juan: jednostka waluty używana w Chinach
jen: jednostka waluty używana w Japonii
KABEL [Cable] : Termin występujący na rynku dewizowym, odnoszący się do kursu walutowego spot (natychmiastowa dostawa) dolara amerykańskiego do funta szterlinga
KALENDARZ [Calendar] : Oficjalny terminarz lub harmonogram przyszłych emisji nowych papierów wartościowych dokonywanych na krajowym i międzynarodowym rynku kapitałowym
KAMBISTA [Cambiste] : Termin określający dealera operującego na rynku dewizowym
KAPITALIZACJA [Capitalisation] : Całkowita wartość rynkowa wypuszczonych akcji określonego przedsiębiorstwa, kwota kapitału tego przedsiębiorstwa, jak również jego skład : to znaczy dług u akcje
KAPITALIZACJA ODSETEK [Interest Capitalisation] : Termin odnoszący się do sytuacji , w której wierzyciele wyrażają zgodę na dodanie odsetek - które winien jest im dłużnik - do kwoty kapitału , tak aby podlegały one spłacie w terminie zapadalności kredytu. Fakt ten umożliwia pożyczkobiorcy podjęcie działań pozwalających na zastosowanie programów, mających na celu wytworzenie funduszy niezbędnych do spłacenia zaciągniętej przez niego pożyczki
KAPITALIZACJA RYNKOWA [Market Capitalisation] :
1.Całkowita wartość papierów wartościowych określonego przedsiębiorstwa liczona po cenach bieżących - to znaczy, całkowita ilość wyemitowanych (wypuszczonych) akcji pomnożona przez ich cenę na rynku
2.Całkowita wartość wszystkich papierów wartościowych zarejestrowanych na giełdzie kapitałowej, bądź też całkowita wartość poszczególnych rodzajów takich papierów
KAPITAŁ [Capital] : Akcje przedsiębiorstwa reprezentujące jego wartość netto w formie wypuszczonych udziałów liczonych według wartości księgowej oraz zatrzymane zarobki netto
KAPITAŁ [Principal] : Kwota nominalna umieszczona na grzbiecie papieru wartościowego, która nie uwzględnia w swoim nominale premii bądź odsetek stanowiących określony dochód posiadacza tego papieru
KAPITAŁ AKCYJNY [Share Capital] : Całość akcji upoważniony do emisji lub faktycznie wypuszczonych przez określone przedsiębiorstwo (firmę
KAPITAŁ AKCYJNY (KAPITAŁ WŁASNY) [Equity, Ownes Capital, Net Worth] : Część kapitału przedsiębiorstwa (firmy) należąca do akcjonariuszy, która dzieli ryzyka związane z jego funkcjonowaniem. Odnosi się on do akcji zwykłych bądź udziałów zwyczajnych, w odróżnieniu od kapitału preferencyjnego (akcji preferencyjnych), bądź kapitału pożyczonego (zgromadzonego drogą zaciągnięcia pożyczek lub kredytów). Kapitał własny równy jest różnicy między zobowiązaniami a pasywami firmy
KAPITAŁ AUTORYZOWANY (UDZIAŁY AUTORYZOWANE) [Authorized Capital (Stock)] : Maksymalna kwota wszystkich klas udziałów i akcji ,do których wypuszczenia (emisji) przedsiębiorstwo jest upoważnione przez swoich udziałowców. Kwota ta różni od wypuszczonego (wyemitowanego) kapitału
KAPITAŁ NA PRZEDSIĘWZIĘCIE [Venture Capital] : Fundusze wykorzystane w przedsiębiorstwach na inwestycje, w których istnieje pewien stopień ryzyka finansowego na wstępnych etapach jego działalności
KAPITAŁ NA WEZWANIE [Callable Capital] : Niezapłacona część kapitału przedsiębiorstwa (firmy) , która może stanowić przedmiot do wezwania do dokonania zapłaty.
KAPITAŁ OBROTOWY (KAPITAŁ OPERACYJNY, KAPITAŁ PRACUJĄCY) [Working Capital] : Nadwyżka bieżących aktywów nad bieżącymi pasywami, która dostarcza środków finansowych netto, którymi przedsiębiorstwo może finansować swoje operacje z dnia na dzień
KAPITAŁ POŻYCZONY [Loan Capita] : Część kapitału przedsiębiorstwa (firmy) reprezentowaną przez pochodzące z zewnątrz pożyczki. Udziały pożyczkowe są to długoterminowe, oprocentowane papiery wartościowe typu "stock" (udziały), emitowane przez firmę, często jako obligacje - listy zastawne
KAPITAŁ RYZYKA [Risk Capital] : Pieniądze zainwestowane w przedsięwzięcie lub projekt, który oferuje mniejsze, niż zazwyczaj, prawdopodobieństwo zysku, ale daje możliwość - jeśli zajdą pomyślne okoliczności - otrzymania znacznego zysku z takiej inwestycji
KAPITAŁ TRWAŁY [Fixed Capital] : Termin zbliżony do środków trwałych z tą różnicą, że składniki majątkowe , które obejmuje ,zostają zakupione z wpłaconego kapitału przedsiębiorstwa (firmy)
KAPITAŁ WZROSTOWY (AKCJE WZRASTAJĄCE) [Growth Stock] : Akcje przedsiębiorstwa, które osiągają szybszy niż przeciętny wzrost, i których wartość - jak się oczekuje - będzie dalej wzrastać
KAPITAŁ ZAPŁACONY (KAPITAŁ WPŁACONY) [Paid Up Capital] : Akcje za które przedsiębiorstwo otrzymało płatność w ich pełnej wartości nominalnej. W tym przypadku, żadne dalsze zobowiązania nie są powiązane z akcjonariuszami.
KAPITAŁ ZWYCZAJNY [Ordinary Capital] : Kapitał przedsiębiorstwa, który uprawniony jest do pozostałej części zysków o aktywów (lub inaczej mówiąc : pozostałej części, możliwej do roszczenia przez akcjonariuszy), po tym , jak otrzymali swoją należność posiadacze "starszych rangą" emisji kapitału
KAPITAŁOCHŁONNOŚĆ [Capital Intensive] : Wykorzystywanie stosunkowo dużych kwot kapitału w celu zwiększenia produkcji, zamiast powiększenia udziału innych czynników składowych procesu wytwórczego, takich jak : siła robocza lub surowce
KARAT [Carat] : Miara czystości złota. Czyste złoto jest 24-ro karatowe, tzn. nie ma w niż żadnego stopu. Tak więc 19-sto karatowe złoto reprezentuje 19 części złota i 5 części stopu. Określenie karat używane jest również jako miara wagi szlachetnych kamieni - wówczas równa się 200 miligramom
KARTEL [Cartel] : Organizacja łącząca przedsiębiorstwa , koła interesu lub kraje w grupę mającą na celu ograniczenie konkurencji między nimi w formie stworzonego w ukryty sposób monopolu i wywierania wpływu na cenę lub podaż towarów.
KLAPA "EMISJI ZAMIENNEJ" [Busted Convertible] : Amerykańskie określenie odnoszące się do emisji zamiennych papierów wartościowych, która to emisja jest zasadniczo bez wartości, jako ,że wartość papierów leżących u jej podstaw doznała ostrego spadku.
KLASY (GATUNKI, JEDNOSTKI, STOPNIE) [Grades] : Standardowy komplet danych, pozwalający na ocenę jakości określonego towaru
KLASYFIKACJA KREDYTOWA (OCENA ZDOLNOŚCI KREDYTOWEJ) [Credit Rating] : Miara określająca zdolność spłaty udzielonego kredytu przez pożyczkobiorcę. Najwyższa ocena określana jest jako "potrójne A" lub "AAA", co oznacza ,że uważa się, iż w danym wypadku nie występuje prawie żadne ryzyko związane z tym ,że pożyczkobiorca nie spłaci odsetek i kapitału. W miarę jak stopień w tej klasyfikacji spada, postrzegane ryzyko ulega zwiększeniu.
KLASY (JEDNOSTKI) KONTRAKTU [Contract Grades (Units) : Standardowy komplet danych dla każdego towaru, który musi być zachowany i przestrzegany gdy towar ten stanowi przedmiot dostawy z tytułu kontraktów terminowych typu "futures". Większość kontraktów posiada zapisy określające stopnie lub jakości, których występowanie przynosi w rezultacie dyskonto, bądź też premię, wtedy gdy dostawa faktycznie dochodzi do skutku
KLASY (GATUNKI) MOGĄCE STANOWIĆ PRZEDMIOT OFERTY [Tenderable Grades] : Termin ten odnosi się do klas (gatunków) i artykułów handlu, które są przeznaczone do tego ,aby mogły stanowić przedmiot dostawy w celu rozliczenia się z kontraktu terminowego (typu "futures") - inaczej mówiąc dla uregulowania takiego kontraktu. Nazywane też klasami (gatunkami) mogącymi stanowić przedmiot dostawy (nadającymi się do dostawy)
KLAUZULA "BEZ DYWIDENDY" [Ex Div (XD)] : Postanowienie wyłączenia prawa do bieżąceh dywidendy od akcji
KLAUZULA "BEZ KAPITALIZACJI"[Ex Cap] : Postanowienie wyłączenia prawa ,jakie niesie ze sobą "emisja pokwitowań" lub emisja kapitalizacyjna związana z akcją
KLAUZULA "BEZ PRAWA" [Ex Right] : Postanowienie wyłączenia prawa do (zakupu) akcji z emisji sprzedawanej za gotówkę i wypuszczonej przez przedsiębiorstwo dla jego istniejących, dotychczasowych akcjonariuszy.
KLAUZULA "BEZ WSZYSTKIEGO" [Ex All] : Bez wszystkich dodatkowych korzyści związanych z daną akcją
KLAUZULA "DOPEŁNIENIA" [Topping Up] : Klauzula stosowana w finansowaniu. Klauzula na mocy której pożyczkobiorca rejestruje swoją zgodę na zdeponowanie dalszego zabezpieczenia, jeżeli pożyczkodawca o nie prosi.
KLAUZULA NAJWIĘKSZEGO UPRZYWILEJOWANIA [Most Favoured Nation (MFN) : Przedsięwzięcie dokonane przez dwa kraje w celu wzajemnego udzielenia sobie maksymalnych koncesji celnych w ich handlu wzajemnym, w takim stopniu , w jakim koncesje te udzielane są już innym krajom
KLAUZULA OCHRONY PRZEMYSŁU NA WCZESNYM ETAPIE ROZWOJU [Infant Industry Clause] : Klauzula wykorzystywana do uzasadnienia ochrony importu przez specjalną taryfę celną, stosowaną szczególnie w krajach rozwijających się, w których przemysł - znajdując się na wczesnym etapie swojego rozwoju - mógłby się załamać, gdy stanął w obliczu bezpośredniej konkurencji ze strony importu
KLAUZULA OPCJI WALUTOWEJ [Currency Option Clause] : Klauzula pozwalając na to ,aby płatność kapitału i odsetek od euroobligacji emitowanej w jednej walucie ,była dokonana w innej walucie, co stanowi opcję (prawo wyboru) nabywcy takie euroobligacji
KLAUZULA "PO OKAZANIU" [After Sight] : Weksel, który został ciągniony z klauzulą "Po Okazaniu", jest płatny wówczas , gdy został zaakceptowany, a akceptant napisał datę akceptu na wekslu
KLAUZULA PRZYSPIESZENIA [Acceleration Clause] : Cecha obligacji (not) zamiennych oraz pozostałych typów obligacji , pozwalająca pożyczkobiorcy na wcześniejsze odwołanie (wykup) ich emisji w przypadku, gdy cena takiego papieru wartościowego przekroczy cenę konwersji (cena zamiany takich obligacji) o ściśle określoną kwotę, w wyznaczonym okresie (np. o 150 procent przez 30 kolejnych dni)
KLAUZULA "SCHODÓW RUCHOMYCH" [Escalator Clause] :
1.Klauzula w kontrakcie zatrudnienia (w części na temat wynagrodzenia), przyznająca automatyczne podwyżki płac ,kiedy koszty utrzymania wzrosną w taki sposób ,że wyjdą ponad uzgodnione w kontrakcie kwoty
2.Klauzula w kontrakcie - stosowana najczęściej w przypadku projektów inwestycyjnych - zezwalająca na dokonanie podwyżki w cenie płaconej wykonawcy, która to podwyżka ma na celu zbilansowanie i wyrównanie poniesionych dodatkowo kosztów w związku z inflacją.
KLAUZULA "SIŁA WYŻSZA" [Force Majeure] : Klauzula określająca zdarzenie znajdujące się poza kontrolą stron w kontrakcie. Klauzula "siły wyższej" zwalnia strony z ich obowiązków wynikających z kontraktu, jeżeli będzie miało miejsce takie zdarzenie ,np. trzęsienie ziemi lub tajfun. Przedsiębiorstwa często powołują się na taką klauzulę, jeżeli poważny konflikt z pracownikami zakłóca tok dostaw produkowanych towarów
KLAUZULA WALUTOWA (KLAUZULA WALORYZACYJNA) [Currency Clause] : Klauzula wykorzystywana w kontraktach w celu ustanowienia określonego kursu między walutami, w których rozliczany jest kontrakt, dla uniknięcia wpływu dewaluacji czy rewaluacji
KLAUZULA "Z KUPONEM" [Cum Coupon] : Upoważnienie nabywcy obligacji do otrzymania następnej płatności odsetek
KLIRING (ROZRACHUNEK) [Clearing] :
1.Procedura, w wyniku której izba rozrachunkowa lub stowarzyszenie kliringowe staje się kupującym wobec każdego sprzedającego kontrakt typu "futures" na giełdzie terminowej typu "futures", jak również sprzedającym wobec każdego kupującego oraz która przyjmuje odpowiedzialność w celu ochrony kupujących i sprzedających przed stratami finansowymi przez zapewnienie wykonania każdego kontraktu
2.Forma bezdewizowych rozliczeń międzynarodowych wykorzystywana przez kraje mające trudności w równoważeniu bilansu płatniczego. W ramach kliringu płatności z tytułu handlu oraz innych tytułów są bilansowane i rozliczane raz do roku przez powiązane w tym procesie banki centralne. Uregulowanie salda bardzo często odbywa się w walucie wymienialnej
KLUB [Club] : Generalny podział zadań w grupie banków zaangażowanych w syndykacie organizującym pożyczkę (kredyt) ma rynkach euro. W tej strukturze unika się tradycyjnego systemu wyznaczania głównego organizatora (kierującego syndykatem), współorganizatorów, itp. Termin ten ,może również odnosić się do porozumień rządowych mających na celu przesunięcie spłat zadłużenia (restrukturyzację długu zagranicznego)
KOLI [Collo] : Jednostka stosowana w handlu , służąca do określania jednej sztuki opakowania
KOMPENSATA [Barter Agrrement] : Transakcja handlowa stosowana w obrocie międzynarodowym, w której ramach dokonuje się wymiany towaru za towar bez transferu dewiz gdyż wartość tej wymiany w zasadzie jest równoważona, a ewentualne rozliczenie ogranicza się do wewnętrznego rozrachunku między importerem a eksporterem .W terminologii angielskiej, kompensata jest traktowana jako barter
KONCERN [Concern] : Forma organizacji przedsiębiorstw (firm) polegająca na połączeniu ich przez wspólnego właściciela. Przedsiębiorstwa wchodzące w skład koncernu mają wspólny zarząd lecz wyodrębnione są pod względem formalno-prawnym . Koncerny są tworzone ze względu na możliwość uzyskania lepszych wyników ekonomicznych przez zmniejszenie kosztów i produkcji na wielką skalę oraz mocniejszej pozycji finansowej w stosunku do konkurencji.
KONGLOMERAT [Conglomerate] : Forma organizacji przedsiębiorstw (firm, korporacji) charakteryzująca się dużym zróżnicowaniem działalności gospodarczej - obejmująca różne dziedziny produkcji i usług nie powiązanych ze sobą technologicznie. Konglomerat tworzony jest najczęściej w drodze nabywania poszczególnych przedsiębiorstw (ich części) , z których każde może być równoprawnym partnerem dla pozostałych przedsiębiorstw wchodzących w jego skład.
KONKURENCYJNA DEWALUACJA [Competitive Devaluation] : Dewaluacja waluty narodowej , której celem jest uzyskanie konkurencyjnej przewagi na rynkach eksportowych.
KONKURENCYJNY HANDLOWIEC [Competitive Trader] : Członek Nowojorskiej Giełdy Papierów Wartościowych zawierający transakcje w papierach wartościowych typu "stock" (w udziałach), prowadzący je na rachunek, w którym ma swoje udziały (działa na własne konto)
KONSOLIDACJA [Consolidation] :
1.Reinwestowanie zysków osiąganych z działalności spekulacyjnej akcjami w instrumenty finansowe mniejszego ryzyka np. papiery typu "stock"
2.Metoda księgowa stosowana przy prezentowaniu sprawozdań finansowych
3.W USA określenie używane w odniesieniu do połączenia bądź fuzji dwóch lub więcej przedsiębiorstw w jedno nowe przedsiębiorstwo
4.Zastąpienie kwot wyrażonych w walutach narodowych i utrzymywanych w postaci rezerw dewizowych danego kraju, nowymi międzynarodowymi aktywami pieniężnymi
KOSOLIDOWANIE DŁUGÓW [Debt Founding] : Proces konwersji (zamiany) krótkoterminowego długu o ustalonym oprocentowaniu , na dług długoterminowy o ustalonym oprocentowaniu
KONSORCJUM [Consortium] : Grupa przedsiębiorstw produkcyjnych, handlowych albo banków , która została utworzona w celu promocji i realizacji wspólnego celu lub projektu - wymagających dużych nakładów kapitałowych
KONTRAKT [Contract] :
1.Na rynku towarowym, dokładne specyfikacje - np.: cena, punkt dostawy, data dostawy - ustanowione i sformułowane przez rynek transakcje terminowe typu "futures" dla określenia standardowej jednostki handlowej
2.Umowa zawarta pomiędzy dwoma lub więcej stronami, która w ich zamierzeniu daje się prawnie wykonać (wprowadzić w życie)
KONTRAKT TERMINOWY [Forward Contract] : Kontrakt na dostawę dewiz w celu uregulowania zobowiązań z tytułu zawartej transakcji z terminem dostawy waluty późniejszym od daty dostawy "spot" (dostawa natychmiastowa)
KONTRAKTACJA TERMINOWA [Forward Contracting] : Transakcja za gotówkę, w ramach której kupujący i sprzedający godzą się na dostawę towaru o określonej jakości i w ustalonej ilości, bądź też na dostawę innych produktów, która to dostawa nastąpi w określonym terminie w przyszłości. W ramach tej transakcji cena może zostać ustalona "z góry" lub przy dostawie.
KONTRAKTY OTWARTE [Open Contratcs] : Kontrakty, które zostały zakupione lub sprzedane, ale które nie zakończyły danej transakcji następującą po niej sprzedażą czy zakupem, lub kontrakty bez dokonania lub przyjęcia faktycznej dostawy instrumentu finansowego , czy też fizycznego towaru.
KONTRAKTY TERMNOWE TYPU "FUTURES" [Futures] : Standardowe kontrakty zakupu lub sprzedaży zawierane na giełdzie terminowej typu "futures" instrumentów finansowych lub fizycznych towarów, dla dostawy w przyszłości na giełdę.
KONTROLA DEWIZOWA [Exchange Controls] : Przepisy prawne służące do ograniczenia zawierania niektórych rodzajów transakcji z udziałem zagranicznych walut, zawieranych głównie przez obywateli danego kraju. Mogą również obejmować swoim zasięgiem zakaz przemieszczania metali szlachetnych - szczególnie złota i srebra. Stosowanie kontroli dewizowych ma na celu utrzymanie pozycji finansowej danego państwa oraz ochronę pozycji i wartości jego waluty
KONTROLA OPERACYJNA [Working Control] : Posiadanie wymaganej ilości akcji umożliwiającej sprawowanie kontroli nad działalnością określonego przedsiębiorstwa. Teoretycznie rzecz biorąc, należy mieć 51 procent wszystkich uprawnionych do głosowania akcji .W praktyce może to być mniej, w związku z rozproszeniem tytułów własności udziałów w danym przedsiębiorstwie (firmie) wśród dużej liczby akcjonariuszy
KONTROLER WALUTOWY [Controller Of The Currency] : Urzędnik Departamentu Skarbu USA odpowiedzialny za zakładanie (wydawanie zezwolenia i licencji ) banków krajowych oraz sprawujący nad nimi nadzór .W USA wszystkie banki krajowe są członkami systemu Rezerwy Federalnej, a także ubezpieczone przez Federalną Korporację Ubezpieczenia Depozytów
KONTYNENTALNY KWIT DEPOZYTOWY [Continental Depositary Receipt (CDR)] : Dokument na okaziciela, pozwalający na to ,aby na niektórych giełdach europejskich mogły być zawierane transakcje handlowe w akcjach przedsiębiorstw zarejestrowanych w Wielkiej Brytanii,USA czy Japonii
KOREKTA SEZONOWA [Seasonal Adjustment] : Statystyczne odchylenie miesięcznych bądź kwartalnych zmian sezonowych w nieprzetworzonych danych okreśonego szeregu ekonomicznego
KOREKTA OFERT ZAKUPU [Protection/Push Bids] : Korekty dokonywane przez kupujących zboże w USA, odnoszące się do ich ofert zakupu ogłaszanych na bazie dziennej ceny, w celu wyrównania oczekiwanych ,ekstremalnych wahań w cenach kontraktów terminowych, mających miejsce w trakcie otwarcia rynku. Kupujący stosuje stawkę ochronną, gdy spodziewa się , że rynek terminowy otwarcia będzie poniżej określonej ceny, natomiast podnosi stawkę oferty zakupu do góry jeśli istnieje prawdopodobieństwo ,że rynek terminowy otwarcia będzie powyżej spodziewanej ceny kontraktów
KOSZT HISTORYCZNY [Historic Cost] : Początkowy koszt aktywów przedsiębiorstwa
KOSZT PRODUKCJI (KOSZT WYTWARZANIA,KOSZT FABRYCZNY) [Factor Cost] : Koszt poniesiony na wyprodukowanie jednej pozycji towarowej, obejmującej koszt pracy oraz innych składników np. surowców, energii itd. Koszt produkcji towaru należy odróżnić od jego ceny rynkowej, na którą mogą wpływać podatki pośrednie oraz subwencje
KOSZT PRZETRZYMANIA (PRZECHOWANIA) TOWARU [Carrying Charge] :
1.Koszt magazynowania fizycznego towaru obejmujący ubezpieczenie, opłatę za magazynowanie oraz koszty odsetek
2.Rynek wyrażający koszty przechowania towarów tzn. kiedy różnice cen pomiędzy różnymi miesiącami dostawy w pełni odzwierciedlają ubezpieczenie, magazynowanie oraz koszty odsetek na rynku terminowym
KOSZTY Z PIERWSZEŃSTWEM UREGULOWANIA [Prior Charges] : Koszty wymagające uregulowania przed innymi typami obciążeń. Koszty związane z obligacjami-listami zastawnymi, papierami wartościowymi typu "stock" (udziały) w charakterze kredytu, notami dłużnym, itp., których uregulowanie posiada pierwszeństwo przed uregulowaniami kosztów kapitału akcyjnego (akcji zwykłych). Obsługa odsetek o takich obciążeń stanowi koszy prowadzenia przedsiębiorstwa, który musi zostać uregulowany zanim nastąpi zapłata jakiejkolwiek dywidendy, a w razie niewywiązania się z obowiązku zapłaty takich kosztów przewidzianych warunkami emisji papierów wartościowych, spłata takiego zadłużenia stanowi koszt posiadający pierwszeństwo przed obsługą kapitału akcyjnego
KOSZTY STAŁE (SZTYWNE) [Fixed Charges] : Wydatki operacyjne lub związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (firmy), które są sztywne (niezmienne) i nie posiadają ustalonego związku z kształtującym się w zmienny sposób poziomem produkcji
KOSZYK WALUT [Currency Basket] : Mieszanka walut ważonych oddzielnie, których łączna wartość równa się jednej jednostce
KOŚĆ SZCZĘKOWA [Jawbone] : Termin używany w odniesieniu do wygłoszonego przemówienia w wydaniu rządu lub innej instytucji, mającego na celu oddziaływanie na decyzje gospodarcze podejmowane przez grupy biznesu, bankowość, konsumentów oraz związki zawodowe, którym to przemówieniom towarzyszą zazwyczaj prognozy, a czasem ostrzeżenia nawiązujące do prowadzenia polityki.
KRAJ - DŁUŻNIK [Debtor Nation] : Kraj posiadający deficyt bilansu płatniczego
KRAJ - WIERZYCIEL [Creditor Nation] : Kraj posiadający nadwyżkę bilansu płatniczego
KRAJE POCHODZENIA [Origins] : Kraje-producenci (lub kraje produkujące) określonego rodzaju towar. Termin "Sprzedaż z Kraju-Producenta" ("Origin sales") odnosi się do sprzedaży prowadzonej przez państwowy zarząd do spraw marketingu lub innego eksportera, z kraju produkującego dany rodzaj towaru
KRAWĘŻNIK [Kerb] : Prowadzenie handlu poza oficjalnymi godzinami funkcjonowania rynku
KREDYT AKCEPTACYJNY [Acceptance Credit] : Kredyt udzielany eksporterom lub importerom przez bank w formie akceptowanego weksla, ciągnionego na bank przez importera (eksportera). Weksel taki może zostać później sprzedany jako ,że akcept banku jest równoznaczny z tym ,że nabywca może zwrócić się do takiego banku po zapłatę
KREDYT EUROSYNDYKATU [Eurosyndicated Loan] : Duży kredyt bankowy posiadający okres trwania od trzech do dziesięciu lat, przyznawany przez międzynarodowy syndykat bankowy, składany zaś na bazie ad hoc. Pożyczkodawcami są wyłącznie banki oraz przedsiębiorstwa finansowe, w związku z czym kredyty te nie są plasowane u prywatnych inwestorów. Stopy procentowe odnoszące się do tego kredytu kalkulowane są przez dodanie marży do stawek oferowanych w transakcjach pomiędzy bankami i korygowane raz na jakiś czas.
KREDYT KUPIECKI [Buyer Credit] : Umowa finasowania eksportu w ramach której zagraniczny nabywca otrzymuje kredyt od banku w celu dokonania zapłaty eksporterowi.
KREDYT NIEODWOŁYWALNY [Irrevocable Credit] : Kredyt przyznawany przez bank, który nie może zostać odwołany, o ile spełnione zostaną wszystkie towarzyszące warunki
KREDYT ODWOŁYWALNY [Revocable Credit] : Kredyt udzielony pod weksel, odwoływalny w każdej chwili bez wypowiedzenia
KREDYT O STAŁYM OPROCENTOWANIU [Fixed Rate Loan] : Pożyczka udzielona na ustalony okres o stałej (sztywnej) stopie procentowej odnoszącej się do całego okresu jej trwania
KREDYT POD ZAKUPY NA RATY [Instalment Credit] : Metoda kupowania towarów, polegająca na zapłaceniu ceny reprezentującej koszt nabywanego przedmiotu, plus naliczonych kosztów kredytu spłacanego ratami. Przedmiot zakupu tak długo zostaje własnością sprzedającego, dopóki ostatnia rata nie zostanie spłacona. Tak więc nabywany przedmiot służy tutaj jako zabezpieczenie dla zaciągniętego w ren sposób długu.
KREDYT REWOLWINGOWANY [Revolving Credit] : Linia kredytowa, w ramach której można zaciągać pożyczki środków finansowych w jakimkolwiek czasie, dokonując jednakże regularnych, zaplanowanych na dany termin, spłat określonej z góry minimalnej kwoty
KREDYT TYPU "BACK TO BACK" ("KREDYT ZA KREDYT") [Back to Back Credit] : Kredyt otwarty przez dom finansowy lub bank ,na mocy istniejącego innego kredytu; wykorzystywany w handlu zagranicznym. Zagraniczny importer dostarcza instytucji finansowej odnośne dokumenty, na mocy których otwierany zostaje kredyt na rzecz eksportera. Dokumenty te i kredyt mogą później zostać wykorzystane do tego aby udzielić wsparcia innemu kredytobiorcy, tym razem dla eksportera - to znaczy w tej sytuacji pierwszy kredyt stanowi podstawę (wsparcie) dla drugiego
KREDYT TYPU "SHULDSCHEIN" [Shuldschein] : Kredyty tego typu są prywatnymi umowami występującymi w Niemczech, w ramach których pożyczkodawca nawiązuje porozumienie z dużym inwestorem - zazwyczaj bankiem - który udziela kredytu. Za zgodą pożyczkobiorcy, bank może odsprzedać tę pożyczkę innemu inwestorowi, bądź podzielić ją pomiędzy kilku z nich. Pożyczki tego typu stanowią przedmiot handlu na rynku międzybankowym
KREDYT "ZAWSZE ZIELONY" [Evergreen Credit] : Kredyt rewolwingowy nie posiadający żadnej określonej daty zapadłości. W stosunku do tego typu kredytu raz do roku bank posiada opcję umożliwiającą jego zamianę na kredyt terminowy
"KRÓTKA" [Short] : Sprzedaż, np. kontraktu terminowego typu "futures" lub kontraktu na opcję, ale jeszcze niezamkniętą przez bilansujący zakup.
KRÓTKIE DATY (KRÓTKIE TERMINY) [Short Dates] : Termin używany do określenia stosowanych w praktyce standardowych terminów (okresów) trwania eurodepozytów, mieszczących się w przedziale czasu poczynając od jednodniowego depozytu typu "overnight" (tzn. z dnia na dzień, lub przez noc - od dziś do jutra) kończąc na depozytach trwających nie dłużej niż 3 tygodnie.
KRÓTKIE KRYCIE [Short Covering] : Kupowanie w celu zbilansowania krótkie pozycji
KRÓTKOTERMINOWY RACHUNEK OBROTÓW KAPITAŁOWYCH [Short Term Capital Account] : Rachunek bilansu płatniczego przedstawiający ruchy funduszy krótkoterminowych
KRZYWA "J" ["J" Curve] : Graficzne ilustracje reakcji bilansu handlowego ,następującej po wprowadzeniu dewaluacji. Bilans handlowy ulega pogorszeniu w miarę jak rosną koszty importu, by później ulec poprawie i osiągnąć stan nadwyżki w miarę jak eksport ulega zwiększeniu w związku z tańszym kosztem nabycia takiej waluty
KRZYWA PRZYCHODU [Yield Curve] : Wykres pokazujący relację pomiędzy stopami przychodu (stopami rentowności) a okresami upływającymi do zapadłości, sporządzany dla pakietu podobnych papierów wartościowych lub depozytów międzybankowych. Wznoszącą , pozytywną lub normalną pochyłość krzywej przychodu charakteryzują stopy procentowe, które rosną w miarę jak wydłużają się terminy zapadłości. Poziomą lub płaską krzywą charakteryzują podobne poziomy rentowności dla wszystkich okresów upływających do terminu zapadłości. Opadającą, negatywną lub odwróconą pochyłość krzywej charakteryzują stopy procentowe, które spadają w miarę, jak wydłużają się terminy zapadłości
KSIĄŻKA [Book] : Termin używany przez dealerów dewizowych, oznaczający ich ekspozycję na rynek przez zaistnienie niepokrytej pozycji - bądź to całościowej, bądź dla pojedynczej waluty. Zredukowanie tej ekspozycji do zera nazywane jest "bilansowaniem książki" (book-squaring)
KSIĄŻKA TERMINOWA [Forward Book] : Termin związany z gospodarką dewizową. Oznacza całość pozycji terminowych netto w różnych walutach, odzwierciedlając tym samym ,bądź to zawierane na bieżąco transakcje handlowe, bądź też podgląd danego banku odnośnie danej waluty
KSIĘGOWANIE OPRÓŻNIAJĄCE [Depletion Accounting] : Praktyka księgowa , która polega na wykonywaniu obciążeń zarobków opartych o kwotę określonego aktywu, wyjętą z całości rezerw tego aktywu w danym okresie sprawozdawczym
KUPIEC W HANDLU TERMINOWYM [Futures Commision Merchant] : Osoba fizyczna lub prawna zarejestrowana w Komisji Do Spraw Towarowego Handlu Terminowego w Stanach Zjednoczonych, która zajmuje się interesami innych podmiotów , dla których wykonuje transakcje na zarejestrowanej giełdzie towarowej
KUPON [Coupon] : Stopa procentowa płatna od papierów wartościowych na okaziciela, a czasami od zarejestrowanych papierów wartościowych - szczególnie od obligacji. Termin ten oznacza również odcinany (lub odrywany) certyfikat, upoważniający do otrzymania płatności odesetek
KUPON ZEROWY [Zero Coupon] : Instrument zaciągania kredytu przez przedsiębiorstwa , funkcjonujący na bazie dyskonta, emitowany z przypisanymi do niego odsetkami, odliczonymi od ceny zapłaconej przez kupującego w stosunku do wartości nominalnej, po której obligacja taka zostanie wykupiona. Wynika z tego ,że ta forma obligacji nie przynosi jej nabywcy bieżącego dochodu, natomiast wraz z upływem czasu rośnie jej wartość W typowym układzie, obligacja taka zostałaby wyemitowana na kwotę 200 milionów dolarów i taka byłaby jej wartość w momencie końcowego wykupu. Dostarczyłaby pożyczkodawcy natychmiastową kwotę w gotówce, stanowiącą mniej niż połowę powyższej wartości. W niektórych systemach prawnych papiery wartościowe z kuponem zerowym posiadają ulgi podatkowe, zarówno dla pożyczkobiorców jak również inwestorów
"KUPOWAĆ NAJLEPIEJ" [Buy at Best] : Oferta zawierająca gotowość dokonania zakupu po coraz to wyższych cenach - bez ograniczenia ich limitu - do czasu zakupy wymaganej ilości
KUPUJĄCY ZOSTAŁ (KUPUJĄCY NA POWIERZCHNI) [Buyer′s Over : Określenie charakteryzujące sytuację , w której oferowana cena nadal obowiązuje pomimo zakończenia transakcji handlowych ze względu na niezrealizowanie zlecenia kupna
KURS INFORMACYJNY [Info Rate] : Określenie odnoszące się do rynku dewizowego oraz do rynku pieniężnego, używane w sytuacjach, gdy dealer podaje określony kurs ,np. waluty jedynie do celów informacyjnych, a nie zaś do tego aby zawrzeć transakcję. Dla tego samego celu czasami używa się również sformułowań :" Wskazanie kursu" (Indication Rate) lub "Kurs wskazujący" (Indicative Rate)
KURS KROSOWY [Cross Rate] : Kurs walutowy pomiędzy dwiema walutami, z których żadna nie jest dolarem amerykańskim. Kurs ten jest albo pochodną kursów walutowych obu walut w stosunku do dolara , albo też jest bezpośrednim kursem ustalonym przez banki pomiędzy dwiema niedolarowymi (nie posiadającymi kursu wobec dolara amerykańskiego) walutami
KURS WALUTOWY [Exchange Rate] : Kurs po którym jedna waluta wymieniana jest na drugą , na złoto lub Specjalne Prawa Ciągnienia (Special Drawing Rights - SDR)
KURS "WĘŻSZE WSTĘGI" [Narrover Bands] : Termin odnoszący się do mniejszego (węższego) marginesu wahań i fluktuacji kursów walutowych aniżeli poziom tych wahań przyjęty i wykorzystywany w praktyce międzynarodowej jako standardowy
KURTAŻ (PROWIZJA) [Commision , Brokerage] : Prowizja pobierana przez maklera przy obrocie papierami wartościowymi. Kurtaż należy odróżnić od prowizji pobieranej przez członka giełdy, który uczestniczy w transakcji dokonywanej w imieniu i na rzecz osób trzecich. Kurtaż pobierany jest niezależnie od prowizji członka giełdy w sytuacji gdy dokonuje on transakcji zakupu (lub sprzedaży) za pośrednictwem maklera
KWALIFIKOWANY AKCEPT BANKOWY [Eligible Bankers Acceptance] : W USA akcept bankowy może być "kwalifikowany", jeżeli może zostać sprzedany przez bank akceptujący bez stwarzania wymagania złożenia rezerwy obowiązkowej, bądź też jeżeli Federalna Rezerwa zaakceptuje taki papier wartościowy jako równoległy, towarzyszący instrument zabezpieczający.
KWIT MAGAZYNOWY (DOWÓD PRZYJĘCIA DO MAGAZYNU) [Warehouse Receipt] : Dokument stanowiący dowód własności oznaczonej ilości określonego towaru o ustalonej jakości; przechowywany jest we wskazanym magazynie
KWOTA (UDZIAŁ, KONTYNGENT,OGRANICZENIE ILOŚCIOWE) [Quota] :
1.Ograniczenie ilościowe narzucane na eksport bądź import, które może zostać zastosowane w stosunku do pojedynczego, ściśle określonego produktu, czy też dla grupy towarowej w handlu jakimś krajem bądź grupą krajów.
2.Cel produkcyjny (docelowa wielkość produkcji) lub ograniczenie jego wielkości
3.Wpłata członkowska danego kraju do Międzynarodowego Funduszu Walutowego .25 procent jej wysokości zazwyczaj reprezentowało złoto (obecnie są to Specjalne Prawa Ciągnienia - SDR), natomiast pozostałość stanowi wpłata członkowska dokonywana w walucie narodowej danego kraju. Wielkość kwoty danego kraju rządzi jego prawami głosu w MFW
KWOTA HANDLOWA [Tradable Amount] : Minimalna ilość zaakceptowana w handlu na danym rynku
KWOTA EKSPORTOWA (OGRANICZENIE ILOŚCIOWE W EKSPORCIE) : [Export Quota]
1.Ograniczenia ilościowe (kwota) ustawione w ramach międzynarodowej umowy towarowej, w której wyniku kraje eksportujące daną pozycję towarową akceptują ograniczenia nałożone na ich eksport
2.Dwustronna lub wielostronna umowa między krajami , rządząca eksportem towarów przemysłowych lub innymi grupami towarowymi
KWOTA RYNKOWA [Market Amount] : Kwota uważana oficjalnie za minimalną, umożliwiająca prowadzenie operacji handlowych na danym rynku - szczególnie dewizowym
KWOTOWANIE [Quotation] : Bieżąca cena lub stawka odnosząca się do towaru, papieru wartościowego lub waluty, na miejscu stanowiącym rynek, lub na giełdzie, ale nie jest to konieczne cena lub stawka, po której odbędzie się handel (rozliczana jest transakcja)
KWOTOWANIE BEZPOŚREDNIE [Direct Quotation] : Kwotowanie kursu walutowego (dewiz), które wyraża walutę zagraniczną w kategoriach waluty krajowej
koniec roku : koniec roku obrotowego, w którym przygotowywane jest sprawozdanie finansowe spółki. Dział księgowości rozpoczął pracę nad sprawozdaniem finansowym na koniec roku.
krzywa dochodowości: wykres przedstawiający rentowność różnych typów inwestycji
LEASING [Leasing] : Forma umowy najmu (dzierżawy) ruchomych środków trwałych, umożliwiająca ich użytkowanie bez konieczności nabycia na własność. Przedmiotem leasingu mogą być dobra inwestycyjne (ruchome i nieruchome) oraz dobra konsumpcyjne trwałego użytku. Wyróżniamy następujące formy leasingu:
leasing finansowy (finance leasing) : którego głównym zadaniem jest finansowanie inwestycji; w okresie obowiązywania umowy następuje całkowita amortyzacja przedmiotu leasingu u jego użytkownika
leasing operacyjny (operating leasing) : jest krótkoterminową umową, a na amortyzację przedmiotu składają się opłaty kolejnych użytkowników Ta forma leasingu nazywana jest również rentingiem
sale and leaseback : w ramach której przedsiębiorstwo będące właścicielem określonego przedmiotu sprzedaje go firmie leasnigowej, aby następnie na podstawie umowy zawartej z tą firmą stać się jego użytkownikiem. Działania takie podejmowane są w celu zdobycia płynnych środków finansowych (przez zmianę aktywów)
LEKARZ PRZEDSIĘBIORSTWA [Company Doctor] : Ekspert lub konsultant z dziedziny zarządzania przedsiębiorstwem, wynajęty w celu dokonania diagnozy problemów występujących w "badanym" przedsiębiorstwie. Często jest on angażowany również w celu wyeliminowania wspomnianych problemów, przez zarekomendowanie zmian w prowadzonej polityce oraz wydanie zaleceń odnośnie reorganizacji takiego przedsiębiorstwa
LEWAR (DŹWIGNIA) [Leverage] :
1.Relacja pomiędzy kapitałem pożyczonym ,kapitałem preferencyjnym oraz kapitałem zwyczajnym. Dźwignia jest duża wtedy, gdy kapitał pożyczony jest relatywnie większy od kapitału własnego. Ten wysoki udźwig - w sprzyjających okolicznościach - może spowodować sytuację, w której zwykli udziałowcy skorzystają z ponadprzeciętnego poziomu zysków , jaki zostanie uzyskany z zaangażowanego pożyczonego kapitału. Zjawisko to może działać na szkodę zwykłych udziałowców w okresie spadku zyskowności, ponieważ w pierwszej kolejności płacone są stałe koszty działania przedsiębiorstwa (firmy) oraz realizowane są zyski , tzw. kapitału "starszego rangą" (tzn. obligacje oraz udziały preferencyjne)
2.W odniesieniu do towarów , stosunek (relacja) marży do kapitału
LICHWA [Usury] : Naliczanie nadmiernych i nieuzasadnionych stóp procentowych
LIFO [Last In, First Out] : Angielski skrót zasady stosowanej w księgowości: ostatnie weszło, pierwsze wyszło, według której oszacowanie wartości zapasów przedsiębiorstwa oparte jest na założeniu ,że towary nie są wykorzystywane w kolejności ich nabycia. Tym sposobem towary kupione w późniejszej kolejności, wykorzystywane są wcześniej (jako pierwsze). Przeciwieństwem takiego założenia jest tzw. zasada FIFO czyli pierwsze weszło - pierwsze wyszło
LIKWIDACJA [Liquidation] :
1.Rozwiązanie lub zamykanie określonego przedsiębiorstwa (firmy) , bądź to dobrowolnie , bądź też dobrowolnie, bądź to przymusowe
2.Zadysponowanie aktywami (tzn. ich sprzedaż) w celu otrzymania gotówki
3.Transakcja mająca na celu zredukowanie lub zamknięcie długiej lub krótkiej pozycji terminowej na rynku typu "futures", przez zawarcie pokrywającej tą pozycję transakcji sprzedaży (zakupu)
LIMIT, LIMIT CENOWY [Limit, Price Limit] : Maksymalnie dozwolona zwyżka ceny na rynku w trakcie trwania sesji transakcji handlowych. Także ściśle określona cena w zleceniu ograniczonym. Na rynku terminowym typu "futures" limity ustanawiane są przez giełdy i mogą być zmieniane w zależności od zmienności wahań rynku
LIMIT DO WYKAZANIA W RAPORCIE [Reporting Limit] : Rozmiar pozycji na rynku, przy której, lub powyżej której wymagane jest podanie dziennych szczegółów w rozbiciu na towar, miesiąc dostawy oraz czy jest to pozycja spekulacyjna, czy zabezpieczająca przed ryzykiem cenowym
LIMIT EKSPOZYCJI DZIENNEJ [Daylight Exposure Limit] : Limity nakładane na transakcje dewizowe banków w czasie dnia pracy, wyrażone , bądź to całkowicie w wartości globalnej, bądź też w rozbiciu na waluty
LIMIT GÓRNY / DOLNY [Limit Up/Down] : Termin ten oznacza maksymalne wahania (fluktuacje) cen , dozwolone na niektórych rynkach towarowych, lub papierów wartościowych w ciągu trwania jednej sesji handlowej. Maksymalny postęp ceny do góry lub jej spadek z poziomu ceny regulacyjnej poprzedniego dnia, dozwolony w trakcie jednej sesji transakcji handlowych, znany jest jako "limit górny" lub "limit dolny". Na niektórych rynkach nie prowadzi się ponownie handlu w trakcie sesji handlowej następującej po tym , jak został osiągnięty limit, chyba ,że ceny spadną (lub wzrosną) podczas gdy na innych zawiesza się przejściowo zawieranie transakcji w momencie osiągnięcia poziomów limitów, a następnie dokonuje się ponownego otwarcia handlu z rozszerzonym limitem
LIMIT HANDLOWY [Trading Limit] :
1.Maksymalna kwota odpowiadająca danemu towarowi jaką osoba może kupić lub sprzedać jednego dnia
2.Maksymalna pozycja terminowa typu "futures" dozwolona do trzymania przez osobę fizyczną
3.Maksymalnie dozwolone ruchy cen w ciągu jednego dnia
LIMIT KREDYTOWY (PLAFON KREDYTOWY) [Limit Of Credit, Credit Ceiling] : Ustalona kwota , do której określony bank udziela kredytów jednemu pożyczkobiorcy lub grupie pożyczkobiorców. Wysokość kwoty limitu określana jest dla każdego kredytobiorcy w zależności od jego sytuacji finansowej (tzw. standingu)
LIMIT POZYCJI [Poisition Limit] : Maksymalna pozycja ,netto długa , bądź też netto krtótka, w jednym typie towarowego kontraktu terminowego, albo w wielu typach towarowych kontraktów terminowych dla jednego towaru, które mogą być trzymane lub kontrolowane przez pojedynczą osobę zgodnie z regułami Komisji ds. Handlu Towarowymi Kontraktami Terminowymi, bądź też regułami giełdowymi. Termin ten posiada podobne znaczenie w odniesieniu do zarejestrowanych na giełdzie kontraktów w opcjach.
"LIMIT W CIĄGU DNIA" [Intra-Day Limit] : Limity pozycji wymiennej dealerów dewizowych dozwolone dla pozycji w każdej walucie oraz we wszystkich walutach w trakcie trwania dnia handlowego. Limity te mogą być wyższe od tych, które są dozwolone pod koniec dnia, gdy następuje bilansowanie ksiąg, w takim stopniu ,w jakim umożliwia to przeprowadzany bilans.
LINIA BROKERSKA [Broker′s Line] : Bezpośrednia linia telefoniczna między brokerem a klientem
LIST PRZYDZIELAJĄCY [Alloment List] : Pismo informujące adresata o liczbie udziałów, jaka została mu przyznana. List ten posiada wartość i może funkcjonować jako tymczasowy lub stały certyfikat.
LISTA PRAWNA [Legal List] :W USA wykaz inwestycji wybranych przez różne stany, w których mogą inwestować niektóre instytucje, banki oraz firmy ubezpieczeniowe
LISTA PRZEDSIĘSIĘBIORSTW ZAREJESTROWANYCH NA GIEŁDZIE (ZAREJESTROWANIE, WPISANE NA LISTĘ) [Listing] : Zarejestrowanie na giełdzie emisji określonych papierów wartościowych. Wpisanie emisji na listę przedsiębiorstw zarejestrowanych na giełdzie jest równoznaczne z uzyskiwaniem zgody na dopuszczenie papierów wartościowych do handlu (obrotu giełdowego)
LOCO [Loco] :
1.Koszt towarów (tzn. ich nabycia) w miejscu magazynowania (przechowywania) często uwzględniający koszt opakowania i dostawy na miejsce wymienione w kwotowaniu ceny
2.Klauzula zawarta w cenie towaru określająca ,że sprzedający przekazuje towar kupującemu w miejscu, w którym ten towar znajdował się w momencie zawarcia umowy. Sprzedający przekazuje towar bez ponoszenia jakichkolwiek dodatkowych kosztów ,zaś kupujący przejmując towar zobowiązuje się ponieść wszelkie koszty i ryzyko związane z przekazaniem go do miejsca przeznaczenia.
LONDYŃSKA MIĘDZYBANKOWA STWKA OFERT [London Interbank Offered Rate (LIBOR)] : Stawka oprocentowania kredytów (wyrażonych w eurodolarach), zazwyczaj trzy- sześcio- miesięcznych, choć okres , do którego owa stawka się odnosi może kształtować się od jednodniówki typu "over-night" aż do pięciu lat. Ze względu na znaczenie Londynu jako międzynarodowego ośrodka finansowego stawka LIBOR stanowi podstawowy element określający poziom oprocentowania średnio- i długoterminowych kredytów (funduszy). Banki mogą powoływać się na różne stawki LIBOR (dla udzielających kredyty) wykorzystując stawki stosowane przez inne banki. Stawka oprocentowania, po której bank gotów jest zapłacić za fundusze przyjęte w depozyt, nazywana jest Londyńską Międzybankową Stawką Ofert Przyjęcia Środków w Depozyt (LIBID - London Interbank Bid Rate), Średnia dwóch stawek, to znaczy LIBOR oraz LIBID, nazywana jest stwaką LIMEAN
LOSOWANIE [Drawing] : Wyłanianie w drodze losowania określonej ilości papierów wartościowych (obligacji) , które mają zostać przedstawione do wykupu (tzn. losuje się numery takich papierów wartościowych
LUKA PRODUKTU NARODOWEGO BRUTTO [Gross National Product Gap] : Różnica między faktycznie zaistniałym, rzeczywistym Produktem Narodowym Brutto, a potencjalnym , rzeczywistym Produktem Narodowym Brutto, który mógłby zostać osiągnięty w warunkach pełnego zatrudnienia. W przypadku gdy różnica ta stanie się wielkością ujemną ,wówczas o gospodarce takiej mówi się że jest przegrzana
LUXIBOR : Luksemburska Międzybankowa Stawka Ofert (Luxemburg Interbank Offered Rate) - określająca stawki oprocentowania kredytów (funduszy)<
ŁATWY PIENIĄDZ [Easy Money] : Występująca w obfitości dostępność kredytu i pieniądza, która związana jest z rozluźnieniem polityki pieniężnej. W normalnych warunkach (choć nie zawsze) towarzyszą jej niskie stopy procentowe
MAGAZYN [Entrepot] : Termin ten służyć m.in. do określenia centrum handlu międzynarodowego, do którego wysyła są towary w celu ich dalszego reeskportu do innego miejsca przeznaczenia. Jest to handel magazynowy
MAKROEKONOMIA [Macro-Economics] : Badania działalności ludzkiej w dużych zbiorowiskach, którą to działalność pookazują zagregowane wielkości ekonomiczne, takie jak : całkowite bezrobocie, dochód narodowy, inwestycje, konsumpcja , ceny, płace oraz koszty
MAKSYMALNA/MINIMALNA FLUKTUACJA CENY [Maximum/Minimum Price Fluctuation] : Maksymalny lub minimalny ruch, dozwolony dla ceny kontraktu terminowego typu "futures" w całości , lub części sesji transakcji handlowych
MANDAT [Mandate] : Upoważnienie pożyczkobiorcy do przystąpienia do organizacji pożyczki lub emisji obligacji na warunkach uzgodnionych z organizatorem kierującym taką pożyczką
MARŻA [Marigin] :
1.Przyrost procentowy odnoszący się do depozytów towarzyszącego instrument zabezpieczającego lub dopuszczalnych fluktuacji kursów dewizowych
2.W operacjach terminowych typu "futures", termin ten odnosi się do gotówki złożonej w depozycie u brokera, szczegółowo określonej dla każdego kontraktu, jako gwarancji wypełnienia jego warunków. Nazywana także depozytem zabezpieczającym.
3.Na rynkach kapitałowych, akcje mogą być kupowane na bazie "marży", co oznacza ,że kupujący musi natychmiast zapłacić gotówką jedynie część ceny zakupu; kupujący wykorzystuje przy takim zakupie kredyt swojego brokera
4.W przypadku towarów, jest to suma pieniędzy lub towarzysząca forma instrumentu zabezpieczającego, zdeponowana u brokera lub w izbie rozrachunkowej (kliringowej), w celu zabezpieczenia środków na wypadek straty na otwartych kontraktach terminowych (typu "futures"). Nie należy jej mylić z częściową płatnością związaną z dokonanym zakupem
MARŻA BRUTTO [Gross Spread] : Różnica między ceną jaką otrzymuje emitent za swoje papiery wartościowe a ceną płaconą przez inwestorów za te same papiery. Marża ta obejmuje prowizję za rozprowadzanie emisji, jak również prowizję za zorganizowanie (kierowanie) emisji oraz za jej subskrypcję (rozpisanie)
MARŻA POŻYCZKOWA [Lending Margin] : Stała (sztywna) marża, którą pożyczkobiorcy godzą się płacić powyżej uzgodnionej podstawy dla obliczania odsetek: podlega korekcie - zazwyczaj co sześć miesięcy - odzwierciedlając zmiany w stawce LIBOR
MARŻA PRZEROBU BRUTTO (MARŻA PRZETWÓRCZA BRUTTO) [Gross Processing Margin (GPM) : Różnica pomiędzy dochodami uzyskanymi ze sprzedaży gotowego produktu a kosztem poniesionym na zakup surowców zużytych na jego produkcję
MARŻA TERMINOWA [Forward Margin] : Dyskonto lub premia pomiędzy kursem spotowym (kursem dla natychmiastowej dostawy waluty) a kursem terminowym dla danej waluty
MARŻA ZYSKU [Profit Margin] : Zysk netto jako procent sprzedaży lub kapitału
MEDIO [Medio] : Termin oznaczający środek miesiąca. Pojęcie to używane jest w bankowości dla określonego ustalonego umownie czasu zapłaty lub przedstawienia rachunku przypadającego na środek miesiąca
METAL SZLACHETNY W SZTABIE [Bullion] : Metal szlachetny w innej formie niż wybite monety - tzn. w odlanych blokach, sztabach lub płytkach
MIEJCE DO ZAWIERANIA TRANSAKCJI GIEŁDOWYCH [Pit] : Miejsce na podłodze giełdy służące do zawierania transakcji handlowych w którym odbywa się handel kontraktami terminowymi typu "futures" , nazywane też "ringiem"
MIESIĄC DOSTAWY [Delivery Month] : Miesiąc w którym zapada kontrakt terminowy (typu "futures") i w trakcie którego kontrakt staje się przedmiotem możliwej do wykonania dostawy
MIESIĄC KONTRAKTOWY [Contract Month] : Miesiąc , w który powinna mieć miejsce dostawa kontraktu terminowego (typu "futures") - tzn. wtedy , gdy zapada taki kontrakt
MIĘKKI RYNEK [Soft Market] : Sytuacja na rynku, w której ramach podaż przewyższa popyt i kiedy mają miejsce wyraźne zniżki cen
MIĘDZYNARODOWA EMISJA DŁUGU [International Debt Issue] : Emisja długa (instrumentów długu) , subskrybowana oraz sprzedawana poza krajem pożyczkobiorcy (gwaranta). Może nią być zagraniczna obligacja.
MIKROEKONOMIA [Micro-Eonomics] : Badania ekonomicznego działania poszczególnych firm oraz dobrze zdefiniowanych małych grup, osób i sektorów.
MINIMALNA STOPA UDZIELANYCH POŻYCZEK [Minimum Lending Rate] : Minimalna stopa, po której Bank Angliii udziela pożyczek na rynku dyskontowym. OD 20 sierpnia 1981 roku mechanizm ten utrzymywany jest w rezerwowym charakterze i wykorzystywany w wyjątkowych okolicznościach ,tzn. wówczas gdy wymagane jest wskazanie przez Bank Anglii kierunku zmiany stóp procentowych
MINIMALNE REZERWY [Minimum Reserves] : Minimalna kwota rezerw, których utrzymanie w formie depozytu złożonego w banku centralnym stanowi wymóg wobec banków komercyjnych oraz innych instytucji prowadzących działalność w zakresie depozytów .Czasami nazywane "zarejestrowanymi rezerwami"
MNOŻNIK [Mulitplier] : Instrument pojęciowy odnoszący się do zwielokrotnionego oddziaływania, jakie posiadają inwestycje oraz wydatki na całkowite dochody lub nawiązujący do wpływu, jaki posiadają obowiązkowe rezerwy na pozycje przyjmowane przez banki
MONETARYZM [Monetarism] : Szkoła myśli ekonomicznej, która opowiada się za ścisłą kontrolą podaży pieniądza, jako główny oręż polityki monetarnej, szczególnie w walce z inflacją .Zazwyczaj jest ona związana z cięciami wydatków publicznych a także przejściowo z wysokim poziomem stóp procentowych
MORATORIUM [Moratorium, Reposite] : Sytuacja w której pożyczkobiorca dokonuje formalnego oświadczenia, że nie jest zdolny do wywiązania się z części lub z całości posiadanych przez siebie długów, występując równocześnie o odroczenie wykonania zobowiązania zazwyczaj jest to działanie o charakterze wymuszającym, które ma na celu doprowadzić do renegocjacji pozostałych spłat zadłużenia. Nie należy mylić tego pojęcia z niewypłacalnością
NABYTEK [Acquistion] : Przejęcie jednego przedsiębiorstwa przez drugie
NCJONALIZM WALUTOWY [Ntionalism (Of Currency)] : Termin odnoszący się do sytuacji , w której bank centralny wprowadza ograniczenia na przyjmowanie oraz udzielanie pożyczek w jego walucie narodowej, które są zaciągane bądź udzielane przez podmioty mające swoją siedzibę poza granicami danego kraju.
NADLOKACJA (NADPLASOWANIE) [Over-Allocation] : Sytuacja ,w której główni organizatorzy kierujący emisją obligacji dokonują w grupie rozprowadzającej alokacji większej kwoty tych papierów wartościowych, niż faktycznie zaplanowano wcześniej dla tej emisji
"NAD KRESKĄ" [Above The Line] : Część budżetu rządowego, która dotyczy jego dochodu, głównie zaś podatków (stanowiących jego dochód) i wydatków. Minister Skarbu lub Finansów zazwyczaj asygnuje fundusze stanowiące nadwyżkę "nad kreską" na cele związane z kreowaniem popytu. Dla przedsiębiorstw (korporacji) pojęcie to oznacza cały dochód oraz wydatki przed opodatkowaniem
NADMIERNA PŁYNNOŚĆ [Excess Liquidity] : Sytuacja w której banki posiadają płynność, gotówkę lub instrumenty finansowe posiadające charakter gotówki, w stopniu o wiele większym, niż ich normalne wymogi w tym zakresie
NADMIERNE REZERWY [Excess Reserves] : Rezerwy banków utrzymywane w Rezerwie Federalnej ponad wymaganą kwotę. Jest to różnica między całością rezerw kwalifikujących się do tego, aby spełnić wymogi rezerw obowiązkowych a wymaganą kwotą rezerwy, która musi być utrzymywana
NALEŻNOŚCI [Receivables] : Pozostałe, niespłacone długi należne określonemu przedsiębiorstwu
NAPAD NIEDŹWIEDZI [Bear Raid] : Działanie mające na celu intensywne otwieranie krótkich pozycji spekulacyjnych przez dokonywanie zmasowanych sprzedaży przez jednego lub grupę uczestników handlu w nadziei na "zbicie" ceny ,tak aby czyniący to uczestnicy mogli dokonać zyskowego odkupienia przedmiotu transakcji po niższych cenach
NARASTANIE [Accretion] : Dodanie kapitału lub odsetek do funduszu po upływie określonego czasu, stanowiące rezultat planu akumulacji środków. W księgowości portfela kredytowego obligacje na bazie dyskonta podlegają takiemu dodaniu w ich wielkości parytetowej (według ich wartości nominalnej), podczas gdy obligacje na bazie premii podlegają amortyzacji do ich wartości parytetowej (nominalnej)
NAROSŁE ODSETKI [Accured Interest] : Odsetki należne z tytułu , bądź płatne z kuponu, posiadające datę płatności najbliższą chwili obecnej oraz naliczone od papieru wartościowego przynoszącego oprocentowanie .W przypadku, gdy taki papier wartościowy będzie sprzedawany, jego cena w sprzedaży zostanie skorygowana, jego cena w sprzedaży zostanie skorygowana w taki sposób, aby uwzględnić narosłe odsetki
NAWIAS [Bracket] : Określenie używane w USA oraz na rynkach eurowalutowych służące pogrupowaniu różnych kategorii organizatorów emisji oraz subskrybentów, w przypadku pożyczek organizowanych w formie syndykatu. Główny organizator kierujący emisją, współorganizator , czołowy subskrybent, główni subskrybenci itp., zostają podani na specjalnie sporządzonej liście w porządku alfabetycznym - każdy w swoim własnym nawiasie.
NAWIS [Overhnag] : Utrzymywane za granicą oficjalne aktywa w określonej walucie odnoszące się do dużej liczby krajów, a także wiążące się z dużymi kwotami danej waluty, po odliczeniu ich funkcjonujących sald operacyjnych. Nawis w tych okolicznościach stanowi przejściową niewymienialnością takiej waluty w związku z niemożliwością jego wymiany przez kraj, do którego taka waluta w rezerwie należy, na inne, możliwe do zaakceptowania aktywa, utrzymywane w postaci rezerw danego państwa
"NA ZAWOŁANIE" [At Call] :
1.Pieniądze lub fundusze dostępne na zawołanie w sposób natychmiastowy
2.Środki finansowe na specjalnym rachunku tzw. calowym, dostępne za wypowiedzeniem
NEGATYWNE ZAOBOWIĄZANIE [Negative Pledge] : Zobowiązanie podjęte przez pożyczkobiorcę do niezaciągania nowych kredytów, dający nowym wierzycielom warunki preferencyjne, w stosunku do tych, na których finansują takiego pożyczkobiorcę jego dotychczasowi wierzyciele
NEGOCJACJE CELNE W POPRZEK TABELI [Across The Board Tariff Negotiations] : Negocjacje wiążące się procentowo jednolitymi obniżkami lub podwyżkami ceł głównych kategorii pozycji umieszczonych w tabeli celnej. Przeciwieństwem jest negacja celna pozycja po pozycji
NETTO [Net] : Wielkość liczbowa, od której odjęta została kwota reprezentująca dług lub zobowiązanie, np. podatek. Tak więc, dywidenda netto jest dywidend, od której odjęto standardową stawkę podatku dochodowego; bieżące aktywa są to aktywa bieżące minus bieżące pasywa
NIEDOSTATEK KAPITAŁU [Undercapitaisation] : Ma miejsce wówczas , gdy jakiś rodzaj prowadzonych interesów nie został wyposażony w dostateczne środki i fundusze przez swoich właścicieli, tak aby mogły one wspierać jego działalność i wprowadzać ekspansję
NIERÓWNA WIELKOŚĆ (PARTIA) [Odd Lot] :
1.Porcja papierów wartościowych stanowiąca przedmiot oferty sprzedaży, która jest mniejsza od standardowej wielkości kontraktowej przyjętej dla tego typu papieru wartościowych
2.Partia towaru w handlu, w ilości lub kwocie mniejszej lub większej niż zwyczajowo przyjęta dla tego towaru wystawionego na rynek.
NIERÓWNOWAGA [Disequilibrium] : Niezrównoważenie płatności światowych lub płatności danego kraju. W ramach systemu z Bretton Woods, kraje w nim uczestniczące były teoretycznie zobowiązane do korygowania swoich kursów dewizowych lub gospodarek wtedy, gdy ich bilanse płatnicze weszły w stan fundamentalnej nierównowagi
NIERÓWNOWAGA FUNDAMENTALNA [Fundamental Disequilibrium] : Termin odnoszący się do podstawowej i poważnej w skutkach nierównowagi w bilansie płatniczym danego państwa. W ramach reguł Międzynarodowego Fundusz Walutowego rządzących kształtowaniem zasad polityki kursu walutowego nierównowaga ta stanowi uzasadnienie dla dewaluacji lub rewaluacji waluty narodowej dokonanej przez rząd takiego kraju
NIESPODZIANKA (REWELACJA) [Kicker] : Cecha obligacji reprezentującej czyjś dług, która zostaje dodana (tzw. dług) do tego instrumentu finansowego. Zazwyczaj ma to na celu podniesienie walorów rynkowych takiej obligacji, poprzez zaoferowanie perspektywy uczestnictwa w kapitale akcyjnym takiego dłużnika
NIETYPOWA PARTIA TOWARU [Job Lot] : Jednostka handlu, większa lub mniejsza od zwyczajowo przyjętej jednostki kontraktu. Zawarcie kontraktu na dostawę nietypowej pod względem ilości partii towaru
NIETYPOWE DATY [Odd Dates] : Transakcje zawierane na rynkach dewizowych oraz pieniężnych odnoszące się do innych okresów, aniżeli te, które stanowią regularne okresy kwotowane na takich rynkach
NIEWYMIENIALNE [Inconvertible] : Środki finansowe, waluta lub papiery wartościowe, które nie mogą w swobodny sposób zostać zamienione na gotówkę lub inną walutę
NIEWYPŁACALNOŚĆ PRZEKROJOWA [Cross Default] : Klauzula w umowie pożyczki dokonująca zastrzeżenia, że niewypłacalność pożyczkobiorcy z tytułu jakichkolwiek innych pożyczek będzie uważana za niewypłacalność z tytułu pożyczek, którymi rządzi ta klauzula
NIEWYPŁACALNY [Insolvent] : Termin ten odnosi się do osoby prawnej lub fizycznej, która nie jest w stanie spłacić swoich długów wtedy gdy stają się one wymagalne. Nie jest to ściśle rzecz biorąc to samo co bankructwo
NIEWYWIĄZANIE SIĘZ ZOBOWIĄZANIA [Default] :
1.Sytuacja , w której pożyczkobiorca nie spłaci bądź to odsetek, bądź też kapitału, w sposób zgodny z warunkami rządzącymi pożyczką - wówczas znajduje się w stanie niewypłacalności,. W niektórych przypadkach wierzyciele mogą wyrazić zgodę na dokonanie restrukturyzacji takich płatności w celu uniknięcia stanu niewypłacalności dłużnika
2.W kontrakcie terminowym (typu "futures") niewywiązanie się strony z obowiązku wypełnienia wymagań kontraktu bądź też niewywiązanie się z obowiązku wykonania lub odebrania dostawy towaru na rynku terminowym
NIEZABEZPIECZONE POŻYCZKI I NOTY DŁUŻNE [Unsecured Loans And Notes] : Papiery wartościowe emitowane przez przedsiębiorstwo, bez możliwości obciążneia wszystkich lub części posiadanych aktywów, tzn. bez stworzenia możliwości zajęcia tych aktywów w przypadku niespłacenia długu
NIEZALEŻNY BROKER [Independent Broker] : Broker działający na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, który wykonuje zlecenie dla innych brokerów lub dla firma, bez obecności członka giełdy w trakcie zawierania transakcji giełdowych
"NIEZAPŁACONA AKCJA" [Nil Paid] : Nowa emisja akcji mająca miejsce zazwyczaj w rezultacie emisji praw, od której nie wpłynęła jeszcze do przedsiębiorstwa żadne płatności, stanowiące dla niego zapłatę
NIEZAREJESTROWANY (NA LIŚCIE) PAPIER WARTOŚCIOWY [Unlisted Security] : Papier wartościowy, który nie jest zarejestrowany na liście, lub który nie stanowi przedmiotu handlu na podłodze giełdy papierów wartościowych
NOTA DŁUŻNA [Note] : W USA, jeden z całego asortymentu papierów wartościowych reprezentujących zadłużenie. Noty Dłużne Skarbu Państwa USA odnoszą się do papierów wartościowych z kuponami, posiadających termin zapadalności od jednego roku do dziesięciu lat, podczas gdy noty dłużne władz municypalnych (komunalnych) są krótkoterminowymi skryptami dłużnymi
NOTA DŁUŻNA TYPU MINI-MAX [Mini-Max] : Nota dłużna o zmiennym oprocentowaniu, ,w której funkcjonuje minimalny i maksymalny kupon, tak ,że płatne odsetki mogą się zmieniać tylko w określonym przedziale
NOTA DŁUŻNA W FORMIE WEKSLA WŁASNEGO (SKRYPTU DŁUŻNEGO) [Promissory Note] : Pisemna obietnica dokonania zapłaty, wykorzystywana jako instrument prowadzenia terminowego handlu towarowego typu "futures", a także dla bezpośredniego zaciągania pożyczek przez przedsiębiorstwa w formie papieru handlowego. Niektóre instrumenty tego rodzaju mogą być zbywalne
NOTA DŁUŻNA ZE ZMIENNYM OPROCENTOWANIEM [Floating Rate Note] : Papier wartościowy reprezentujący dług, posiadający termin zapadłości od pięciu do siedmiu lat. Stopa procentowa noty dłużnej dostosowywana jest do warunków panujących na rynku pieniężnym, zazwyczaj co sześć miesięcy (niektóre instrumenty tego typu posiadają stopę zmienną co trzy miesiące), posiadając również normalnie zagwarantowaną stopę minimalną
NOTOWANIA GIEŁDOWE [Quotation, Split Quotation] : Zestawienie cen towarów giełdowych, które są rejestrowane i publikowane przez komisję notowań określonej giełdy. Rozróżnia się notowania spot tj. ceny w transakcjach natychmiastowych lub inaczej kasowych oraz notowania terminowe (futures) tj ceny w transakcjach na poszczególne termin przyszłych dostaw. W każdej z tych dwóch grup cen giełdy ogłasza się 3 rodzaje notować (ceny) : kurs sprzedaży, kurs kupna, kurs po którym zawarto transakcje. Na niektórych giełdach notuje się i ogłasza - w każdym z wyżej wymienionych rodzajów kursów - ceny (kursy) z początku ,środka i zakończenie sesji giełdy. Ceny wynikające z notowań (kursy) są publikowane w cedułach giełdowych i w prasie
NOTY DŁUŻNE ANTYCYPUJĄCE DOCHODY (NOTY DŁUŻNE W OCZEKIWANIU NA DOCHODY) [Revenue Anticipation Bote (RAN) : Noty dłużne wyprzedzające wpływ dochodów. Krótkoterminowe instrumenty długu emitowane przez władze stanowe i municypalne (komunalne) USA
NOTY DŁUŻNE ANTYCYPUJĄCE OBLIGACJĘ [Bond Anticipatory Notes (BAN)] : Noty dłużne emitowane przez władze stanowe i komunalne USA w celu zapewnienia przejściowego finansowania projektów inwestycyjnych, których realizacja będzie mieć miejsce z funduszy uzyskanych w wyniku emisji i obligacji
NOTY DŁUŻNE SKARBU PAŃSTWA [Treasury Notes] : Papiery wartościowe Skarbu Państwa USA posiadające terminy zapadłości od jednego do dziesięciu lat
NOWE PIENIĄDZE [New Money] : W operacjach refundowania (długu) kwota o którą wartość nominalna (nowo emitowanych) papierów wartościowych jest większa od wartości zapadających papierów wartościowych. W związku z tą operacją pożyczkobiorca przyjmuje dodatkową gotówkę poza tą , która przeznaczona jest na spłatę
"OAZA" PODATKOWA [Tax-Haven] : Państwo, które wprowadza na swoim terytorium korzystne warunki na obrót kapitałowy dokonywany przez obcokrajowców charakteryzujące się niską stopą opodatkowania dochodów uzyskiwanych z lokat kapitałowych zdeponowanych w bankach tego kraju np. Luksemburg, Wyspy Bachama
OBCIĄŻENIE PRZEDNIE [Front End Loading] : Obciążenie lub opłaty, które są większe na początku pożyczki lub kontraktu inwestycyjnego aniżeli w ich późniejszych etapach
OBDZIERANIE Z AKTYWÓW [Asset Striping] : Dążenie do zrealizowania zysku przez tani zakup jakiegoś przedsiębiorstwa wtedy , gdy jego cena rynkowa znajduje się poniżej wartości jego aktywów, a następnie wyprzedaż większości aktywów tego przedsięwzięcia
OBLIGACJA [Bond,Debenture, Obligation] : Zazwycaj nazywamy tak papier wartościowy o ustalonym (stałym - choć nie tylko) oprocentowaniu, poprzez który emitent (wystawca) zobowiązuje się do zapłacenia pożyczkodawcy ustalonej kwoty kapitału w określonym dniu w przyszłości wraz z serią płatności odsetek, które należne będą co pół roku, bądź też co rok. Płatności odsetek mogą być zróżnicowane w okresie trwania obligacji. Szczególnym przykładem obligacji jest tzw. kupon zero, który nie jest oprocentowany, ale dyskontowany w stosunku do ceny wykupu. Obligacja jako papie wartościowy może być przedmiotem obrotu na giełdzie co umożliwia posiadaczowi obligacji odzyskanie pożyczonych pieniędzy przed terminem płatności. Do grona emitentów obligacji mogą należeć takie podmioty jak rząd lub jednostki stanowiące władze lokalne (municypalne) oraz podmioty będące przedsiębiorstwami (firmami, korporacjami). Obligacje zapadające w czasie krótszym niż pięć lat określanej są jako krótkoterminowe; te których okres trwania wynosi od sześciu do piętnastu lat noszą miano średnioterminowych, natomiast obligacje powyżej piętnastu lat zwykło się nazywać się długoterminowymi. W USA termin "obligacja" (bond) zazwyczaj stosuje się w odniesieniu do papierów wartościowych, których okres trwania wynosi ponad dziesięć lat
OBLIGACJA - BULDOG [Bulldog Bond] : Obligacja zdenominowana w funtach szterlingach emitowana na rynku finansowym Wielkiej Brytanii przez podmiot mający swoją siedzibę poza granicami tego kraju (nierezydent brytyjskiego)
OBLIGACJA GWARANTOWANA [Guraranteed Bond] : Określenie spotykane na rynku USA i odnoszące się do obligacji, w której odsetki, kapitał lub obydwie te kategorie razem są zagwarantowane przez osobę pub przedsiębiorstwo inne aniżeli osoba emitenta
OBLIGACJA JANKESKA [Yankee Bond] : Obligacja emitowana w USA przez zagranicznego pożyczkobiorcę w walucie USA oraz zarejestrowana w Komisji do Spraw Papierów Wartościowych i Obrotu Giełdowego. Emisja tego typu obligacji jest nieopodatkowana
OBLUGACJA KASOWA "KASSENOBLIGATION" [Kassenobligation] : Śrdnioterminowan nota dłużna emitowana drogą aukcji przez Niemiecki Rząd Federalny bądź władze jednostek znajdujących się w ręku państwa, takich jak kolej czy poczta
OBLIGACJA KOMUNALNA [Communal Bond] : Obligacja emitowana w Niemczech przez bank hipoteczny lub przez bank sektora publicznego i zabezpieczone pożyczką udzieloną temu sektorowi
OBLIGACJA - LIST ZASTAWNY [Debenture] : Pisemne potwierdzenie długu w formie obligacji. W USA termin "obligacja - debenture" , czy to zwykła, czy to zamienna, zabezpieczona jest generalną gwarancją z mocy prawa. W Wielkiej Brytanii, obligacja - list zastawny zabezpieczona jest zazwyczaj możliwością obciążenia aktywów przedsiębiorstwa, podczas gdy obligacje są niezabezpieczone
OBLIGACJA MUNICYPALNA (OBLIGACJA BEZPODATKOWA) [Municipal Bond] : Obligacje emitowane przez władzę stanową lub władze lokalne oraz ich agnecje (szczególnie w USA). W większości przypadków odsetki od takich obligacji zwolnione są z podatku federalnego. Jednakże Ustawa o Reformie Podatku z 1986 roku nałożyła górny pułap na kwoty wolnego od podatku zadłużenia municypalnego, które - w postaci papieru wartościowego - mogą być emitowane w USA. Odsetki uzyskane od obligacji sprzedanych po tym jak ó1) pułap zostanie osiągnięty, podlegają opodatkowaniu
OBLIGACJA NA OKAZICIELA [Bearer Bond] : Obligacja, której prawo własności może zostać przeniesione na okaziciela, w odróżnieniu od obligacji, w której prawo to rejestrowane jest w księgach emitenta pod nazwiskiem określonej osoby. W powszechnie stosowanej praktyce, obligacje na okaziciela posiadają załączony do nich kupon, który zostaje oderwany gdy płatności odsetek stają się należne. Ponadto, kupon taki prezentowany jest przez okaziciela jako dowód posiadanego przez niego prawa do otrzymania należnych z obligacji odsetek
OBLIGACJA ODWOŁALNA (OBLIGACJA Z MOŻLIWOŚCIĄ WCZEŚNIEJSZEGO WYKUPU) [Callable bond] : Obligacja , która może zostać wykupiona przed terminem zapadłości w wyniku zapłacenia ściśle określonej ceny wykupu (odwołania) ,Mechanizm taki może pomóc pożyczkobiorcy w przypadkach kiedy stopy procentowe spadły (najczęściej w znacznym stopniu) od czasu zaoferowania obligacji inwestorom
OBLIGACJA OGÓLNEGO ZOBOWIĄZANIA [General Obligation Bond] : Emisja dokonywana przez władze stanowe lub lokalne w USA zwolniona od podatku, która zabezpieczona jest pełnym zaufaniem oraz pełną zdolnością kredytową i podatkową emitenta
OBLIGACJA O RÓWNYM DOCHODZIE [Flat Income Bond] : Obligacja stanowiąca przedmiot handlu w USA, w cenie której uzwględnione są wszystkie niezapłacone a naliczone odsetki
OBLIGACJA O ZMIENNYM OPROCENTOWANIU [Floating Rate Bond] : Obligacja ze zmienną stopą procentową
OBLIGACJA "PLANDBRIEF" [Plandbrief] : Niemiecka obligacja hipoteczna emitowana przez banki hipoteczne i zabezpieczona przez kredyty hipoteczne udzielane przez te banki. Emitowana na krajowym rynku obligacji i stanowiąca na nim przedmiot handlu. Obligacja tego typu przynosi większy przychód (większa rentowność) , aniżeli obligacje emitowane przez władze państowowe.
OBLIGACJA - POCISK [Bullet Bond] : Obligacja ,zazwyczaj euroobligacja, która nie posiada żadnego wcześniejszego terminu wykupu - tzn. podlega wykupieniu tylko w terminie zapadłości (po upłynięciu pełnego okresu jej trwania)
OBLIGACJA POD WYWIĄZANIE SIĘ Z KONTRAKTU [Performance Bond] : Instrument finansowy mający na celu zapewnić (zabezpieczyć), że usługa, bądź kontrakt zostaną w sposób prawidłowy wykonane. W przypadku gdy nie zajdzie taka sytuacja, to wówczas bank emitujący , bądź gwarantujący taką obligację, będzie musiał dokonać płatności kompensującej taki stan rzeczy
OBLIGACJA PROSTA (OBLIGACJA ZWYKŁA) [Straight Bond] : Obligacja ,zazwyczaj euroobligacja, która nie jest zamienna na akcje. Niektóre obligacje proste mogą zostać wcześniej wykupione przez zwykły zakup, bądź też przez działanie mechanizmu funduszu amortyzacyjnego ("zatapiającego")
OBLIGACJA "RENTA" [Rente] : Obligacja rządu francuskiego nie posiadająca daty (niedatowana)
OBLIGACJA RÓWNOLEGŁA [Parallel Bond] : Obligacje, których emisja składa się z kilkunastu pożyczek zaciągniętych przez kredytobiorców z różnych krajów na jednakowych lub bardzo zbliżonych warunkach.
OBLIGACJA SAMURAJSKA [Samurai Bond] : Obligacja emitowana i plasowana w Japonii przez zagranicznego pożyczkobiorcę, zdenominowana w jenach, która może być nabywana przez podmioty posiadające stałą siedzibę poza granicami Japonii
OBLIGACJA - SHOGUN [Shogun Bond] : Obligacja, która nie jest zdenominowana w jenach, ale która emitowana jest w Japonii przez zagranicznego emitenta i plasowana na japońskim rynku kapitałowym
OBLIGACJA TERMINOWA [Term Bond] : Emisja, w której wszystkie obligacje zapadają w tym samym dniu.
OBLIGACJA WANILIOWA [Vanilla Bond] : Emisja prostej obligacji o stałym oprocentowaniu , której zasady oraz warunki zazwyczaj przyjęte są jako klasyczne (standardowe) dla określonego rynku papierów wartościowych
OBLIGACJA WIECZNA [Perpetual Bond] : Obligacja nie posiadająca żadnego terminu zapadłości , i której nie można wykupić. Odsetki z takich obligacji płacone są inwestorom w sposób ciągły (przez cały czas)
OBLIGACJA ZAMIENNA [Convertible Bond] : Obligacja , która może zostać zamieniona, tzn. która pozostawia posiadaczowi opcji (prawo wyboru) dającą możliwość zamiany takiej obligacji na akcje przedsiębiorstwa emitującego, bądź na akcje rodzimego (macierzystego) przedsiębiorstwa takiego emitenta, pozostawiając jednak takie prawo do zamiany zazwyczaj w ściśle określonym czasie (terminie)
OBLIGACJA Z DYSKONTEM [Discount Bond] : Obligacja , która sprzedawana jest na rynku wtórnym prawie zawsze poniżej swojej wartości nominalnej.
OBLIGACJA ZOBOWIĄZANIA [Obligation Bond] : Typ obligacji hipotecznej w USA, której wartość nominalna jest większa od wartości własności (nieruchomości) leżącej u podstaw takiej obligacji
OBLIGACJA Z PODWÓJNĄ WALUTĄ [Dual-Currency Bond] : Obligacja (spotykana szczególnie na rynku franka szwajcarskiego), której emisja, a także przynoszone przez nią oprocentowanie, wyrażone są w jednej walucie, natomiast której wykup może nastąpić w drugiej walucie.
OBLIGACJE "DAIMYO [Daimyo Bonds] : Japońskie obligacje na okaziciela uważane za bardziej płynne, aniżeli emisje obligacji samurajskich, ponieważ operacje w tych obligacjach mogą być również rozliczane przez europejskiej organizacje rozrachunkowego (kliringowe)
OBLIGACJE MŁODSZE [Junior Bonds] : W USA , obligacje zajmujące niższe pozycje na skali preferencyjnej inwestorów, niż inne obligacje.
OBLIGACJE OD DOCHODU [Income Bonds] :
1.Obligacje o stałym oprocentowaniu dostarczane na rynek w Wielkiej Brytanii przez przedsiębiorstwa (towarzystwa) ubezpieczeniowe
2.Obligacje w USA , których kapitał jest zagwarantowany (tzn. spłata kapitału jest zaagwarantowana) ale od których płatności odsetek dokonywane są jedynie wtedy, gdy zostaną one (w postaci dochodu) zarobione i zatwierdzone przez dyrektorów przedsiębiorstwa finansowego przy pomocy takich obligacji.
OBLIGACJE POD DOCHODY PRZEMYSŁU [Industrial Revenue Bonds] : Obligacje w USA , emitowane przez władze municypalne (komunalne) w celu wykorzystania do wspierania rozwoju lokalnego przemysłu.
OBLIGACJE ŚMIECIE [Junk Bonds] : Obligacje o wysokim oprocentowaniu (przynoszące znaczne dochody), związane z dużym ryzykiem ze względu na brak jakichkolwiek gwarancji zabezpieczających realizację zobowiązań finansowych wynikających z zaangażowanie kapitału w tego typu papierach wartościowych. Obligacje te , jako instrumenty długu, klasyfikowane są pośród niższych kategorii zdolności kredytowej (dłużników) - poniżej BAA według firmy klasyfikacyjnej Moody oraz poniżej BBB zgodnie z klasyfikacją firmy Standard and Poor′s. Wykorzystywane w celu zgromadzenia środków finansowych na dokonanie przejęcia (przedsiębiorstwa) , bądź dla przeprowadzenia wspartego tymi środkami wykupu (udziałów lub akcji). Używane również przez małe , rozwijające się przedsiębiorstwa nie prowadzące w przeszłości żadnej działalności finasnowej w formie zaciągniętego kredytu
OBLIGACJE SERYJNE [Serial Bonds] : Obligacje posiadające serię rozłożonych w czasie terminów zapadłości. Zazwyczaj są to obligacje władz komunalnych (municypalnych) w USA ,aniżeli obligacje przedsiębiorstw (firm, korporacji)
OBLIGACJE SKARBOWE [Treasury Bonds] : Długoterminowy dług biegnący przez 10 lat i więcej (z 10 letnim i dłuższym terminem zapadłości)
OBLIGACJE ZABEZPIECZEŃ HIPOTEKĄ [Collateralised Mortage Obligations (CMO)] : Obligacje poparte (tzn. zabezpieczone) funduszem hipotecznym, który znajduje się w posiadaniu emitenta .Zasadnicze przepływy gotówki w ramach wspomnianego funduszu prowadzą kolejno do wypłaty transz obligacji, tzn. dzięki środkom z emisji tych obligacji mają miejsce kredyty hipoteczne. Odsetki od tych obligacji płatne są co pół roku. Zazwyczaj nie dokonuje się płatności (odsetek) należnych z kuponu przy ostatniej transzy; ma to miejsce dopiero po tym , jak nastąpi wykup pozostałych transz takiej obligacji, natomiast odsetki (przy ostatniej transzy) zostają dodane do kapitału. Ostatnia transza omawianych obligacji nosi nazwę "obligacji przyrastającej" bądź "narastającej"
OBLIGACJE ZE ZMIENNĄ KWOTA WYKUPU [Variable Redemption Bonds] : Obligacje, których spłacane kwoty powiązane są z jakąś zmienną - tzn. na przykład : z kursem walutowym Dolar/Jen, z ceną 30-toletnich Obligacji Skarbu USA, z indeksem giełdowym, bądź też z ceną złota. Obligacje tego typu często emitowane są w porcjach dla "byków" i "niedźwiedzi" lub w transzach, w których cena wykupu dla "byków" wzrasta i spada wraz ze zmienną (w kolejnych transzach wypłat), podczas gdy cena wykupu dla "niedźwiedzi" porusza się w przeciwnym kierunku. Znana także pod nazwą obligacji "byków i niedźwiedzi" lub obligacji "piekło-niebo"
OBLIGACJE "Z KRANU" [Tap Stock] : Krótko- średnio- i długoterminowe brytyjskie obligacje rządowe emitowane po cenie podanej do wiadomości publicznej i wykorzystane do kontrolowania rynku "pozłacanych" papierów wartościowych (gitls). Dostawy na rynek mogą być "odkręcane" lub "zakręcane" , i stąd pochodzi określenie "Z Kranu". Na ogół , emisja obligacji "Z Kranu" oznacza taki typ finansowania, w którym tylko jakaś część pełnej kwoty kapitału podlega emisji, reszta następuje w dalszej kolejności, w zależności od warunków panujących na rynku oraz od potrzeb emitenta
OBOWIĄZKOWY WYKUP [Mandatory Redemption] : Cecha niektórych emisji papierów wartościowych lub instrumentów długu wiążąc się z obowiązkowym wykupem przez emitenta części emisji, dokonanym przed nadejściem pełnego terminu zapadłości przez działanie funduszu amortyzacyjnego (tzw. "funduszu zatapiania pożyczki")
OBRÓT DOOKOŁA [Round Turn] : Zakończony cykl towarowych transakcji terminowych (typu "futures") dokonany przez wstępny zakup i następująca po nim sprzedaż (lub odwrotnie) wzajemnie bilansujących się na tym samym rynku kontraktów przypadających na ten sam miesiąc dostawy
OCENA AAA [AAA] : Najwyższa ocena dla obligacji (początkowo przedsiębiorstw oraz władza municypalnych (komunalnych) w USA, odnosząca się do obligacji o najwyższej jakości , przyznawana przez firmy ratingowe. Emitenci obligacji posiadającej ocenę AAA uważany jest za takiego, który z najmniejszym prawdopodobieństwem opóźni spłatę kapitału i odsetek (a więc z największym prawdopodobieństwem ureguluje swoje zobowiązania)
OCHRONA (ZABEZPIECZENIE) [Safeguard] : Tymczasowo podjęte działania mające na celu ochronę gospodarki krajowej przed napływem towarów z importu.
OCENA KLASYFIKACYJNA [Rating] : Ocena wartości kredytowej określonej emisji papieru wartościowego lub zdolności kredytowej danego pożyczkobiorcy, jaka wynika z szacunkowych wyliczeń dokonywanych przez agencję klasyfikującą.
ODCHYLENIE PŁAC [Wage Drift] : Różnica między płacą zasadniczą , a faktycznymi zarobkami , odzwierciadlająca zazwyczaj nadgodziny , premie itp.
ODINWESTOWANIE [Disinvestment] : Zmniejszenie inwestycji kapitałowych dokonywane przez pozbywanie się środków trwałych (takich jak fabryka, czy maszyny), bądź przez nieodtwarzanie aktywów w postaci środków trwałych, które zostały zużyte.
ODKRĘCENIE [Spin Off] : Określenie oznaczające metodę wykorzystywaną przez przedsiębiorstwo do rozbicia (rozproszenia) swoich operacji i aktywów przez proporcjonalne rozdzielenie wśród swoich akcjonariuszy tych akcji , które ta firma posiada w innym przedsiębiorstwie; nazywana czasami "zniknięciem" (rozdzieleniem)
ODKRYTA POZYCJA [Naked Position] : Niezabezpieczona , długa lub krótka pozycja
ODPISAĆ CZĘŚCIOWO WARTOŚĆ (ZMNIEJSZAĆ WARTOŚĆ) [Write Down] : Termin odnoszący się do redukcji wartości określonej pozycji aktywów przez uwzględnienie umorzenia lub jakiejś innej, istotnej erozji wartości takiego aktywu.
ODSETKI (OPROCENTOWANIE) [Interest] : Wynagrodzenie przysługujące pożyczkodawcy za udostępnienie na uzgodniony czas określonej kwoty pieniężnej lub określonej ilości towaru (towarów) i ustalane zazwyczaj w procentach od kwoty (wartości) udzielonej pożyczki
ODSZKODOWANIE [Indemnity] : Zagwarantowana rekompensata z tytułu straty, jak również zabezpieczenie przed nieprzewidzianą stratą.
ODWROTBA UMOWA ODKUPU [Reverse Repurchase Agreement] : Umowa odkupu, która zainicjowana jest przez stronę będącą pożyczkodawcą ,np. dla Fedralnej Rezerwy USA stanowi środek przejściowego drenowania rezerw przez sprzedaż papierów wartościowych, które później są odkupowane
ODWRÓCONY RYNEK [Inverted Market] : Rynek terminowy typu "futures" , na którym kontrakty na bliższe miesiące sprzedawane są z premią w stosunku do kontraktów na miesiące bardziej odległe w czasie.
OFERTA (PRZETARGU) [Tender] :
1.Zawiadaomienie intencyjne wyrażające zamiar dostarczenia towarów z tytułu towarowego kontraktu terminowego (typu "futures")
2.Zaproszenie do dokonania zakupu lub sprzedaży produktu (towaru) .W przetargu "zakupu" , oferent ustala warunki, w ramach których zakupi zboże, cukier , itp. W przetargu "sprzedaży" oświadcza ,że ma zamiar dokonać sprzedaży - np. określonej ilości zbiorów i upraw z dostawą w ustalonym czasie.
OFERTA (SPRZEDAŻY) [Offer] : Chęć dokonania sprzedaży po określonej cenie. Przeciwieństwo BID (gotowość zakupu)
OFERTA PRZETARGOWA [Tender Offer] : W USA jest to publiczna oferta zachęcająca do dokonania zakupu akcji za gotówkę, bądź też innych papierów wartościowych, od dotychczasowych akcjonariuszy przez inne przedsiębiorstwo lub organizację w ramach określonego czasie. W Wielkiej Brytanii natomiast, jest to oferta sprzedaży ,w której prosi się inwestorów o składanie ofert gotowości zakupu (bid) na udziały i akcje, tak ,aby określić cenę "uderzenia" , po której akcje te będą faktycznie sprzedane
OGŁOSZENIE WYKONANIA [Exercise Notice] : Określenie odnoszące się do sytuacji, w której posiadacz opcji dokonuje formalnego powiadomienia, dając notę - ogłoszenie o zamiarze wykonania jego prawa do zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego typu "stock" , leżącego u podstaw takiej opcji po ustalonej uprzednio cenie.
OGÓLNA OBLIGACJA HIPOTECZNA [General Mortgage Bond] : Określenie odnoszące się do papierów wartościowych w USA, oznaczające obligację zabezpieczoną przez objęcie hipoteką majątku przedsiębiorstwa
OGÓLNE CERTYFIKATY TOWAROWE [Generic Commodity Certificates] : Certyfikaty wystawiane przez Departament Rolnictwa USA wyrażające wartość w dolarach i mogące zostać wykupione za towary Korporacji Kredytu Towarowego (CCC) a w niektórych przypadkach , za gotówkę. Mogą one również być sprzedane za gotówkę innym producentom lub podmiotem handlowym.
OGÓLNY SYSTEM PREFERENCJI [Generalised System Of Preferences (GSP)] : Zniżki ceł oraz zwiększenie kontyngentów ilościowych zmierzające do zachęcenia zwiększenia eksportu przez partnerów handlowych z krajów rozwijających się
OGRANICZENIA EKSPORTOWE (KWOTY ESKPORTOWE) [Export Quota] : Dwustronna lub wielostronna umowa między krajami, określająca wielkość (kwoty) eksportowe towarów przemysłowych oraz innych grup towarowych w handlu między nimi.
OGRANICZENIA IMPORTOWE (RESTRYKCJE IMPORTOWE) [Import Restrictions] : Działania restrykcyjne mające na celu zredukowanie i kontrolowanie zakupów importowych przez działanie rozmaitych środków m.in. obejmujących depozyty importowe, licencje importowe oraz ograniczenia ilościowe. Restrykcje takie mogą być stosowane w celu zmniejszenia deficytu ogólnego bilansu płatniczego danego państwa lub mogą mieć na celu ochronę określonego sektora prywatnego
OGRANICZONA ODPOWIEDZIALNOŚĆ [Limited Liability] : Ograniczenie straty posiadacza przedsiębiorstwa do kwoty kapitału, jaką posiadacz ów włożył w to przedsiębiorstwo
OGRANICZONA PRZENOŚNOŚĆ [Restricted Trnasferability] : Statuty przedsiębiorstw szwajacarskich ( w języku niemieckim "Vinkulierung") zarejestrowanych akcji, dając kierownictwu prawo odmowy praw do głosowania niechcianym akcjonariuszom
OKÓLNIK OFERTOWY (PROSPEKT EMISJI) [Offering Circular] : Dokument, który przedstawia opis warunków emisji papierów wartościowych, i w którym zawarto pełne informacje finansowe (jak również inne niezbędne informacje) na temat pożyczkobiorcy. Znany także pod nazwą "prospektu emisyjnego"
OKRES KARENCJI [Grace Period] : Okres , podczas którego dłużnik zwolniony jest z obowiązku dokonywania spłat kapitału od zaciągniętego kredytu. Ma on miejsce na początku okresu trwania pożyczki
OKRES TRWANIA [Life] : Okres, jaki upływa od daty emisji papieru wartościowego do terminu zapadłości takiego papieru
OKRES TRWANIA KONTRAKTU ("ŻYCIE KONTRAKTU")[Life Of Contract] : Okres datowany od początku transakcji handlowej zawierającej kontrakt terminowy typu "futures" lub kontrakt na opcję (na określony termin), z tym ,że maksymalny okres trwania kontraktu to okres mierzony od dnia rozpoczęcia operacji handlowej aż do dnia wygaśnięcia kontraktu. Wielkości najwyższe lub najniższe w trakcie trwania kontraktu odnoszą się do sytuacji, w której kontrakt taki stanowi przedmiot handlu po najwyższym (najniższym) poziomie wartości w czasie jego trwania
OKRESY ODSETKOWE [Interest Periods] : Różne stopy procentowe i okresy ich płatności stosowane w ramach kredytu na bazie "rollover" (przedłużenia), który może być zaciągnięty (wykorzystany) w różnych okresach.
OKREŚLENIE "DŁUGA W BAZIE" [Long The Basis] : Określenie używane w odniesieniu do osób fizycznych lub osób prawnych kupujących towar na rynku "spot" (a vista) i jednocześnie zabezpieczających się sprzedażą na rynku terminowym typu "futures". Bazę stanowi różnica cen między ceną "spot" a ceną terminowa typu "futures" w danym miejscu
OKREŚLENIE "DOLNA LINIA" [Bottom Line] : Finalny lub rzeczywisty koszt, bądź rezultat. Określenie to pochodzi od rachunku strat i zysków przedsiębiorstwa, w których dolna linia pokazuje rozmiar zysku (lub straty) po tym ,jak zostały rozliczone wszystkie dochody i wydatki
OKREŚLENIE "DREPTANIE DOOKOŁA" [Round Tripping] : Sytuacja, w której określone przedsiębiorstwo może podjąć decyzję zaciągnięciu pożyczki od swego banku, wykorzystując istniejąca linię krótkoterminowego (tzw. "overdraft") ,czyli kredytu w postaci przeciągniętego salda na rachunku bieżącym, po to by później zdeponować te środki w krótkoterminowym instrumencie rynku pieniężnego w celu osiągnięcia zysku od tej operacji w krótkim czasie. Taka sytuacja powstaje wówczas gdy stawki od krótkoterminowych instrumentów rynku pieniężnego są wyższe od tych jakie naliczane są za skorzystanie z krótkoterminowego udogodnienia kredytowego typu "overdraft' i kiedy można zrealizować zysk wynikający z różnicy w ich oprocentowaniu
OKREŚLENIE "GORĄCE WEKSLE SKARBOWE" [Hot Treasury Bills] : Termin używany w Wielkiej Brytanii dla określenia weksli skarbowych w dniu ich emisji.
OKREŚLENIE "KUP/SPRZEDAJ NA OTWARCIU" [Buy/Sell On Opening] : Określenie używane w USA dla zakupów/sprzedaży dokonywanych na początku sesji transakcji handlowych, w przedziale cenowym otwarcia rynku
OKREŚLENIE "KUP/SPRZEDAJ NA ZAMKNIĘCIU" [Buy/Sell Out On Close] : Określenie używane w USA dla zakupów / sprzedaży dokonywanych przy końcu sesji transakcji handlowych , w przedziale cenowym zamknięcia rynku
OKREŚLENIE "MUR CHIŃSKI" [Chinese Walls] : Określenie oznaczające granice dzielące departamenty w wielkich konglomeratach finansowych, które mają na celu zatrzymanie i zahamowanie konfliktów interesów pomiędzy jego poszczególnymi częściami składowymi
OKREŚLENIE "NAD LADĄ"("W BIURZE" , "POZA GIEŁDĄ");OBRÓT POZAGIEŁDOWY [Over The Counter (OTC)] :
1.Metoda prowadzenia handlu akcjami, które nie spełniają wymagań przewidzianych dla handlu na głównych giełdach papierów wartościowych, ale stanowią przedmiot kupna/sprzedaży na rynku "wtórnym" - to znaczy nad ladą , czyli poza giełdą
2.Metoda prowadzenia handlu bezpośredniego między dealerami a zleceniodowcami przez sieć urządzeń komputerowo-telefonicznych z pominięciem giełdy (podłogi giełdy)
OKREŚLENIE "NAGROBEK" [Tomnbstone] : Reklama emisji papieru wartościowego typu "stock", obligacji lub organizowanego przez syndykat kredytu, niezawierająca ceny emisji, pojawiająca się w gazetach i tygodnikach, jako fakt urzędowo stwierdzony. Zazwyczaj przedstawia opis miejsca i rodzaju emisji oraz składa syndykatu
OKREŚLENIE "NAJEŹDŹCA' ("PIRTAT") [Raider] : Inwestor, na ogół wrogo i bojowo usposobiony , mający na celu zakup kontrolnego pakietu akcji w udziałach określonego przedsiębiorstwa oraz dążący do zainstalowania w takim przedsiębiorstwie nowego kierownictwa. W USA, najeźdźcy nabywający przynajmniej pięć procent akcji "upatrzonego" przedsiębiorstwa muszą zawiadomić o swoich zakupach Kosmisję ds. Papierów Wartościowych i Obrotu Giełdowego, a ponadto giełdę, na której te udziały są zarejestrowane, jak również samo przedsiębiorstwo. Czasami najeźdźca dokonuje zakupu tylko części udziałów wybranego przedsiębiorstwa w celu ich sprzedaży dla zrealizowania szybkiego i znacznego zysku.
OKREŚLENIE "NAJLEPSZYM WYSIŁKIEM" [Best Effort] : Termin występujący w USA i odnoszący się do nowej emisji papierów wartościowych, której całość nie stanowi przedmiotu subskrypcji lub też nie została w całości zakupiona, ale która została sprzedana na bazie tego co mogło zostać sprzedane
OKREŚLENIE "NALOT O ŚWICIE" [Dawn Raid] : Określenie odnoszące się do nabycia akcji po cenie, która wynika z zakupów dużego pakietu (bloku) kapitału akcyjnego przedsiębiorstwa, który to zakup wykonany jest w krótkim czasie
OKREŚLENIE "OGŁOSZENIE BANKRUTEM PRZEZ ODSTUKANIE TRZY RAZY MŁOTKIEM" [Hammering] : Określenie używane w Wielkiej Brytanii w odniesieniu do ogłoszenia upadłości firmy będącej członkiem giełdy papierów wartościowych. Giełda utrzymuje fundusz kompensacyjny w celu udzielenia inwestorom rekompensaty w przypadku, gdy firma będąca jej członkiem nie wywiąże się z zaciagniętychzobowiązań
OKREŚLENIE "OKNO DYSKONTOWE" [Discount Window] : Mechanizm stanowiący w USA ułatwienie kredytowe, które zapewnia Federalna Rezerwa instytucjom depozytowym kwalifikującym się do korzystania z takiej możliwości zaciągnięcia pożyczki
OKREŚLENIE "PEWNIEJSZY" [Firmer] : Rynek, który idzie do góry, szczególnie po pewnym okresie niepewności
OKREŚLENIE "PIGUŁKI Z TRUCIZNĄ" [Poison Pill] : W sytuacji gdy przedsiębiorstwo znajduje się w niebezpieczeństwie związanym z możliwością jego przejęcia wbrew własnej woli, może umówić się i podjąć działania, które będą miały na celu spowodowanie ,że jego udziały staną się mniej atrakcyjne. Jednym z takich jest wyemitowanie nowych, preferencyjnych akcji ,dających akcjonariuszom prawo do ich wykupu z premią , po wystąpieniu przesłanek wskazujących na możliwość przejęcia takiego przedsiębiorstwa. Ponieważ strategia taka podnosi w efekcie koszty nabycia takiej jednostki, potencjalnego "najeźdźcę" można w ten sposób odstraszyć i powstrzymać od posuwania się naprzód z ofert przejęcia takiego przedsiębiorstwa
OKREŚLENIE "PO DACIE" [After Date] : Termin odnoszący się do weksla płatnego w pewien czas po dacie na nim umieszczonej
OKREŚLENIE "POŁOWA ŻYCIA" [Half Life] : Określenie odnoszące się do okresu upływającego do momentu ,zanim nie nastąpi wykup połowa kapitału z emisji obligacji.
OKREŚLENIE "PÓJŚCIE DO LUDZI" [Going Public] : Termin odnoszący się do sytuacji, w której przedsiębiorstwo stanowiące własność prywatną decyduje się wypuścić akcje skierowane do społeczeństwa (publiczna sprzedaż akcji)
OKREŚLENIE "PRZERZUTKA" [Rollover] : Przesunięcie (przedłużenie) w czasie terminu zapadłości długu przez emisję nowych obligacji, zazwyczaj przeznaczonych na wymianę za stare. Banki często używają tego określenia, kiedy przyzwalają pożyczkobiorcy na opóźnienie dokonania płatności kapitału od kredytu. Również stosuje się ten termin wówczas kiedy pożyczkobiorcy posiadającemu trudności z wywiązaniem się płatności z tytułu długów wierzyciele udzielą kredytu typu "rollover" (kredytu "przerzutki")
OKREŚLENIE "PRZYBICIE KOŁKIEM" (PRZYTWIERDZENIE) [Pegging] : Określenie używane do opisania stanu charakterystycznego dla końca okresu swobodnych wahań walutowych w momencie ustalenia sztywnego , wyznaczanego centralnie kursu walutowego lub jego parytetu.
OKREŚLENIE "ŚRODEK ODSTRASZAJĄCY REKINY" [Shark Repellent] : Działanie podjęte przez przedsiębiorstwo w celu zniechęcenia inwestorów ("najeźdźców") jego przejęciem
OKREŚLENIE "TERMIN/TERMIN" [Forward/Forward] : Transakcja jednoczesnego zakupu i sprzedaży jednej waluty na różne daty zapadłości na rynku terminowym, dokonywane w wyniku :
a)kontraktu ustanawiającego przyszłą dostawę depozytu zapadającego w późniejszym terminie w przyszłości
b)kontraktu przewidującego przyszłą dostawę po ustalonej cenie depozytu zapadającego w późniejszym terminie w przyszłości.
OKREŚLENIE "TRZECIE OKNO" [Third Window] : Alternatywne , niskooprocentowane źródło dla udzielenia pożyczek dla krajów rozwijających się jakim jest finansowanie Banku Światowego
OKREŚLENIE "UBIJANIE MASŁA" [Churning] : Operacje handlowe pozwalające brokerowi, który kontroluje rachunek ,na zarabianie dodatkowych prowizji, przy jednoczesnym nierespektowaniu interesów klienta.
OKREŚLENIE "ZAMKNIĘTY SKLEP" [Closed Shop] : Rodzaj prowadzonych interesów, bądź gałąź przemysłu , w których zatrudnieni pracownicy muszą być członkami określonych związków zawodowych
OKREŚLENIE "Z FABRYKI" , "Z MAGAZYNU" [Ex Factory, Ex Warehouse] : Określenie odnoszące się do dostawy w oparciu o kwotowaną cenę, tzn. kupujący odbierze towary w fabryce lub w magazynie
OKREŚLENIE "ZIELONA POCZTA" [Greenmail] : Określenie używane w USA dla opisania sytuacji, w której mają miejsce płatności dokonywane przez przedsiębiorstwo zagrożone możliwością przejęcia (wykupienia) przez "najeźdźcę" . Płatności te dokonywane są na rzecz potencjalnego oferenta ewentualnego wykupu w celu odkupienia akcji - po cenie wraz z premią - nabytych już przez niego. W zamian za takie płatności (cenę) "najeźdźca" gotowy jest zaniechać kontynuowania działań zmierzających do przejęcia takie przedsiębiorstwa
OKREŚLENIE "ZŁOTE KAJDANKI" [Golden Handcuffs] : Określenie używane w USA odnoszące się do kontrataku, który "przywiązuje" (przypisuje) członka kadry kierowniczej do przedsiębiorstwa przez zaoferowanie znacznych zachęt materialnych (udziały, wysokie premie z zysku itd.). W przypadku kiedy taki pracownik odchodzi, to musi przed odejściem "spłacić" znaczną część tego wynagrodzenia
OKREŚLENIE "ZŁOTY SPADOCHRON" [Golden Parachute] : Przyznanie znaczących korzyści finansowych członkom najwyższego kierownictwa przedsiębiorstwa, na wypadek zaistnienia sytuacji, w której mogą stracić pracę, gdy przedsiębiorstwo takie zostanie przejęte przez nowego właściciela
OKREŚLENIE "Z MAGAZYNU" [Ex Store] : Określenie odnoszące się do sprzedaży towarów trzymanych aktualnie w magazynie lub innych pomieszczeniach składowych
OPCJA [Option] : Prawo nabywane za określoną cenę do zakupienia ściśle określonego tytułu własności - to jest papieru wartościowego, czy innego instrumentu finansowego (opcja typu "Call") lub prawo dokonania ich sprzedaży po uzgodnionej cenie (opcja typu "Put") w ramach ściśle wyznaczonego czasu. Sprzedający opcję zobowiązany jest do realizacji kontraktu, nawet jeżeli cena instrumentu finansowego jest dla niego niekorzystna .Opcje są przedmiotem obrotu na giełdzie. Każda opcja ma swoją wartość wewnętrzną i wartość czasu.
OPCJA KUPUJĄCEGO [Buyer′s Option, Option To Purchase] : Prawo umożliwiające kupującemu ustanowić treść kontraktu terminowego zgodnie z jego opcją w ustalonym czasie. W grupie towarów może ona decydować o terminach dostaw pozostawionych do wyboru lub też wybierać spośród towarów tej samej klasy, pochodzących z różnych źródeł.
OPCJA PODWÓJNA [Double Option, Call And Put Option, Starddle] : Określenie używane w handle towarowym , odnoszące się do opcji (prawa wyboru) dokonania zakupu i sprzedaży.
OPCJA "POZA PIENIĄDZEM" [Out-Of-The-Money] : Opcja typu "CALL" jest "poza pieniądzem" ,jeżeli cena powiązanego z nią instrumentu finansowego jest niższa od ceny wykonania. Opcja "PUT" jest poza pieniądzem, jeżeli cena instrumentu leżącego u jej podstawy znajduje się powyżej ceny wykonania
OPCJA "PRZY PIENIĄDZU" [At-The-Money] : Opcja z ceną wykonania równą lub zbliżoną do bieżącej ceny instrumentu finansowego lub towaru stanowiącego przedmiot danej opcji.
OPCJA SPRZEDAJĄCEGO [Seller′s Option] : Opcja , która znajduje się w posiadaniu sprzedającego, dająca mu możliwość podjęcia decyzji - pod warunkiem zachowania standardowych warunków kontraktu - co do czasu i miejsc dostawy i/lub nie co do jakości dostarczanego towaru lub papieru wartościowego, stanowiących wykonania udzielonego zlecenia
OPCJA TYPU "CALL",OPCJA KUPNA [Call Option] : Opcja ,lub kontrakt dający posiadaczowi prawo nabycia pewnej kwoty, w postaci papierów wartościowych lub towarów stanowiących przedmiot transakcji na giełdzie "futures", po ustalonej cenie, w określonym w przyszłości terminie lub też w ciągu określonego czasu. Na rynku euroobligacji opcja typu "Call" pozwala pożyczającemu wykupić obligację przed terminem zapadłości w zamian za premię w stosunku do ceny emisji
OPCJA TYPU "PUT" ,OPCJA SPRZEDAŻY [Put Option] : Opcja wykonania sprzedaży papierów wartościowych typu "stock", towarów , bądź instrumentów finansowych, po uzgodnionej cenie, w określonych, w określonym przedziale czasu, dokonana w oczekiwaniu na spadek cen. Na runku euroobligacji opcja typu "PUT" oznacza , że inwestor posiada prawo odsprzedaży z powrotem tej obligacji pożyczkobiorcy przed nadejściem terminu zapadłości (wymagalności) po ustalonej cenie.
OPCJA UDZIAŁU [Stock Option] : Kontrakt nadający prawo wszystkim , lub niektórym, zatrudnionym w firmie pracownikom dokonania zakupu, lub sprzedaży określonej liczby akcji po określonej cenie, w wyznaczonym czasie.
OPCJA Z PRAWEM ODWOŁANIA [Rectractable] : Papiery wartościowe tylu euroobligacji dające inwestorowi opcję (prawo wyboru) dokonania wcześniejszego ich wykupu w ściśle określonym przedziale czasu przed nadejściem końcowego terminu zapadłości. Jeżeli opcja ta nie zostanie wykonana, papiery wartościowe, o których mowa, zostaną spłacone w późniejszym terminie zapadłości
OPERACJA ZAKUPU [Bpought Deal] : Procedura emisji obligacji , na mocy której główny organizator kierujący emisją, działając samodzielnie lub wspólnie z syndykatem, zobowiązuje się do zakupu całości emisji danego papieru wartościowego na określonych warunkach.
OPŁATA (PROWIZJA) OD ZAANGAŻOWANIA [Commitment Fee] : Opłata (prowizja) naliczana przez banki od niewykorzystanej części kredytu.
OPŁATA ZA UCZESTNICTWO [Participation Fee] : Opłata naliczana przez jakiś bank za to ,że bierze udział w udostępnianiu kredytu.
OPŁATA "POBRANA NAPRZÓD" [Praecipum] : Opłata w postaci premii pobierana przez głównego organizatora kierującego emisją euroobligacji. Odejmowana jest od prowizji organizacyjnej oraz prowizji subskrypcyjnej
OPŁATA ZA KORZYSTANIE Z PRAW (TANTIEMA) [Royalty] : Płatność dokonana przez osobę fizyczną lub przedsiębiorstwo na rzecz posiadacza własności , twórcy oryginalnej pracy, wynalazku ,za możliwość (przywilej) korzystania z nich w celach komercyjnych
OPŁATA ZA UDOGODNIENIE [Facility Fee] : Opłata płacona bankom przez pożyczkobiorców za umożliwienie skorzystania z udogodnienia kredytowego (tzn. z mechanizmu kredytowania)
OPŁATA Z PRZODU [Front End Fees] : Opłaty dokonywane w czasie, gdy pożyczka (kredyt) jest organizowana ,
ORGANIZACJA SAMOKONTROLI [Self-Regulatory Organisation (SRO)] : Prywatna organizacja założona przez uczestników rynku w celu kontrolowania działalności handlowej.
OSOBA PRAWNA [Juridical Person, Legal Person] : Jednostka organizacyjna powołana do określonych celów , której przyznano podmiotowość prawną, tzn. prawo do podejmowania czynności prawnych (zdolność prawna). Powstanie, ustrój i ustanie osoby prawnej określają przepisy prawa. W odróżnieniu od osób fizycznych zdolność prawna przysługuje osobie prawnej tylko w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne do wykonywania statutowych zadań (tzw. specjalna zdolność prawna). Osoba prawna działa przez swoje organy w trybie przewidzianym w ustawie i opartym na niej statucie.
OSTATNI DZIEŃ HANDLU [Last Trading Day] : Ostatni dzień zawierania transakcji handlowych na dany bieżący miesiąc dostawy . Kontrakty terminowe typu "futures" ,pozostające do wykonania (niezbilansowane) na koniec ostatniego dnia handlu muszą zostać uregulowane przez :
-dostawę towarów
-dostawę instrumentów finansowych
-zawarcie umowy zobowiązującej do ich uregulowania w formie pieniężnej ,w przypadku gdy niemożliwa jest dostawa towarów
OSTATNI DZIEŃ ZAWIADOMIENIA [Last Notice Day] : Ostatni dzień dla sporządzenia zawiadomień intencyjnych, wyrażających zamiar wykonania dostawy z tytułu kontraktu terminowego typu "futures"
OTWARTA POZYCJA (OTWARTY INTERES) [Open Position (Open Interest)] : Ilość otwartych w określonym czasie kontraktów terminowych typu "futures" , które nie zostały zbilansowane transakcjami ich zamknięcia (zlikwidowania) w drodze zakupu lub sprzedaży - tzn. nie wystąpiła w ich następstwie żadna dalsza sprzedaż lub zakup, ani też żadna dostawa nie została dokonana lub przyjęta w odniesieniu do towaru lub instrumentu finansowego. Termin ten nazywany bywa również "otwartymi kontraktami" lub "otwartymi zobowiązaniami"
OTWARTY OKRZYK (PUBLICZNY OKRZYK) [Open Outcry] : Metoda prowadzenia handlu publicznego wymagana na niektórych rynkach towarowych, rynkach opcji i papierów wartościowych typu "stock" dla dokonywania ofert zakupu i sprzedaży. Dealerzy "wykrzykują" na podłodze giełdy proponowanej przez siebie transakcje.
OWARTY RYNEK [Open Market] : Zakup bądź sprzedaż papierów wartościowych przez bank centralny , dokonywane z zamiarem oddziaływania na ilość pieniądza i wielkość kredytu w gospodarce. Obejmuje głównie operacje w krótkoterminowych rządowych papierach wartościowych ale wiąże się także ze średnio- i długoterminowymi emisjami rządowych papierów wartościowych. Dokonywane zakupy wprowadzają rezerwy pieniężne do systemu finansowego , a przez to rozszerzają możliwości kredytu, podczas gdy sprzedaż takich papierów przynosi skutek odwrotny
OZNACZONA DATA (DATOWANA DATA) [Dated Date] : Data , od której rozpoczyna się narastanie odsetek od nowych emisji amerykańskich obligacji
OŻYWIENIE (POPRAWA,"RAJD") [Rall,Recovery] : Wzrost lub poprawa (powrót do poprzedniego poziomu) cen mające miejsce po zaistniałym spadku
Obligacja Yankee: obligacja dolarowa wyemitowana na rynku amerykańskim przez spółkę spoza USA.
obligacja roczna: obligacja władz lokalnych z terminem zapadalności wynoszącym 12 miesięcy
obligacja zerokuponowa: obligacja nieoprocentowana, ale emitowana z dyskontem, co zapewnia zysk kapitałowy przy wykupieniu według wartości nominalnej
obligacja o oprocentowaniu zerokuponowym: taka sama jak obligacja zerokuponowa
PANEL DS. PRZEJĘĆ [Takeover Panel] : Organ samokontroli w Wielkiej Brytanii, który ustala zasady odnoszące się do przejmowania przedsiębiorstw, a także ustala politykę w tym zakresie .Znany pod oficjalną nazwą jako "Panel do spraw Przejmowania i Fuzji Przedsiębiorstw" (Panel On Takeovers And Mergers)
PANUJĄCE ZGŁOSZENIA (PANUJĄCY POPYT) [Call Rule] : Oficjalna cena ofert zakupu (bid) ustanowiona przez mechanizm konkurencji w chwili zamknięcia sesji transakcji handlowych na giełdzie ,ważna do czasu ponownego jej otwarcia.
PAPIER [Paper] : Ogólnie używany termin odnoszący się do papierów wartościowych, papierów handlowych, instrumentów rynku pieniężnego,itp.
PAPIER HANDLOWY [Commercial Paper] : Na rynku wewnętrznym USA, weksel własny lub trata przedsiębiorstwa, agencji rządowej lub przedsiębiorstwa posiadającego holding kapitałowy banku. Papier handlowy jest zazwyczaj nie zabezpieczony, ale wsparty nie wykorzystanymi liniami kredytowymi w banku. Emitowany jest głównie na potrzeby krótkoterminowego kredytowania. Weksel ten (bądź trata) posiada termin zapadłości do 270 dni oraz sprzedawany jest z dyskontem do wartości nominalnej (umieszczonej na wekslu). Papiery wartościowe tego typu sprzedawanego są przez wystawcę (emitenta) bezpośrednio inwestorowi (plasowane bezpośrednio), podczas gdy papiery wartościowe plasowane przez dealera sprzedawane są pośrednikowi, który z kolei oferuje je ponownie inwestorom (plasowane pośrednio). Wiele przedsiębiorstw posiada możliwość dokonywania sprzedaży bezpośredniej, uzyskując niewielkie korzyści w stopie rentowności przy inwestycjach polegających na zakupie papierów wartościowych plasowanych w sposób bezpośredni.
PAPIER DO HANDLU [Trading Paper] : Certyfikaty depozytowe, po których się oczekuje, że stanowić będą przedmiot handlu na euroobligacjach
PAPIERY WARTOŚCIOWE [Securities] : Ogólna nazwa szczególnego rodzaju roszczeń ze strony pożyczkodawcy lub pożyczkobiorcy w postaci wszelkiego typu udziałów, akcji i obligacji. Istnieją różne odmiany papierów wartościowych. Dwie główne - to akcje (tytuły własności) oraz obligacje (świadectwa długu). Dokument te są przedmiotem obrotu na giełdach. W powszechnym użyciu, słowo "udziały" oznacza papiery wartościowe o ustalonym (stałym) oprocentowaniu, podczas gdy "akcje" obejmują całą resztę.
PAPIERY WARTOŚCIOWE "DŁUGIE" [Longs] : Brytyjskie , rządowe papiery wartościowe typu "stock" posiadające terminy zapadłości przekraczające 15 lat. W innych krajach definiuje się w taki sposób papiery wartościowe już wtedy ,gdy okres ich "życia" wynosi około dziesięciu lat. Ponieważ obligacje tego typu wiążą pieniądze inwestorów na długi okres normalną rzeczą jest to ,że papiery te przynoszą wyższą stopę przychodu (wyższą rentowność), aniżeli krótkoterminowe obligacje o tej samej jakości. W przypadku gdy stopy procentowe rosną ceny "długich" obligacji zazwyczaj zniżkują w sposób ostrzejszy niż ceny obligacji o krótszych terminach .Kiedy zaś stopy procentowe spadają , to ceny "długich" papierów wartościowych rosną szybciej, gdyż inwestorzy gotowi są zapłacić więcej za obligacje, które gwarantują wysoką stopę przez długi czas.
PAPIERY WARTOŚCIOWE NAGIE [Stripped Securities] : Noty dłużne w USA o kuponie zerowym lub obligacje o kuponie zerowym wystawiane przez firmy obracające papierami wartościowymi w celu umożliwienia inwestorom udziału w płatności odsetek bądź kapitału od leżących u ich podstaw papierów wartościowych Skarbu Państwa USA lub papierów władz municypalnych (komunalnych). Kupujący dokonuje zakupu tego typu papierów z dyskontem oraz otrzymuje pojedynczą płatność w terminie zapadłości. Różnica między ceną zakupu ,a wartością w terminie zapadłości stanowi przychód zwrotny inwestora.
PAPIERY WARTOŚCIOWE "ŚREDNIE" [Mediums] : Brtyjskie ,rządowe papiery wartościowe typu "stock", posiadające okres trwania (zapadłości) od 5 do 15 lat. Na niektórych rynkach terminem tym określa się papiery wartościowe, często w formie obligacji - listów zastawnych
PAPIERY WARTOŚCIOWE TYPU "STOCK" O CHARAKTERZE KRDYTU [Loan Stocks] : Długoterminowe, oprocentowane papiery wartościowe typu "stock", emitowane przez przedsiębiorstwo, często w formie obligacji - listów zastawnych.
PAPIERY WARTOŚCIOWE "ZAHARTOWANE" [Seasoned Securities] : Obligacje stanowiące przedmiot aktywnie prowadzonego handlu na rynku wtórnym, dostępne w sposób całkowicie swobodny. Na ogół zawierane są w nich transakcje nie posiadające ograniczeń co do tego kiedy inwestorzy mogą je zakupić
PAPIERY WARTOŚCIOWE Z DYSKONTEM [Discount Securities] : Instrumenty rynku pieniężnego emitowanego z dyskontem i odkupowane (przez dłużników) w terminie zapadłości za pełną kwotę ich wartości nominalnej, np. weksle skarbowe.
PAPIERY WARTOŚCIOWE "Z KUPONEM" [Cum Coupons] : Papiery wartościowe uprawniające do otrzymania następnej płatności odsetek.
PAR (PARYTET) [Par] : Nominalna lub tzw. grzbietowa wartość papieru wartościowego nie stanowiąca jego ceny rynkowej . Wartość ta odgrywa większe znaczenie w przypadku obligacji, wskazując na ryzyko co do terminu zapadłości ,aniżeli w przypadku zwykłych papierów wartościowych typu "stock". Wartość nominalna (parytetowa) używana jest do tego ,aby przedstawić opis wartości określonej obligacji w kategoriach tego ,co przedsiębiorstwo spłaci, gdy pożyczka osiągnie termin zapadłości
PARTIA [Lot] : Standardowa jednostka handlu, szczególnie towarowego. Ilość mniejsza lub większa od tej standardowej jednostki określana jest jako nierówna partia lub nietypowa partia.
PARTYCYPUJĄCY KAPITAŁ PREFERENCYJNY [Participating Preference Capital] : Kapitał, którego posiadacze uprawnieni są do otrzymywania stałych płatności odsetek od wypracowanych zysków, jak również do otrzymania (w zdefiniowanych okolicznościach) udziału w reszcie zysków pozostałych po podziale.
PARYTET [Parity] : Oficjalnie ogłoszony kurs walutowy, wyrażony w kategoriach Specjalnych praw Ciągnienia (SDR) ,złota lub dolara amerykańskiego. Nazywany także "Wartością Parytetową"
PASYWA [Liabilities] : Zobowiązania (długi) przedsiębiorstwa wobec wierzycieli, weksel, rachunki do spłacenia, dywidenda dla udziałowców itd. oraz kapitał własny przedsiębiorstwa (firmy)
PASYWA KWALIFIKOWANE [Eligible Liabilities] : Pasywa włączone do rachunku w celu ustalenia ilorazu (stosunku) rezerwy kapitałowej banków w Wielkiej Brytanii do ich aktywów
PEŁNOMOCNIK (PROKURENT,OSOBA UPOWAŻNIONA) [Proxy,Power Of Attorney] : Osoba fizyczna lub prawna upoważniona do reprezentowania , a jeżeli to konieczne, do działania i głosowania w imieniu drugiej (umocowana do działania w cudzym imieniu)
PEŁZAJĄCY SŁUPEK (TYCZKA) [Crawling Peg] : Technika stosowana przy ustalaniu kursów walutowych pozwalających na powolne, ale następujące w sposób pewny, aprecjacje (wzrosty wartości) dokonywane w sposób automatyczny, albo też w wyniku świadomego kierowania tym procesem
PERSWAZJA MORALNA [Moral Suasion] : Termin stosowany dla określenia sytuacji, w której banki centralne oraz rządy usiłują wpłynąć na uczestników rynku w drodze nieformalnych nacisków, w taki sposób aby uczestnicy ci postępowali zgodnie z ich oczekiwaniami
PETRODOLARY [Petrodollars] : Nadwyżki środków (fundusze nadwyżkowe) powstające ze sprzedaży ropy naftowej za dolary, dokonywanej przez kraje należące do grupy jej producentów
PEWNY [Firm] :
1.Rynek postępujący do przodu (cenami do góry)
2.Zlecenie sprzedaży lub zakupu , które może być wykonane bez dalszego potwierdzenia w ustalonym czasie
3.Na rynku dewizowym kwotowanie "pewne" oznacza gotowość dealera do zawarcia transakcji po kursie zakwotowanym.
PIENIĄDZE NA ZAWOŁANIE (PIENIĄDZE ZA WYPOWIEDZENIEM) [Call Money] : Oprocentowane depozyty, które mogą zostać spłacone za wypowiedzeniem, tzn. na żądanie. Termin ten obejmuje zarówno fundusze znajdujące się na krajowym rynku pieniężnym jak i te które znajdują się na eurorynku. Środki te znane są również jako "pieniądze z dnia na dzień" lub jako "pieniądze na żądanie"
PIERWSZY DZIEŃ ZAWIADOMIENIA [First Notice Day] : Pierwsza zaaprobowana i zatwierdzona data zawiadomienia intencyjnego wyrażającego zamiar dostarczenia rzeczywistych instrumentów finansowych lub fizycznych towarów w zamian za kontrakty terminowe typu "futures"
PLASOWANIE BEZ POŚREDNICTWA [Disintermediation] : Lokowanie środków finansowych w papierach wartościowych bezpośrednio przez samych inwestorów
PŁYNIĘCIE (UNOSZENIE SIĘ , FALOWANIE0 [Float] :
1.Warunki, w ramach których dana waluta może podlegać fluktuacjom poza wyznaczonym obszarem limitów, ustanowionym w skali międzynarodowej
2.Wypuszczenie emisji, założenie przedsiębiorstwa lub interesu
3.W USA terminem tym określa się poślizg czasowy, który często wystepuje w procesie inkasa czeków prowadzonym przez Rezerwę Federalna
PŁYNNE AKTYWA [Liquid Assets] : Gotówka oraz aktywa bieżące, którymi można w łatwy sposób dysponować. Nazywane także "szybkimi aktywami"
PŁYNNOŚĆ [Liquidity] :
1.Stopień łatwości z jaką można sprzedać instrumenty finansowe np. najlepszą płynność (łatwość sprzedaży) mają waluty najbardziej rozwiniętych państw, papiery wartościowe renomowanych firm, obligacje rządowe. Nieruchomości, towary, metale szlachetne charakteryzują się gorszą płynnością
2.Zdolność rynku papierów wartościowych i rynku towarowego do wchłonięcia nagłych przesunięć w podaży i popycie bez powodowania nadmiernej fluktuacji ceny
3.Gotówka, pozycja w gotówce lub międzynarodowa podaż pieniądza
PŁYNNY DŁUG (ZMIENNY DŁUG) [Floating Debt] : Krótkoterminowy dług, szczególnie krótkoterminowe zadłużenie rządu, nazywane także "nieskonsolidowanym długiem"
PŁYNNY RYNEK [Liquid Market] : Rynek o wystarczającej wielkości umożliwiający łatwe dokonanie transakcji zakupu i sprzedaży
PODATEK OD POTRĄCENIA (PODATEK ODEJMOWANY U "ŹRÓDŁA") [Withholding Tax] : Podatek od płynności odsetek lub dywidendy przekazany zwrotnie do osób zamieszkujących na stałe poza terytorium kraju , w którym podatek taki jest nakładany
PODATEK OD WARTOŚCI DODANEJ (VAT) [Valued Added Tax (VAT)] : Podatek od wartości dodanej jest szczególną odmianą wielofazowego podatku obrotowego charakteryzującego się tym ,że system jego naliczania od obrotu netto (od kwoty wartości dodanej) w każdej fazie produkcji i wymiany wyrobów (produktów) - poczynając od producenta a kończąc na jednostce handlowej
PODAŻ NIEWIDOCZNA [Invisible Supply] : Zapasy (szczególnie towarów) znajdujące się poza kanałami handlu, których dokładnej ilości nie można zidentyfikować, ale które - teoretycznie - dostępne są na rynku.
PODAŻ PIENIĄDZA [Money Supply] : Całkowita ilość pieniądza znajdująca się w gospodarce, mierzona specjalnymi wskaźnikami (liczona według różnych definicji). Najwęższą definicję podaży pieniądza zawiera wskaźniki M, obejmujący gotówkę oraz depozyty a vista w bankach (nazywane w USA depozytami na żądanie). Szersze definicje (M2, M3 i M4) dodają rozmaite kategorie depozytów terminowych i oszczędnościowych, a także certyfikaty depozytowe, gdy najszersza ze wszystkich stosowanych definicji (M5) obejmuje wszystko to,co jest uważane za "pieniądze" w krótkim, średnik i długim okresie. W Wielkiej Brytanii stosowany jest również wskaźnik MO, klasyfikowany jako miara pasywów władz tego kraju, obejmująca banknoty i monety w obiegu oraz operacyjne salda banków deponowane (utrzymywane) w Banku Anglii
PODDANIE SIĘ [Give Up] : Określenie odnoszące się do strat w przychodzie (rentowności) wynikających ze sprzedaży papierów wartościowych o wyższej stopie przychodu i zakupu podobnej kwoty innych papierów wartościowych posiadających niższą rentowność (inaczej mówiąc niższy przychód)
PODŁOGA [Floor] : Podłoga, na której zawierane są transakcje handlowe na giełdzie walutowej (papierów wartościowych) lub na rynku towarowym.
PODSKOKI [Run-Up] : Określenie występujące w USA i odnoszące się do szybkiego wzrostu ceny papieru wartościowego
PODSTAWA MONETARNA (BAZA MONETARNA) [Monetary Base] : Zagregowana wielkość monetarna składająca się z pieniędzy trzymanych przez banki i ludność, plus depozyty banków w banku centralnym. Rozszerzanie bazy monetarnej określa potencjalną stopę wzrostu szeroko pojętej podaży pieniądza (tzw. wskaźnika M5)
PODSTAWOWE REZERWY [Primary Reserves] : Rezerwy monetarne powiązane ze złotem, tzn. złoto, Specjalne Prawa Ciągnienia (SDR) , stan rezerw w Międzynarodowqym Funduszu Walutowym
PODSTAWOWY DOCHÓD (PRZYPADAJĄCY) NA AKCJĘ [Primary Earnings Per Share] : W USA, dochód netto podzielony przez liczbę pozostających akcji zwyczajnych plus ekwiwalent (ilościowy) udziałów zwyczajnych
PODSUMOWANIE ZYSKU BEZ OBLICZANIA PODATKU [Grossing Up] : Obliczanie kwoty wymaganego do uregulowania podatku - w przypadku inwestycji podlegającej takiemu podatkowi - w taki sposób ,aby jego kwota równa była dochodom z inwestycji , która nie podlega podatkowi.
PODWÓJNA CENA [Dual Pricing] : Identyczny produkt sprzedawany po różnych cenach na różnych rynkach
PODWÓJNA REJESTRACJA [Dual Listing] : Papier wartościowy, który jest zarejestrowany na więcej niż jednej giełdzie
PODWÓJNE ODWOŁANIE (PODWÓJNY WYKUP) [Double Call] : Układ wynikający z funduszu amortyzacyjnego nakładający na pożyczkobiorców zobowiązanie do dokonania wykupu określonej liczby obligacji rocznie. Pożyczkobiorca obowiązany jest do wykupienia - o ile jest to możliwe - podwójnej kwoty przypadającej do wykupu na dany rok
PODWÓJNE OPODATKOWANIE [Double Taxation] : Zastosowanie dwóch niezależnych, oddzielnych podatków lub systemów opodatkowania do określonego rodzaju dochodu, bądź kapitału.
PODWÓJNY CHARAKTER [Dual Capacity] : W rezultacie dokonanych refoer, firmy "przemysłu" papierów wartościowych mogą obecnie wykonywać funkcje zarówno pośredników hurtowych (tych, którzy sami prowadzą handel papierami wartościowymi) oraz klasycznych brokerów (wykonujących jedynie czynności pośredniczące). W związku z tym powstał nowy typ (rodzaj) uczestnika transakcji giełdowych łączącego w sobie funkcje brokera i dealera określany mianem "twórcy rynku", który może występować w podwójnym charakterze.
POD KRESKĄ [Below The Line] : Część budżetu rządowego dotycząca wpływów uzyskanych w drodze pożyczki, które przeznaczone są na wykupienie długu (instrumentów zadłużenia) oraz na wydatki budżetowe.
POKRYCIE (ZABEZPIECZENIE) [Cover] :
1.Towarzyszący (równoległy) instrument zabezpieczający zdeponowany jako zabezpieczenie w stosunku do otwartej pozycji lub zaciągniętej pożyczki
2.Kontrakt terminowy mający na celu zabezpieczenie przed fluktuacjami kursów dewizowych
3.Kupno/sprzedaż kontraktów terminowych zawartych na giełdzie terminowej typu "futures" w celu zbilansowania ustalonej uprzednio krótkiej/długiej pozycji.
POKRYCIE DYWIDENDY [Dividend Cover] : Stopień , w którym zarobki jakiegoś przedsiębiorstwa zgrane są z dywidendą i/lub płatnościami odsetek, bądź stopień, w którym te zarobki przewyższają dywidendą i/lub płatności odsetek
POKRYCIE IMPORTU [Import Cover] : Ilość miesięcy, w ciągu których miałyby miejsce zakupy importowe brutto, których koszt byłby pokrywany z rezerw monetarnych kraju importera.
POKRYCIE ODSETEK [Interese Cover] : Zdolność pożyczkobiorcy do wykonania płatności należnych kwot odsetek z bieżąco dostępnych źródeł finansowania
POKRYCIE TERMINOWE [Forward Cover] : Umowa zawarta przez stronę kupującą lub sprzedającą dewizy, mająca na celu zapewnienie dla niej pokrycie i zabezpieczenie przed nieprzewidzianymi ruchami kursu walutowego. Dokonywana jest w wyniku zawarcia terminowego kontraktu dewizowego
POKRYWANIE NIEDŹWIEDZICH POZYCJI [Bear Covering] : Sytuacja , w której inwestorzy zwani "niedźwiedziami", uprzednio dokonali sprzedaży waluty, towaru lub papierów wartościowych typu "stock", itp., odkupują je obecnie z powrotem , to znaczy - "pokrywający się". Pokrywanie (zamykanie) krótkich pozycji oznacza to samo.
POKWITOWANIE BANKOWE (ZWALNIAJĄCE TOWAR) [Bank Release] : Pokwitowanie wystawiane przez bank, po tym , jak suma wekslowa zostanie bankowi spłacona. Umożliwia ono kupującemu dokonanie przyjęcia dostawy zakupionych towarów.
POLECENIE WYPŁATY [Payment Order] : Zlecenie skierowane do banku przez jego klienta (w formie pisemnej) przekazania na konto wskazanej osoby (podmiotu) określonej kwoty pieniężnej ze środków finansowych na koncie zleceniodawcy
POLISA UBEZPIECZENIOWA [Insurance Policy] : Dokument stwierdzający zwarcie umowy ubezpieczenia, tzn. wyrównanie ujemnych materialnych skutków zdarzeń losowych w przyszłości
POLITYKA FISKALNA [Fiscal Policy] : Środki, którymi rząd wpływa na gospodarkę za pośrednictwem swego budżetu, zmieniając wysokość podatków i płatności dokonywanych na cele socjalne i/lub różnicując wielkość wydatków rządowych
POLITYKA MONETARNA (POLITYKA PIENIĘŻNA) [Monetary Policy] : Kierowanie podażą pieniądza przez bank centralny w cellu zapewnienia dostępności kredytu w ilościach oraz po cenach zgodnych ze ściśle określonymi celami danego kraju. Narzędzia polityki, którymi posługuje się bank centralny, obejmują operacje otwartego rynku na rynkach papierów wartościowych, interwencję dewizową oraz sprawowanie kontroli nad instytucjami finansowymi w formie określenia pułapów stóp procentowych i wprowadzaniu ograniczeń w udzielaniu pożyczek
POLITYKA W ZAKRESIE DOCHODÓW [Incomes Policy] : Termin obejmujący rozmaite ,bezpośrednie formy kontrolowania inflacji przez rząd określonego kraju, które mogą polegać na zamrożeniu lub ograniczeniu wzrost cen, płac ,rent czy dywident
POŁĄCZENIE FEDERALNEJ REZERWY (Druty FED) [Fed Wire] : System elektronicznej łączności FED. System ten łączy Biura Rezerwy Federalnej, Zarząd, instytucje depozytowe ,Skarb Państwa oraz inne agencje rządowe. Wykorzystywany jest do transferowania sald na rachunkach rezerw należących do instytucji depozytowych oraz do dokonywania transferów rządowych papierów wartościowych.
PONOWNE POTRĄCENIA [Reallowances] : Ograniczenia nałożone na dyskonto , po jakim wolno członkom szwajcarskiego "Syndykatu Dużych Banków" (syndykatu zajmującego się emisjami obligacji) odsprzedawać obligacje, które zostały u nich ulokowane.
POPIERAĆ (WSPIERAĆ) [Back Up] : Odwracać trend na rynku papierów wartościowych typu "stock" (na rynkach udziałów)
POPYR ZAGREGOWANY [Aggegate Demand] : Całkowity popyt na towary i usługi w gospodarce. Obejmuje popyt gospodarstw domowych na towary konsumpcyjne oraz na usługi, jak również popyt pochodzący z firm oraz ze strony rządu, który skierowany jest na dobra inwestycyjne. Termin ten rozciąga się również na popyt centralnego i lokalnego rządu, skierowany na towary i usługi, wraz z popytem konsumentów i przedsiębiorstw w innych krajach na towary i usługi danego państwa - tzn. na jego eksport.
PORTFEL PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH [Portfolio] : Zestaw (pakiet różnorodnych) papierów wartościowych wypuszczanych na rynek. Forma tego dokumentu poświadczonego przez licencjonowanych audytorów jest ściśle regulowana prawnie .Posiadając "portfel" (inwestycyjny), inwestor ma na celu zredukowanie ryzyka przez dokonanie dywersyfikacji (inwestycji) na szereg akcji różniących się między sobą przedsiębiorstw oraz (lub) przez powiązanie posiadanych udziałów z innymi aktywami , takimi jak : obligacje lub instrumenty rynku pieniężnego.
POŚREDNICTWO FAKTUROWE [Factoring] : Typ usługi , która umożliwia przedsiębiorstwu dokonanie ściągnięcia pieniędzy ze sprzedaży na kredyt. Pośrednik taki nabywa za gotówkę zafakturowane sumy dłużne tj należne temu przedsiębiorstwu od jego dłużników ,ale czyni to z pewnym dyskontem .Później natomiast dochodzi zapłaty od nabywcy towarów lub usług takiego przedsiębiorstwa
POŚREDNIK [Factor] : Agent prowadzący interes w imieniu drugiej osoby w zamiana za prowizję
POTENCJALNY PRODUKT NARODOWY BRUTTO [Potential GNP (Gross National Product)] : Wielkość produkcji , jaką może wytworzyć gospodarka określonego kraju funkcjonując w warunkach pełnego zatrudnienia (tj. przy zdolności produkcyjnej osiągniętej przy pełnym zatrudnieniu)
POTENCJAŁ DOLNY [Downside Potential] : Termin ten odnosi się do poziomu (wielkości) ruchu cen ku dołowi, jakiego spodziewa się inwestor w przyszłości.
POTENCJAŁ GÓRNY [Upside Potential] : Termin ten odnosi się do poziomu (wielkości) ruchu cen ku górze, jakiego spodziewa się inwestor w przyszłości
POTRÓJNA DZIEWIĄTKA [Triple Nine] : Termin określający najwyższy stopień czystości złota lub 99,9 procent czystego złota
POTWIERDZENIE ZAMÓWIENIA [Confirmation Of Order] : Pisemne zawiadomienie o wyrażeniu zgody przez dostawcę na przyjęcie zamówienia na dostawę i dokonanie jej zgodnie z warunkami podanymi w zamówieniu
POWIADOMIENIE O DOSTAWIE [Delivery Notice] : Pisemne powiadomienie przekazane przez izbę rozrachunkową o zamiarze sprzedającego dokonania dostawy towaru z tytułu jego otwartej, krótkiej pozycji terminowej . W USA ,znane także pod nazwą "wystawianie i przystanek"
POWIĄZANIE [Link] :
1.Związek zachodzący między handlem a reformą waluty
2.Związek między alokacjami Specjalnych Praw Ciągnienia (SDR), a finansowaniem rozwoju
POWIERNIK (ADMINISTRATOR) [Trustee] :
1.Instancja, której można przekazać prawa wynikające z posiadania obligacji lub innych papierów wartościowych
2.Osoba posiadająca tytuł własności zapisany na korzyść drugiej osoby
POZŁACANE PAPIERY WARTOŚCIOWE (PAPIERY WARTOŚCIOWE ZE ZŁOCONYMI BRZEGAMI) [Gilts] : Papiery wartościowe rządu Wielkiej Brytanii, które nie niosą ze sobą żadnego ryzyka niewypłacalności (dłużnika). Określenie to pochodzi od złotych (obecnie zielonych) krawędzi na oryginałach certyfikatów tych papierów
POZYCJA [Position] :
1.Status klienta na rynku papierów wartościowych lub na rynku terminowym, jaki reprezentują jego otwarte, niezlikwidowane, długie (kupione) lub krótkie (sprzedane) kontrakty (transakcje)
2.Towar znajdujący się w dogodnym miejscu dla dokonania dostawy lub wysyłki .Towar taki bywa określany terminem "na miejscu" (in position)
POZYCJA NETTO [Net Position] : Różnica między otwartymi, długimi (zakupionymi) kontraktami a otwartymi ,krótkimi (sprzedanymi) kontraktami, utrzymywana przez handlującego w odniesieniu do różnych miesięcy dostawy dla jakiegokolwiek dowolnego towaru na rynku terminowym typu "futures".
POZYCJE NADZWYCZAJNE [Extraordinary Items] : Dochód lub wydatki powstałe poza normalnym tokiem działalności przedsiębiorstwa
POŻYCZKA DILERSKA [Dealer Loan] : Jednodniowa (trwająca od dziś, przez noc , do następnego dnia) pożyczka udzielona dealerowi, wsparta dodatkowym, równoległym instrumentem zabezpieczającym
POŻYCZKA NA DOGODNYCH WARUNKACH (MIĘKKA POŻYCZKA) [Soft Loan] : Pożyczka (lub kredyt) udzielona poniżej stawek rynkowych , i często na dłuższy czas, niż jest to powszechnie przyjęte
POŻYCZKA ODWOŁYWALNA (POŻYCZKA Z WYPOWIEDZENIEM) [Call Loan] : Pożyczka udzielona przez bank komercyjny, podlegająca spłacie na każde żądanie pożyczkodawcy, tzn. może podlegać spłacie przez pożyczkobiorcę w każdym momencie jej wypowiedzenia
POŻYCZKA POD SPŁATĘ (REFUNDACJA AWANSEM) [Advance Refunding] : Przedłużenie długu publicznego przed upływem jego terminu zapadłości
POŻYCZKA TERMINOWA [Term Loan] : Pożyczka udzielona na określony (ustalony) okres, zazwyczaj dłuższy niż jeden rok
POŻYCZKA TYPU "BACK TO BACK" (POŻYCZKA ZA POŻYCZKĘ) [Back To Back Loan] : Umowa ,na mocy której pożyczka w walucie jednego kraju jest zestawiana (tzn wymieniana) z pożyczą w walucie drugiego kraju. Umowa ta może być wykorzystywana w celu uniknięcia ryzyka walutowego oraz kontroli dewizowych, pomimo ,że różnice w stopach procentowych mogą powodować problemy w jej rozliczeniu
POŻYCZKA TYPU "BALON" [Balloon] : Pożyczka w której ostatnia rata jest kwotowo większa niż pozostałe kwoty spłat lub też , w której cała kwota pożyczki spłacana jest w terminie zapadłości
POŻYCZKA WIĄZANA [Tied Loan] : Pożyczka, jakiej udziela jeden kraj drugiemu, zawierająca wymóg aby kraj, który ją otrzymuje, zakupił towary, bądź usługi od kraju udzielającego pożyczki
POŻYCZKA Z DOLNYM ZATRZASKIEM [Droplock Loan] : Średnioterminowy instrument finansowy o zmiennym oprocentowaniu, posiadający udogodnienie polegają na tym ,że instrument ten staje się obligacją o stałym oprocentowaniu w przypadku gdy stopy procentowe spadną do określonego uprzednio poziomu
POŻYCZKI (KREDYTY) NIE FUNCJONUJĄCE [Non-Performacne Loans] : Pożyczki w których pożyczkobiorca nie zapłacił w ustalonym terminie (wymagalnych kwot), bądź też nie dokonał takich płatności w pełnej kwocie
POŻYCZKI ZŁOTE [Gold Loans] : Umowy pożyczek, na mocy których przedsiębiorstwa posiadające kopalnie (złota) uzyskują fundusze w drodze zaciągnięcia pożyczki w złocie, które zostaną spłacone przyszłą produkcją tego metalu (sztabami złota o wartości określonej w umowie)
PÓŁPRODUKTY (TOWARY POŚREDNIE) [Intermediate Goods] : Towary (wyroby) wykorzystywane do produkcji innych towarów (wyrobów)
PRAWA [Rights] :Oferta - skierowana do akcjonariuszy lub subskrybentów pożyczki - nabycia udziałów preferencyjnych lub obligacji poniżej cen rynkowych. Nowa oferta dokonana na tej podstawie nazywana jest emisją praw
PRAWA DO GŁOSOWANIA (PRAWO GŁOSU) [Voting Right] : Prawo przysługujące większości posiadaczy akcji zwykłych (udziałów zwyczajnych) do udziału w głosowaniu na temat spraw dotyczących przedsiębiorstwa
PRAWO DO PONOWNEGO PRZEDŁOŻENIA [Retendering] : Prawo posiadaczy niektórych kontraktów terminowych typu "futures", którym przedłużono za pośrednictwem izby rozrachunkowej zawiadomienie (notę) o dostawie, do wykonania ponownej dostawy z tytułu tej samej pozycji terminowej
PRAWNY ŚRODEK PŁATNICZY [Legal Tender] : Środek umożliwiający dokonywanie płatności, który musi być zaakceptowany przez prawo, aby mógł służyć do regulowania zobowiązań (długu)
PRAWO PIERWOKUPU [Pre-emptive Right] : Prawo przysługujące akcjonariuszom oraz innym podmiotom do utrzymania ich proporcjonalnej kontroli nad przedsiębiorstwem oraz kapitałem akcyjnym w tym przedsiębiorstwie w momencie emisji dodatkowych akcji.
?
PRAWO WYKUPU (zapis na rachunku do transakcji terminowych typu "futures") [Equity] :Prawo wykupu pozostającej kwoty (wartości) na rachunku do prowadzenia transakcji terminowych typu "futures" pod warunkiem ,że sprzedaż tej kwoty nastąpi po bieżących cenach rynkowych .Prawo to występuje na rynkach towarowych w USA
PREFERENCYJNE UDZIAŁY/AKCJE [Prefferes Stock/Shares] : Akcje przynoszące stałe, ustalone dywidendy oraz dające prawo pierwszeństwa w roszczeniach wobec aktywów nad akcjami udziałów zwykłych. Zwykli, bądź zwyczajni udziałowcy nie mogą otrzymać pełnych dywidend zanim dywidendy preferencyjne nie zostaną zapłacone w całości. Podobnie , udziałowcy i akcjonariusze zwykli (zwyczajni) zajmują miejsce za akcjonariuszami preferencyjnymi w szeregu kolejności roszczeń w stosunku do aktywów przedsiębiorstwa, jeżeli przedsiębiorstwo ulega likwidacji lub zostaje rozwiązane
PREMIA [Premium] :
1.Marża płacona powyżej normalnego poziomu ceny, która może odzwierciedlać warunki na rynku. Bliski termin dostawy, lepsza (wyższa) jakość, mogą ustawić jeden kontrakt terminowy typu "futures" w premii wobec drugiego
2.Kwota o jaką obligacja sprzedawana jest powyżej ceny parytetowej (ceny równej - PAR).
3.W kategoriach określeń dewizowych jest to marża (różnica) o którą terminowy kurs walutowy jest wyższy od kursu "spot" (kasowego - ew. nazywanego a vista).
PREMIA AKCJI [Share Premium] : Premia wynikająca z różnicy między wartością nominalną akcji a ceną zapłaty żądaną w momencie emisji
PREMIA ZA RYZYKO [Risk Premium] : Dochód lub dodatkowa nagroda za przyjęcie na siebie ryzyka.
PREMIA ZA WYMIANĘ (PREMIA ZA KONWERSJĘ) [Conversion Premium] : Premia płacona nabywcom obligacji w celu wykupienia pozostających w obiegu obligacji przed ich terminem zapadłości.
PRĘDKOŚĆ PIENIĄDZA [Velocity Of Money] : Tempo, w którym jednostka pieniądza wykorzystywana jest w danym okresie. Mierzona jest zazwyczaj jako iloraz Produktu Narodowego Brutto (GNP) do zapasu pieniądza. Wzrost prędkości pieniądza może zredukować efektywność restrykcyjnej polityki pieniężnej
PROCENT PRIORYTETÓW [Priority Percentage] : Rozłożenie (podział) zarobionego w dowolnym roku zysku, niezbędnego do obsługi różnych klas kapitału, który to zysk wyrażony jest w kolejności porządku priorytetów, jako procent dostępnej kwoty
PROCES DOSTOSOWANIA [Adjustment Process] : Międzynarodowy system regulujący zasady postępowania w ramach realizacji wzajemnych płatności np.: ustawienie kursów walutowych względem siebie, dokonywania zmian w polityce wydatków rządowych, czy też zmiany w kontroli dewizowej
PROCES UPOWSZECHNIAJĄCEGO DIĘ FUNKCJONOWANIA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH [Securitisation] : "Przepakowanie"{ tzn . zmiana , przerzucenie papierów wartościowych , takich jak : papiery hipoteczne, papiery wartościowe towarzyszące kredytom bankowym, itp. na inny rodzaj papierów wartościowych - zazwyczaj na obligacje. Termin ten również odnosi się do pożyczkobiorcy, który sprzedając inwestorom obligacje, weksle , noty dłużne itp. gromadzi niezbędne środki finansowe bez konieczności zaciągania pożyczki w banku.
PRODUKT KRAJOWY BRUTTO [Gross Domestic Product (GDP)] : Zbliżony do Produktu Nardowoego Brutto ,ale pomniejszony o dochody uzyskiwane z zagranicy
PRODUKT NARODOWY BRUTTO [Gross National Product (GNP)] : Całkowita wartość towarów i usług wytworzonych w danym czasie przez gospodarkę, obejmująca wydatki rządowe oraz prywatne , inwestycje kapitałowe o trwałym charakterze, zmiany zapasów netto oraz eksport netto (nadwyżkę eksportu nad importem)
PROGNOZY ŚREDNIOTERMINOWE [Medium Term Forecasts] : Prognozy ekonomiczne na najbliższe dwa- cztery lata w stosunku do okresu bieżącego
PROMESA KREDYTOWA (KREDYT TYPU "STANBY") [Standby Credit] : Porozumienie zawarte z pożyczkodawcą (bądź z to grupą banków. Albo też Międzynarodowym Funduszem Walutowym - ta druga ewentualność w przypadku kraju członkowskiego), które stanowi , że ustalona kwota kredytu zostanie udostępniona w trybie umożliwiającym jej wykorzystanie w razie zaistniałej potrzeby, jeżeli wymagać tego będzie sytuacja
PROSPEKT [Prospectu] : Dokumnet oferujący i podający szczegóły nowej emisji kapitału akcyjnego lub długu.
PROTEKCJONIZM [Protectionism] : Narzucenie opłat granicznych (ceł) na import w celu ochrony krajowego przemysłu przed tańszymi, konkurencyjnymi produktami zagranicznymi. Pojęcie to może także zawierać w sobie ograniczenia importowe, jak również subwencje eksportowe. Niektóre kraje wykorzystują poza celne formy protekcjonizmu, taki jak wybrane przepisy sanitarno-zdrowotne lub przepisy o ochronie środowiska naturalnego w odniesieniu do importowanych na ich terytorium towarów.
PROTEKCJONIZM WALUTOWY [Protectionism (Of The Currency] : System funkcjonowania banku centralnego w celu ochrony jego waluty narodowej przy pomocy ograniczeń i restrykcji , stosowany dla przesunięcia kursu walutowego w kierunku zgodnym z polityką gospodarczą danego rządu
PROWADZENIE KSIĄŻEK [Running The Books] : Termin odnoszący się do funkcji głównego organizatora kierującego emisją związaną z organizacją wszystkich aspektów emisji nowego papieru wartościowego
PROWADZENIE NA PRZODZIE (WYCIĄGNIĘCIE NAPRZÓD) [Front-Running] :Działalność prowadzona na jednym rynku, oparta o wiadomości na temat nadchodzących transakcji handlowych na drugim rynku , np. jeżeli podmioty prowadzące handel na rynku akcji typu "equities" nabywanych za gotówką lub zawierające transakcje na rynku terminowym typu "futures" dowiedzą się o zbliżających się transakcjach handlowych i wykorzystują uzyskaną wcześniej informację dla wzięcia pozycji na rynku opcji ,to mówimy wówczas o "prowadzeniu na przodzie"
PROWIZJA [Commision] : Wynagrodzenie liczone jako procent ,wypłacane agentowi za wykonaną przez niego pracę. Prowizja brokerska (brokerage) może być naliczana zgodnie z minimalną stawką ustanowioną przez giełdę lub też może stanowić przedmiot negocjacji
PROWIZJA BROKERSKA [Brokerage] : Opłata lub prowizja naliczana przez brokera . W USA termin ten bywa również powszechnie stosowany w odniesieniu do firmy brokerskiej
PROWIZJA ORGANIZACYJNA [Management Fee] : Opłata wnoszona przez banki za zorganizowanie (dla nich) emisji papierów wartościowych, bądź kredytu, szczególnie na eurorynkach.
PRYWATNE ROZPROWADZENIE EMISJI (PRYWATNE UPLASOWANIE EMISJI) [Private Palcement] : Nowa emisja , w formie papieru wartościowego typu "stock" lub innego instrumentu reprezentującego dług, która została uplasowana wśród uczestników wyselekcjonowanej grupy, np. inwestorów wywodzących się z grona instytucji, zamiast oferowania jej na rynku za pośrednictwem syndykatu dokonującego subskrypcji. W USA oferty takich papierów wartościowych nie podlegają wymogom przepisów rejestracyjnych Kosmisji ds. Papierów Wartościowych i Obrotu Papierami Wartościowymi
PRYWATYZACJA [Privatisation] : Termin określający zamiar oddania w prywatne ręce udziałów efektywnych przedsiębiorstw będących własnością Skarbu Państwa Dokonuje się jej przez publiczną (powszechnie dostępną) sprzedaż akcji
PRZECHOWYWANIE [Hoarding] : Wycofanie z obiegu metali szlachetnych ,monet oraz bankomatów dokonane w celu ich zgromadzenia, nie przynoszącego żadnego oprocentowania ,w oczekiwaniu na większą ich wartość lub też na oczekiwane zyski w przyszłości.
PRZEDŁOŻENIE (OFERTA, PRZETARG) [Tender] :
1.Zawiadomienie intencyjne wyrażające zamiar dostawy towarów i produktów z tytułu towarowego kontraktu terminowego typu "futures"
2.Zaproszenie wysłane przez organizatorów przetargu do dostawców lub producentów z propozycją przedłożenia oferty na dostawę (budowę) określonych w zaproszeniu towarów (obiektów) spełniających określone wymogi.
3.Sposób oferowania obligacji lub weksli skarbowych na rynku.
PRZEDŁUŻALNY PAPIER WARTOŚCIOWYCH [Extendible] : Papier wartościowy o charakterze euroobligacji, który daje inwestorowi opcję (prawo) przedłużenia jego terminu spłaty (zapadłości) na określoną liczbę lat. W przypadku gdy opcja nie zostanie wykonana, wówczas obligacja taka jest spłacana we wcześniejszym terminie zapadłości
PRZEDPŁATA [Prepayment] : Płatność kapitału dokonana przed zaplanowaną , przewidzianą datą płatności
PRZEDSIĘBIORCA [Enterpreuner] : Termin określający osobę inwestującą w fundusze w określone przedsięwzięcie (lub przedsiębiosrstwo)
PRZEDSIĘBIORSTWA HOLDINGU KAPITAŁOWEGO W PRZEDSIĘWZIĘCIACH [Venture Capital Holding Companies] : Niemieckie firmy (Unternehmungsbeteiligungsgesellschaften UBGG) przyjmujące udziały w małych - nierejestrowanych na listach giełdowych - przedsiębiorstwa w celu dostarczenia im kapitału zewnętrznego
PRZEDSIĘBIORSTWO HOLDINGOWE [Holiding Company] : Korporacja lub przedsiębiorstwo kontrolujące jedno lub kilka przedsiębiorstw przez posiadanie w nich udziałów zapewniających możliwość kontrolowania głosowania (tzw. udziałów kontrolnych)
PRZEDSIĘBIORSTWO IONWESTYCJI W NIERUCHOMOŚCIACH [Real Estate Investment Trust (REIT) : W USA , przedsiębiorstwo zajmujące się rozwojem inwestowania w nieuchomości
PRZEDSIĘBIORSTWO INWESTYCYJNE Z "ZAMKNIĘTYM KOŃCEM" [Closed End (Investment) Company] : Przedsiębiorstwo inwestycyjne (tzn. kupujące i sprzedające papiery wartościowe), które posiada sztywną (ustaloną) strukturę kapitału (tzn. posiada kapitał, który został spłacony), natomiast którego pozostała, określona część akcji stanowi przedmiot handlu na rynku wtórnym i nie może zostać wykupiona, ani powiększona. Inaczej mówiąc jest to przedsiębiorstwo inwestycyjne nie posiadające możliwości emitowania kolejnych papierów wartościowych
PRZEDSIĘBIORSTWO KWOTOWANE [Quoted Company] :
PRZEDSIĘBIORSTWO POSIADAJĄCE HOLDING KAPITAŁOWY BANKU [Bank Holding Company] : Określenie spotykane w USA i odnoszące się do przedsiębiorstwa , które posiada lub kontroluje jeden lub więcej banków. Zarząd Federalnej Rezerwy ponosi odpowiedzialność za nadzorowanie takich przedsiębiorstw.
PRZEDSIĘBIORSTWO PUBLICZNE Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ [Public Limited Company (Plc)] : Określenie używane w Wielkiej Brytanii dla oznaczenia przedsiębiorstw stanowiących własność publiczną (tzn należących do akcjonariuszy wywodzących się spośród członków danej społeczności), w celu odróżnienia ich od przedsiębiorstw z ograniczoną odpowiedzialnością, znajdujących się w prywatnych rękach.
PRZEDSIĘBIORSTWO SKORUPKOWE [Shell Company] : Małe przedsiębiorstwo, którego papiery kwotowane są na giełdzie, ale którego aktywa są niewielkie
PRZEDSIĘBIORSTOW ZAMKNIĘTE ("BLISKIE TOWARZYSTWO") [Close Company] : Określenie używane w Wielkiej Brytanii i odnoszące się do przedsiębiorstwa kontrolowanego przez co najwyżej pięć osób. Odpowiednikiem tego terminu w USA jest "Zamknięte Towarzystwo" (Closed Company)
PRZEDSIĘBIORSTWO Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ [Proprietary Limited (Pty Ltd) : Określenie używane w Australii oznaczające w dosłownym tłumaczeniu - Przedsiębiorstwo Własności z Ograniczoną Odpowiedzialnością (Pty Ltd - w skrócie). Przedsiębiorstwo to jest podmiotem prywatnym (bądź też podległym przedsiębiorstwu zarejestrowanemu na liście publicznej - tzn. którego udziały i akcje posiada społeczeństwo), które nie może ani zapraszać społeczeństwa do subskrybowania (zapisywania się) na jego akcje ani też nie może przyjmować depozytów od jego członków, Mimo to, firmy oznaczone skrótem "Pty Ltd" są zarejestrowane.
PRZEGRZANA GOSPODARKA [Overheated Economy] : Termin określający stan gospodarki narodowej, który powstał na skutek działalności gospodarczej prowadzonej na wysokim poziomie, wywierający nacisk na zdolności produkcyjne, co w konsekwencji spowodowało wzrost stóp procentowych i wzrost poziomu inflacji
PRZEJĘCIE [Takeover] : Nabycie kontrolnego udziału przez jedno przedsiębiorstwo w drugim w drodze nabycia jego akcji
PRZEJŚCIE (ZAMIANA) [Switching] :
1.W przypadku towarów, transfer otwartej pozycji na inny termin dostawy, dokonywany przez jednoczesną likwidacje jednego zobowiązania terminowego i ustanowienie drugiego na tym samym rynku; nazywane także "przerzuceniem do przodu"
2.W przypadku papierów wartościowych, sprzedaż papierów wartościowych typu "stock" lub sprzedaż obligacji i zamiana ich na inne papiery wartościowe w nadziei na polepszenie perspektyw zrealizowania zysku.
PRZEKŁADNIA (PRZEŁOŻENIE) [Gearing] : Relacja pomiędzy kapitałem pożyczonym, kapitałem preferencyjnym oraz kapitałem zwyczajnym. Może być wyrażona albo w kategoriach wartości nominalnej, bądź też w kategoriach skapitalizowanej wartości rynkowej. Duże przełożenie oznacza ,że obciążenia i/lub starsze rangą emisje , które należy uregulować w pierwszej kolejności, są duże w stosunku do kapitału zwykłego lub akcji zwykłych. Małe przełożenie oznacza odwrotną sytuację .Używanie tego pojęcia jest często mylące i rzecz polega na tym, że może ono odnosić się do przełożenia finansowego lub operacyjnego. Bilans z ustawionym wysokim przełożeniem jest to bilans, w którym dług stanowi dużą wielkość w stosunku do kapitału akcyjnego (akcji zwykłych). Wysokie przełożenie operacyjne występuje np. w przedsiębiorstwach, w których koszty stałe (sztywne) stanowią stosunkowo dużą część kosztów całkowitych, takich jak linie lotnicze czy hotele
PRZEKŁADNIA KAPITAŁOWA (PRZEKŁADNIA KAPITAŁU) [Capital Gearing] : Relacja wyrażona w kategoriach wartościowych zachodząca między różnymi rodzajami kapitału wykorzystywanymi przez przedsiębiorstwo.
PRZEŁOŻENIE TERMINU PŁATOŚCI [Rescheduling] : Renegocjacja warunków i zasad, na jakich funkcjonuje zaciągnięta pożyczka. Renegocjacja ma na celu uzyskanie bardziej korzystnych warunków spłaty pożyczki np. w zakresie terminu, stopy procentowe itp.
PRZEMYSŁ "KOMINÓW FABRYCZNYCH" [Smokestack Industries] : Przemysły wytwórcze o technologii charakteryzującej się wysokim stopniem i poziomem przetworzenia wyrobów , które są w dużym stopniu zautomatyzowane i które stanowią o przyszłości rozwoju gospodarczego.
PRZEMSYSŁ WSCHODZĄCEGO SŁOŃCA [Sunrise Industries] : Przemysły wytwórcze o technologii charakteryzującej się wysokim stopniem i poziomem przetworzenia wyrobów, które są w dużym stopniu zautomatyzowane i które stanowią o przyszłości rozwoju gospodarczego
PRZENIESIENIE (TRNASAKCJA REPORTOWA) [Carryover] : Przeniesienie rozliczenia (uregulowania) rachunku na giełdzie papierów wartościowych aż do następnego okresu rozliczenia rachunku , przez zapłatę odsetek.
PRZENOSZENIE (UNOSZENIE) [Carry] : Koszt finansowania (tzn. pożyczenia w celu nabycia) pozycji w instrumencie finansowym. Kiedy krótkoterminowa stopa procentowa jest większa niż bieżący dochód (zwrot) na danym instrumencie, przenoszenie (unoszenie) jest negatywne. Jeżeli natomiast koszt finansowania jest mniejszy od dochodu (zwrotu) , jest to przenoszenie (unoszenie) pozytywne
PRZEPŁYW GOTÓWKOWY (PRZYCHODY PIENIĘŻNE) [Cash Flow] :
1.Suma zysków (przed opodatkowaniem) oraz odpisów amortyzacyjnych
2.Przychody w postaci gotówki , potwierdzonych czeków i innych dokumentów o dużej płynności.
PRZEPŁYW GOTÓWKI NETTO (Net Cash Flow) : Zatrzymane (zachowane) dochody plus umorzenie
PRZEPŁYW ŚRODKÓW FIFNASOWYCH [Flow Of Funds] : Analiza pochodzenia i wykorzystanie środków finansowych w różnych sektorach gospodarki
"PRZERŻNIĘTY" [Whipsawed] : Określenie opisowe odnoszące się do dealera, który znalazł się na złej (przynoszącej stratę) pozycji w warunkach zmiennego rynku.
PRZEWARTOŚCIOWANA (WALUTA)[Overvalued] : Sytuacja, w której rynek, a także warunki ekonomiczne na nim panujące oraz wywierane naciski, wskazują na to ,że określona waluta znajduje się w obiegu powinna zostać zdewaluowana
PRZYBRZEŻNAJEDNOSTKA BANKOWA [Offshore Banking Unit (OBU)] : Zagraniczny bank prowadzący zazwyczaj transakcje na rynkach : dewizowym, eurowalutowym pieniężnym oraz krajowym pieniężnym, posiadający swoją siedzibę w jednym z centrów finansowych charakteryzującym się tym ,że rynek kapitałowy w tym centrum posiada szereg przywilejów, np. brak wymogu utrzymywania obowiązujących rezerw, korzystny system podatkowy
PRZYCHÓD (RENTOWNOŚĆ) [Yield] : Procent zwrotu otrzymanego od zainwestowanych środków finansowych wyrażony zazwyczaj w postaci procentowej stawki rocznej.
PRZYCHÓD BRUTTO (RENTOWNOŚĆ BRUTTO) [Gross Yield] : Dochód z określonego papieru wartościowego przed opodatkowaniem
PRZYCHÓD (RENTOWNOŚĆ) DO WYKUPU BRUTTO [Gross Yield To Redemption] : Przychód od papieru wartościowego , jaki ma miejsce wówczas, gdy papier ten trzyma będzie aż do jego wykupienia (przez dłużnika), włączając w to szacunkowy , roczny uzysk kapitałowy, ale nie uwzględniający podatku dochodowego, oraz podatku od uzysku kapitałowego (od pozyskania kapitału w formie zapłaty odsetek)
PRZYCHÓD (RENTOWNOŚĆ) DYWIDENDY [Dividend Yield] : Bieżąca dywidenda wyrażona jako procent ceny rynkowej akcji.
PRZYCHÓD EFEKTYWNY (EFEKTYWNNA STOPA RENTOWNOŚCI) [Effective Yield] : Faktyczna stopy zwrotu otrzymana przez inwestora, który nabywa a później sprzedaje określony papier wartościowy
PRZYCHÓD NOMINALNY [Nominal Yield] : Przychód umieszczony na grzbiecie obligacji identyczny z odsetkami od kuponu
PRZYCIĄGANIE POPYTU [Demand - Pull] : Nazywane także inflacją napędzaną przez popyt. Termin zdefiniowany klasycznie jako zbyt wiele pieniędzy w pogoni za zbyt małą ilością towarów.
PRZYDZIAŁ [Allotment] : Alokacja papierów wartościowych pochodzących z nowej emisji. W przypadku , gdy emisja okazuje się popularna, przydział może stanowić jedynie niewielki procent kwoty udziałów o jakie się ubiegano .Na rynku euroobligacji oraz na rynku papierów wartościowych w USA termin ten odnosi się do alokacji papierów wartościowych wśród członków syndykatu zaangażowanego w daną emisję.
PRZYSTRAJANIE OKNA [Window Dressing] : Określenie odnoszące się do działań podejmowanych przez banki i przedsiębiorstwa, mających na celu przedstawienie ich rachunków w korzystnym świetle,co często odbywa się w formie zaciągania dodatkowo krótkoterminowych pożyczek
PRZYSZŁE MIESIĄCE [Forward Months] : Miesiące, w których kontrkaty terminowe typu "futres" posiadające przyszłe terminy dostawy, stanowią przedmiot handlu.
PRZYSZŁE ZAPADŁOŚCI [Forward Maturities] : Dni następujące po dacie SPOT (a vista), w których mogą być wykonane i zakończone transakcje terminowe.
PRZYSPIESZANIE I OPÓŹNIANIE TRANSAKCJI [Leads And Lags] : Przyspieszone i opóźnione płatności oraz otrzymane wpływy (płatności wchodzące i wychodzące) , które zazwyczaj kojarzone są ze spekulacją związaną z kursem walutowym. Płatności z tytułu eksportu opóźnione są w oczekiwaniu na wystąpienie dewaluacji, podczas gdy importer w takiej sytuacji przyspiesza dokonanie przez siebie zapłaty
PRZYSPIESZONE UMORZENIE [Accelerated Depreciation] : Narastanie umorzenia przy zastosowaniu metody, która przynosi w rezultacie wykazywanie każdego roku zmniejszającej się kwoty kosztów z tytułu umorzenia w trakcie całego okresu "życia" danego aktywu.
PUNKT [Point] :Termin wykorzystywany w opisie poziomu zmian cen papierów wartościowych typu "stock" lub cen obligacji, czy też zmian kursów walutowych i stawek procentowych np. na rynku papierów wartościowych typu "stock" w USA. Jeden punkt równy jest jednemu dolarowi w przypadku obligacji posiadających wartość nominalną (grzbietową) 1000 dolarów, punkt taki jest równy 10 dolarom
PUNKT BAZOWY [Basis Point] : Jednostka miary (zazwyczaj jedna setna jednego procenta, tzn : 0,01 procent) używana do wyrażania wahań w stopach procentowych, kursach walutowych, czy stopach przychodu od obligacji (np. 7,50% minus 7,.15% równa się 0,35% lub inaczej mówiąc - 35 punktów bazowych
PUNKT WSPARCIA [Support Point] :
1.Punkt przy którym bank centralny może interweniować w jakiejś walucie, zazwyczaj swojej własnej.
2.Poziom, na którym oddziaływanie sił rynkowych może się połączyć w celu zapobiegania dalszym spadkom cen w odniesieniu do waluty, papieru wartościowego czy towaru.
PUNKT WYRÓWNAWCZY (PUNKT PRZEŁOMOWY, PUNKT GRANICZNY) [Breakevent Point] :
1.Określenie związane z papierami wartościowymi oznaczające cenę, po której transakcja nie przynosi ani zysku ani strat
2.W finansach, punkt przy którym cena sprzedaży towaru zrównuje się z kosztami poniesionymi na jego wytworzenie
PUNKTY DOSTAWY [Delivery Points] : Miejsca , do których zapasy, towary lub instrumenty finansowe, które reprezentują kontrakty terminowe , mogą zostać dostarczone tytułem wykonania kontraktu. Giełdy towarowe wyznaczają w tym celu określone lokalizacje.
RACHUNEK [Account] :
1.Podstawowy podział kalendarza Brytyjskiej Giełdy Papierów Wartościowych: okres ten zazwyczaj biegnie przez dwa tygodnie (10 dni roboczych) i w trakcie jego trwania zawierane są transakcje, które podlegają rozliczeniu i uregulowaniu w dniu rachunku. W ciągu jednego roku mają miejsce 2 okresy rachunku
2.W USA wykonany przez brokera zapis transakcji określonego klienta
RACHUNEK BIEŻĄCY [Current Account] : Bilans płatniczy obejmujący faktyczny eksport i import danego kraju oraz międzynarodowe transakcje zawarte w "niewidocznych" towarach i usługach, takich jak transport morski, turystyka, bankowość
RACHUNEK KAPITAŁOWY [Capital Account] :
1.Pozycje bilansu płatniczego nie ujęte w rachunku bieżącym, obejmujące inwestycje, środki zdeponowane, a także wydatki wojskowe.
2.Termin używany również w księgowości USA w celu wskazania kwoty posiadanego kapitału (akcji) w danym rodzaju prowadzonych przedsięwzięć
RACHUNEK LORO (RACHUNEK VOSTRO) [Vostra Account] : Rachunek utrzymywany przez określony bank za granicą, prowadzony w walucie kraju, w którym jest otwarty. Bank zagraniczny posiadający ten rachunek (w swoich księgach) odnosi się do niego, jako do rachunku VOSTRO (LORO), podczas gdy bank składający i deponujący na nim swoje środki finansowe traktuje go jako Rachunek Nostro
RACHUNEK NIE-REZYDENTA [Non-Resident Account] : Rachunek będący w posiadaniu osoby, która nie jest rezydentem (obywatelem, mieszkańcem) kraju w którym rachunek taki jest utrzymywany.
RACHUNEK NOSTRO (ZAGRANICZNY) [Nostra Account] : Rachunek jednego banku w drugim banku zagranicznym.
RACHUNEK OFICJALNYCH ROZLICZEŃ [Official Settlemenst Account] : Miara bilansu płatniczego USA, sporządzana w oparciu o przepływy dolarowe dokonywane w oficjalnych zagranicznych aktywach, a także rezerwach USA; nazywany także rachunkiem transakcji w rezerwach
RACHUNEK STRAT I ZYSKÓW [Profit And Loss Account] : Rachunek ukazujący dochody i wydatki przedsiębiorstwa w pewnym okresie, przedstawiający obraz tego, co przedsiębiorstwo to zrobiło ze swoimi zyskami, tj, ile wypłaciło w postaci dywidend oraz ile pieniędzy zatrzymało na własne potrzeby
RACHUNEK WEDŁUG SWOBODNEGO UZNANIA [Discretionary Account] : Rachunek , w stosunku do którego broker lub bank posiada swobodne pełnomocnictwo - całkowite, lub też w ramach ustalonych limitów - otrzymane od posiadacza takiego rachunku, w celu zarządzania nim w jego imieniu.
RACHUNEK WYNIKÓW [Income Statement] : Sprawozdanie finansowe z działalności gospodarczej przedsiębiorstwa (firmy) w analizowanym okresie, w którym zawarte jest zestawienie wszystkich kosztów i przychodów tego przedsiębiorstwa (firmy) i wskazuje różnice między nimi.
RACHUNKI ZEWNĘTRZNE [External Account] : Rachunki otwarte w walucie narodowej, utrzymywane i prowadzone dla produktów posiadających swoja stałą siedzibę poza granicami danego kraju.
RADA NADZORCZA [Supervisory Board] : Organ spółki prawa handlowego wybierany podczas walnego zgromadzenia, który podejmuje decyzje strategiczne i kontroluje na bieżąco działalność zarządu. Do zadań rady nadzorczej należy m.in. badanie bilansu rocznego, badanie rachunku wyników, jak również reprezentowanie spółki w kontaktach z zarządem.
REAKCJA [Reaction] : Podjęcie działania w sytuacji, gdy cny spadają po zaistniałej zwyżce lub gdy rosną po zniżce
REALNA STOPA ZAWROTU PO OPODATKOWANIU [After Tax Real Rate Of Return] : Stopa przychodu netto, otrzymana z nominalnej stopy zwrotu po opodatkowaniu, minus stopa inflacji.
REALNY PRODUKT NARODOWY BRUTTO [Real GNP ] : Rzeczywisty poziom produkcji gospodarki narodowej po odjęciu inflacji.
REASEKURACJA [Reinsurance] : Odstąpienie w całości lub w określonej części ryzyka, które zostało ubezpieczone przez pierwotnego ubezpieczyciela innemu ubezpieczycielowi zwanemu reasekurantowi w zamian za zobowiązanie zwrotu części odszkodowania ubzepieczeniowego
REASEKURANT [Reinsuer] : Koncern ubezpieczeniowy ,funkcjonujący na rynku reasekuracji (ubezpieczeń pośrednich), dzięki któremu pierwotny ubezpieczyciel reasekuruje, lub dzieli część ubezpieczonych ryzyk innemu ubezpieczającemu - reasekurantowi
RECESJA [Recession] : Spadek całkowitej działalności gospodarczej, definiowany jako dwa kolejno występujące po sobie kwartalne spadki rzeczywistego Produktu Narodowego Brutto (GNP)
REDYSKONTO [Rediscount] : Zakup rządowej obligacji, bądź innego instrumentu finansowego, który został już zdyskontowany na rynku pieniężnym Zakup ten dokonywany jest przez bank centralny przed terminem zapadłości takiego papieru wartościowego
REEKSPORT [Re-Export] : Eksport zaimportowanych produktów lub towarów, dokonany bez ich znaczniejszego przetworzenia lub przekształcenia
REFORMA MONETARNA [Monetary Reform] : Proces negocjowania oraz formułowania zasad zredwidowanego , nowgo międzynarodowego systemu walutowego.
REFINANSOWANIE [Refinancing] :
1.W bankowości, przedłużenie terminu zapadłości (przesunięcie daty zapadłości) długu, bądź też zwiększenie kwoty istniejącego długu, lub oba te działania razem.
2.Wobligacjach, wycofanie istniejącego długu przez emisję nowych papierów wartościowych, dokonywane w celu zredukowania stopy procentowej, bądź przesunięcie daty zapadłości obligacji, lub też oba te działania razem.
REFLACJA [Reflation] : Przywracanie gospodarce - w drodze stosowania metod administracyjnych - prawidłowego funkcjonowania, którego idealną odmianą jest działalność prowadząca do zwiększania popytu bez napędzania inflacji. Terminem tym określony jest również pewien rodzaj inflacji występujący w okresie odbudowy gospodarki, w którym metodami polityki pieniężnej ceny przywracane są do ich poprzednich, pożądanych poziomów i relacji.
REFUNDOWANIE [Refunding] : Przerzucenie (rollover) długu (rządowego) w drodze zastąpienia (zamiany) jednej emisji papierów drugą. Termin zapadłości drugiej emisji ustalony jest na późniejszy termin, przez prostą wymianę jednych papierów na drugie. Nazywamy tak również zastąpienie jednej emisji papierów wartościowych przez drugą w celu zmniejszenia obciążeń w postaci odsetek, a tym samym obniżenia kosztów obsługi tego długu. Ta druga sytuacja nazywana bywa czasami "refinansowaniem"
REGULACJA ,KOREKTA [Adjustment] : Zmiana oficjalnego kursu waluty lub wewnętrznej polityki gospodarczej, mająca na celu poprawę nierównowagi płatniczej.
"REGULARNOŚĆ" [Regularity] : W USA ,zakład przetwórczy, magazyn ,młyn, sejf lub bank, który spełnia wymagania giełdy związane z finansowaniem, zdolnością przeładunkową, lokalizacją oraz , który został zaaprobowany jako możliwy do przyjęcia w związku z dostawą towarów z tytułu kontraktów terminowych (typu "futures")
REGULARNY MAGAZYN [Regular Warehouse] : Magazyn (pomieszczenie) przeznaczone do przechowywania, zaakceptowany jako punkt, którego może mieć miejsce dostawa w celu wypełnienia warunków towarowego kontraktu terminowego (typu "futures")
RGULOWANE UMOCOWANIE ("REGULOWANY KOŁEK") [Adjustable Peg] : Reżim kursów dewizowych , w którym waluta jest przymocowana ("przywiązana do kołka") czyli "umocowana" w stosunku do innej waluty, najczęściej dolara amerykańśkiego
REJESTR AKCJI [Share Register] : Prowadzony i utrzymywany w przedsiębiorstwie z ograniczoną odpowiedzialnością rejestr zawierający szczegóły dotyczące akcjonariuszy , włącznie z adresami ich zamieszkania
REJESTR HANDLOWY [Trade Register] : Oficjalny, jawny i powszechnie dostępny wykaz przedsiębiorstw (firm) uczestniczących w obrocie handlowym .W odniesieniu do spółek prawa handlowego w Polsce, rejestry te prowadzą sądy gospodarcze, Wiadomości zawarte w rejestrze przeznaczone są przede wszystkim dla kontrahentów przedsiębiorstw (firm) potencjalnych inwestorów. Każda firma działająca w formie spółki prawa handlowego musi rozpocząć swoją działalność od opisania podstawowych danych na swój temat w rejestrze. Informacje zawarte w złożonych w rejestrze dokumentach muszą być na bieżąco aktualizowane
REJESTRACJA [Registration] : W USA termin ten odnosi się do wymogu dokonania rejestracji:
- przedsiębiorstwa , przed dopuszczeniem jego papierów wartościowych do obrotu (handlu) na krajowej giełdzie papierów wartościowych (na mocy Ustawy o Obrocie Papierami Wartościowymi z 1934 r.)
- publicznej oferty nowych emisji papierów wartościowych lub oferty pozostających w obiegów papierów wartościowych lub ofert pozostających w obiegu papierów (na mocy Ustawy o Papierach Wartościowych z 1933 roku)
Podobne reguły - posiadające zasadniczo te same cele - obowiązują w krajach, w których występują giełdy oraz rynki kapitałowe (papierów wartościowych). Dokładna liczba informacji, które należy ujawnić, oraz różne wymagania natury prawnej obowiązujące przy rejestracji, mogą być w znacznym stopniu zróżnicowane pomiędzy poszczególnymi krajami
REJESTRACJA PÓŁKOWA [Shelf Registration] : Ma miejsce wówczas, gdy przedsiębiorstwa rejestrują papiery wartościowe, które zamierzają wypuścić w przyszłości, kiedy warunki na rynku będą uznane za korzystne
REJESTRACJA "TYLNYMI DRZWIAMI" [Backdoor Listing] : Określenie odnoszące się do sytuacji, w której przedsiębiorstwo umieszczane jest w spisie przedsiębiorstw zarejestrowanych na giełdzie, po tym jak nabyło udziały przedsiębiorstwa, które było na niej zarejestrowane i po wprowadzeniu do niego nowych typów działalności .W wielu przypadkach metoda ta może okazać się łatwiejszą , oraz tańszą od tegom gdyby takie niezarejestrowane przedsiębiorstwo przeszło przez pełną procedurę rejestracyjną
RENTOWNOŚĆ DOCHODU [Earnings Yield] : Hipotetyczna stopa zwrotu, którą otrzymałby inwestor za sto akcji przedsiębiorstwa gdy wszystkie ostatnio zrealizowane roczne zyski przedsiębiorstwa zostaną podzielone. Dochód z tych stu akcji (przyjmując założenie o podziale wszystkich zysków) podzielony jest przez bieżącą ich cenę
RENTOWNOŚĆ OBLIGACJI (PRZYCHÓD Z OBLIGACJI) [Bond Yield] : Stopa rocznego wpływu dochodów z określonej obligacji, wyrażona jako procent jej ceny. Istnieją trzy rodzaje stóp przychodu (stóp rentowności) od obligacji: nominalna, bieżąca oraz efektywna stopa przychodu w okresie pozostającym do wykupu obligacji
RENTOWNOŚĆ PRZYCHODU [Income Yield] : W Wielkiej Brytanii , zwrot z tytułu zainwestowanego kapitału, liczony za okres następnego roku, występujący w postaci płatności odsetek od określonego papieru wartościowego.
RENTOWNOŚĆ PRZY WYKUPIE [Redemption Yield] : Przychód (rentowność) bieżący, powiększony o zyski lub pomniejszony o straty kapitału w momencie wykupu.
REPORT [Contango] : Termin odnoszący się do różnicy kursów występujących w sytuacji, gdy ceny za kontrakty z terminową dostawą są wyższe od cen za transakcje za gotówkę bądź dostawy natychmiastowe; jest t o przeciwieństwo deportu (backwardation), Report (interes reportowy) ma miejsce wtedy , kiedy nabywca papierów wartościowych w transakcji terminowej nie chce lub nie może zrealizować transakcji w terminie jej likwidacji i przedłuża ją do następnego terminu likwidacji, znajdując podmiot, który odkupuje od niego papiery za gotówkę po kursie dnia i jednocześnie zobowiązuje się do odsprzedaży takiej samek ilości tych samych papierów w terminie dostawy przy następnej likwidacji. Odsprzedaż następuje po kursie wyższym, umówionym z góry (uwzględniającym odsetki i prowizje) Różnica kursów występująca w tej transakcji nazywana jest reportem
REPATRIACJA [Repatriation] : Przekazanie aktywów finansowych z zagranicy do rodzimego kraju.
RESTRUKTURYZACJA [Restructuring] :
1.Zmiana w strukturze aktywów i kosztów przedsiębiorstw ,wykorzystywana czasami przez przedsiębiorstwa występujące do sądu z wnioskiem o wyjście ze stanu bankructwa, jak również stosowana prze firmy usiłujące podnieść cenę akcji w celu uniknięcia przejęcia przez inne przedsiębiorstwo.
2.Zawarcie przez pożyczkodawcę umowy, w której wyniku dług posiadający jeden termin spłaty zastępowany jest przez dług, który posiada inny (zazwyczaj dłuższy) termin spłaty.
REWALUACJA [Revaluation] : Korekta w górę parytetu określonej waluty, bądź jej kursu centralnego. Rewaluacja wynika z decyzji podjętej przez uprawnione do tego władze. W przyupadku gdy kurs waluty idzie w górę w handlu na rynku , to wówczas nazywamy to Aprecjacją
REZERWY [Reserves] : Środki udziałowców i akcjonariuszy, utrzymywane w formie gotówki lub w formie płynnych aktywów, na które składają się przed wszystkim zatrzymane w przedsiębiorstwie zyski zgromadzone na przestrzeni lat (nie wypłacone w formie dywidendy) . Podział zachowanych dochodów może zostać wykorzystany w celu pokrycia na przestrzeni lat (nie wypłacone w formie dywidendy). Podział zachowanych dochodów może zostać wykorzystany w celu pokrycia późniejszych wypłat dywidend lub stanowić zabezpieczenie środków finansowych na inne nieprzewidziane wydatki, bądź na ulepszenia lub wycofanie udziałów preferencyjnych
REZERWY OFICJALNE [Official Reserves] : Oficjalne rezerwy dewizowe utrzymywane w celu zaspokojenia bieżących płatności
REZERWY PIERWSZOLINIOWE [First Line Reserves] : Część składowa rezerw pieniężnych banku centralnego zgromadzona w walutach
REZERWA ZŁOTA [Gold Reserves] : Część składowa rezerw monetarnych banku centralnego w postaci sztab złota
RING [Ring] : Wyznaczony obszar przeznaczony do prowadzenia handlu na giełdzie.
ROCZNA STOPA PIENIĘŻNA [Taux Annuel Monetaire (TAM)] : Stopa procentowa części francuskich krajowych emisji o zmiennym oprocentowaniu , ustalona na podstawie średniej stopy rynku pieniężnego w skali roku
ROK BAZOWY [Base Year] : Rok wybrany za podstawę dla danego indeksu (wskaźnika) gospodarczego.
ROK FINANSOWY [Financial Year] : Przyjęty umownie okres równy 365 dniom używana dla celów sprawozdawczo - księgowych. Okres ten może pokrywać się z rokiem kalendarzowym lub też może obejmować zupełnie inny okres. Nazywany również rokiem fiskalnym (fiscal year)
ROK RYNKOWY (ROK MARKETINGOWY) [Marketing Year] : Okres, w którym dany towar (zazwyczaj rolny) zostaje sprzedany ; na ogół rozpoczyna się od zbiorów.
ROZDZIELONE ZYSKI [Distributed Profits] : Zyski rozdzielone wśród udziałowców (akcjonariuszy) prze dokonanie wypłaty dywidendy
ROZGŁASZANIE [Broadcast] : Technika organizowania syndykatu dla kredytów eurowalutowych polegająca na oferowaniu udziałów w nim instytucjom stanowiącym potencjalnych pożyczkodawców, w drodze wysłania do nich teleksem, bądź drogą listowną ofertą.
ROZKROK [Straddle] :
1.W przypadku towarów, jednoczesne zgranie zakupu jednego towaru ze sprzedażą drugiego
2.Na rynkach papierów wartościowych typu "stock" , kontrakt dający posiadaczowi prawo dokonania zakupu lub sprzedaży po pewnej cenie. W obrocie handlowym opcjami, jednoczesne posiadanie opcji typu "PUT" wraz z opcją typu "CALL" dające posiadaczowi prawo jednoczesnego zakupu i sprzedaży po pewnej cenie
ROZLICZENIE [Settlments] : Płatności dokonywane między bankami centralnymi pokrywające deficyty zewnętrzne oraz długi
ROZLICZENIE W GOTÓWCE [Cash Settlement] : Rozliczenie zapadających kontraktów terminowych na rynku typu "futures" przy użyciu gotówki.
ROZLICZENIE ZYSKU WSPÓLNIKA WE WŁASNYCH KSIĘGACH [E quity Accounting] : W niektórych krajach firma posiadająca udział mniejszy niż udział kontrolny w drugiej firmie może postanowić ,że będzie rozliczać w swoich księgach ustalony procent zysku powiązanych ze sobą przedsiębiorstw na podstawie faktycznego stanu tego zysku i niezależnie od tego ,czy ów procent został zapłacony w formie dywidendy,. Dla przykładu , jeżeli przedsiębiorstwo A posiada 33 procent udziałów przedsiębiorstwa B, może wówczas rościć sobie - przynajmniej na papierze - prawo do 33 procent zysku przedsiębiorstwa B.
ROZŁĄCZANIE [Demerger] : Przeciwieństwo scalania (fuzji) tzn, połączenie kilku przedsiębiorstw w jedną całość. Rozłączenie powoduje wydzielenie się samodzielnych, niezależnych przedsiębiorstw z części dawnego przedsiębiorstwa, ponieważ uważa się , że działając niezależnie będą lepiej funkcjonować
ROZPUSZCZENIE (ROZCIEŃCZENIE) [Dilution] : Zredukowanie udziału w dochodach netto przypadających na jedną akcję w drodze wzrostu liczby wyemitowanych udziałów. W USA , całkowicie "rozpuszczone" dochody przypadające na jedną akcję obejmują te, przy których przyjmuje się wykonanie praw poboru, opcji na akcje i udziały, oraz przy których zakłada się zamianę obligacji zamiennych ,jak również zamianę udziałów preferowanych na akcje
ROZSZERZONE UDOGODNIENIE (KREDYTOWE) FUNDUSZU [Extended Fund Facility (EFF)] : Pomoc udzielana krajom członkowskim Międzynarodowego Funduszu Walutowego, których gospodarki cierpią na poważne trudności związane z utrzymaniem równowagi bilansu płatniczego, co jest wynikiem strukturalnych stanów nierównowagi produkcji, cen i handlu, bądź też , których gospodarki charakteryzują powolny wzrost oraz nieodłącznie słaba sytuacja w zakresie bilansu płatniczego. Ciągnienia (kredytu) mogą być dokonywane za okres trzech lat na warunkach podobnych do ciągnień z tytułu promes kredytowych MFW (tzw. ciagnieńtypu "stabd-by") gotowych do wykorzystania w razie potrzeby.
RÓG [Corner] : Podjęcie działań umożliwiających uzyskanie kontroli nad podażą towaru lub papieru wartościowego w celu manipulowaniu jego ceną rynkową. Tego rodzaju działania są w coraz to większym stopniu ograniczone przez regulaminy giełd oraz inne przepisy prawne.
RÓWNA PARTIA [Even Lot] : Jednostka handlu towarowego , na której wielkości wpływają oficjalne kwotowanie cen na giełdzie
RÓWNOŚĆ OPROCENTOWANIA [Interest Parity] : Działanie mające miejsce wówczas gdy różnica w stopach procentowych odnoszących się do dwóch podobnych instrumentów finansowych wyrównywana jest przez premię lub dyskonto od mającego związek z taką operacją, terminowego kursu dewizowego.
RÓWNOWAGA [Equilibrium] : Stan zrównoważenia lub stan bliski jego zaistnienia w odniesieniu do dokonywanych za zewnątrz płatności danego kraju, lub też równowaga bilansów płatniczych grupy głównych krajów członkowskich Międzynarodowego Funduszu Walutowego
"RÓWNYM KROKIEM "("POSUWAJĄC SIĘ RÓWNO, W TYM SAMYM TEMPIE") [Pari Passu] : Określenie łacińskie , oznaczające " z równym postępem". W przypadku kiedy ma miejsce nowa emisja akcji, zaszeregowane są one na bazie "z równym postępem" lub - inaczej mówiąc - posuwają się one w ten sam sposób, na równi z istniejącymi akcjami ku płatnościom dywidendy
RÓŻNICE (RÓŻNICZKI) [Differentials] : dyskonta lub premie dozwolone w trakcie dostarczania towaru posiadającego inny standard, bądź też inne umiejscowienie dostawy, różne od tych , jakie zostały określone w kontrakcie terminowym typu "futures"
RUNDA KENNEDY′EGO [Kennedy Round] : Runda obniżek w taryfach celnych na wyroby przemysłowe, mająca miejsce w ramach GATT (Układ Ogólny W Sprawie Ceł I Handlu) w okresie od 1964 do 1967 roku, nazwana w ten sposób , ponieważ jej inicjatywa wyszła od prezydenta Kennedy′ego w jego Ustawie o Ekspansji Handlu (Trade Expansion Act)
RYNEK BYKÓW [Bull Market] : Rynek, na którym rosną ceny, lub też którego uczestnicy spodziewają się wyższych cen.
RYNEK DWUPOZIMOWY (DWUKONYGNACYJNY) [Two-Tier Market] : System podwójnych kursów walutowych, w ramach którego jeden poziom kursu w sposób otwarty reguluje naciski ze strony rynku, natomiast drugi poziom jest odizolowany przez interwencję rządu, bądź przez poddanie go kontroli.
RYNEK DWUSTRONNY [Two Way Market] : Rynek, na którym dealerzy zawierający transakcje w sposób aktywny kwotują zarówno kursy (stawki) kupna jak i kursy (stawki) sprzedaży
RYNEK DYSKONTOWY [Discount Market] : Termin odnoszący się do krajowego rynku pieniężnego Wielkiej Brytanii. Domy finansowe (instytucje finansowe), które zawierają transakcje na tym rynku pieniężnym, tak w wekslach skarbowych ,jak również w wekslach zwykłych - noszą nazwę domów dyskontowych
RYNEK "GENSAKI" [Gensaki Market] : Rynek obsługiwane przez japońskie instytucje finansowe obracające papierami wartościowymi, które to instytucje sprzedają swoje własne obligacje w formie umów odkupu, bądź też zajmują się pośrednictwem dla innych. Reguły tego rynku wymagają aby terminy zapadłości dokonywanych operacji były mniejsze od jednego roku, przy czym najpowszechniej stosowane terminy wynoszą od jednego do trzech miesięcy. Sprzedający puszczają swoje papiery na rynek gdy przejściowo brakuje im środków, mając nadzieje na pozyskanie funduszy dla zainwestowania w bardziej atrakcyjnych, krótkoterminowych instrumentach finansowych, bądź też dla skorzystania z możliwości dokonania arbitrażu pomiędzy krótkoterminowymi papierami wartościowymi a bezpośrednią sprzedażą obligacji. Kupujący wykorzystują ten rynek do zagospodarowania krótkoterminowych funduszy, bądź też dla przeprowadzenia operacji arbitrażowych
RYNEK KAPITAŁOWY [Capital Market] :
1.Rynek funduszy mogących stanowić przedmiot pożyczki (kredytu). Termin ten używany jest zazwyczaj wtedy, gdy odnoszony jest do finansowania w średnim i długim okresie, podczas gdy finansowanie długu w krótkim czasie, bardziej związane jest z terminem "rynek pieniężny"
2.Każdy rodzaj rynku, na którym handluje się kapitałem w celach inwestycyjnych. Może to być giełda rynek obcych walut wymienialnych, lokowanie pieniędzy w funduszach emerytalnych lub towarzystwach ubezpieczeniowych.
RYNEK KUPUJĄCEGO [Buyer′s Market] : Rynek ,na którym producenci chętnie produkują lub który handlowcy chętnie zaopatrują w ilości większe , niż kupujący są aktualnie skłonni zakupić po istniejących cenach. Prowadzi to zazwyczaj do obniżenia obowiązujących na tym rynku cen.
RYNEK KOŃCOWY [Terminal Market] : Rynek towarowy, na którym towary i produkty wymieniane są za gotówkę i stanowią przedmiot dostawy z tytułu zapadających kontraktów terminowych (typu "fuftures")
RYNEK MIĘDZYBANKOWY [Interbank] : Rynek występujący pomiędzy bankami, na którym przedmiotem obrotu są dewizy oraz fundusze krajowe (tzn. depozyty rynku wewnętrznego)
RYNEK NATYCHMIASTOWO NASTĘPUJĄCY [After Market] : Handel obligacjami natychmiast po emisji
RYNEK NIEDŹWIEDZI [Bear Market] : Rynek, na którym ceny spadają lub też którego uczestnicy spodziewają się spadku (niższych) cen
RYNEK NIEZAREJESTROWANYCH NA LIŚCIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH [Unlisted Securities Market (USM)] : Giełda Papierów Wartościowych w Londynie dopuszcza nowe i mniejsze przedsiębiorstwa na swój Rynek Niezarejestrowanych Na Liście Papierów Wartościowych. Pomimo ,że nie jest im przyznany status "zarejestrowanego przedsiębiorstwa", to podpisują one generalne zobowiązanie, które wiąże je bardzo podobnymi standardami ujawniania danych (to znaczy informacji przeznaczonej dla inwestorów), jakie mają miejsce w przypadku papierów zarejestrowanych
RYNEK OBLIGACJI [Bond Market] : Pierwotny lub wtórny rynek papierów wartościowych reprezentujących zadłużenie rządu, władz komunalnych (municypalnych) lub długi przedsiębiorstw.
RYNEK ODWRÓCONY [Inverted Market] : Towarowy rynek terminowy typu "futures" , na którym cena dostawy w bliskich miesiącach jest wyższa od cen dla miesięcy odległych w czasie.
RYNEK OFERT ZAKUPU [Bid Market] : Rynek charakteryzujący się tym ,że przy panujących na nim cenach, liczba ofert zakupu przewyższa liczbę ofert sprzedaży.
RYNEK OFERT SPRZEDAŻY [Offered Market] : Rynek charakteryzujący się tym ,że liczba ofert sprzedaży przewyższa liczbę ofert kupna (BID)
RYNEK PIENIĘŻNY [Money Market] : Seria jednorodnych , krajowych rynków kredytowo-depozytowych powiązanych operacjami w krótkoterminowych papierach wartościowych, na których operacje prowadzone są przez bank centralny, banki komercyjne oraz instytucje finansowe
RYNEK PIERWOTNY [Primary Market] : Rynek przeznaczony do plasowania u inwestorów nowych papierów wartościowych, takich jak międzynarodowe, krajowe i zagraniczne emisje obligacji i papierów typu "stock". Plasowaniem tych papierów zajmuje się zorganizowana grupa prowadząca emisję. Dochody z ich sprzedaży idą do emitenta oraz do prowadzących emisję a nie do innych inwestorów Każda dalsza odsprzedaż lub każdy dalszy zakup tych papierów prowadzony jest na rynku wtórnym
RYNEK SPRZEDAJĄCEGO [Seller′s Market] : Rynek na którym sprzedający zajmuje korzystną pozycję, ponieważ kupujący gotowi są dokonać zakupów - po istniejących cenach - większych ilości towarów (wyrobów) ,aniżeli te, które sprzedający s,a na bieżąco zdolni wyprodukować, lub też te, które są przygotowane do wejścia na rynek
RYNEK SZARY [Grey Market] : Rynek nieoficjalny, nie podlegający oficjalnej kontroli, mający miejsce wówczas, gdy nowy papier wartościowy stanowi przedmiot handlu przed formalnym zaoferowaniem takiego papieru inwestorom
RYNEK TERMINOWY [Forward Market] : Rynek dewizowy dla przyszłych terminów dostaw lub , w przypadku towarów, dla późniejszych wysyłek. W USA może również oznaczać prowadzenie handlu poza giełdą towarową w odniesieniu do dostaw w przyszłym terminie, dokonywanych na termin w przyszłości
RYNEK TERMINOWY TYPU "FUTURES" [Futures Market] : Zorganizowana giełda, na której odbywa się handel standaryzowanymi kontraktami na dostawę rozmaitych towarów i instrumentów finansowych w przyszłości, który to handel prowadzony jest zgodnie z ustanowionymi zasadami i przepisami
RYNEK UREGULOWANY [Regulated Market] : Nowy rodzaj handlu na Niemieckiej Giełdzie Papierów Wartościowych (der gergelte Markt) podobny do Londyńskiego Rynku Niezarejestrowanych Papierów Wartościowych (Unlisted Securities Market - USM)
RYNEK WTÓRNY [Secondary Market] :
1.Rynek złożony z sieci połączeń telefonicznych i teleksowych oraz rynek pracujący systemem "over the counter" tzn. taki ,na którym transakcje zawierane są w biurze (a nie na giełdzie) - dosłownie mówiąc "nad ladą". Rynek ten służy do prowadzenia sprzedaży i zakupu międzynarodowych i zagranicznych obligacji lub krajowych papierów wartościowych po dokonaniu wstępnej emisji tych papierów na rynkach pierwotnych. Dochody pochodzące ze sprzedaży otrzymywane są przez inwestora a nie przez korporację lub jednostkę rządową
2.W przypadku rynków towarowych, sprzedaż lub odsprzedaż dokonana przez pośrednika, a nie przez sprzedawcę "z pierwszej ręki". Nazywany także "rynkiem komisowym" (dosłownie "rynkiem z drugiej ręki").
RYNEK ZA GOTÓWKĘ [Cash Market] : Prowadzenie handlu towarami ,w przeciwieństwie do zawierania transakcji w kontraktach terminowych na giełdzie terminowej typu "futures" .Czasami również bywa określany jako rynek "spot" ,co dla niektórych towarów oznacza zawieranie transakcji z bliskim terminem dostawy, podczas gdy dla innych towarów rynek typu "spot" obejmuje transakcje z bliskim terminem dostawy, jak i terminowe transakcje towarowe
RYNKOWOŚĆ [Marketability] : Miara łatwości, z jaką przedmioty handlu mogą zostać kupione lub sprzedane
RYZYKO INWESTOWANIA [Investment′s Risk] : Ryzyko związane z lokatą kapitału. Wyróżnia się kilka rodzajów ryzyka:
-ryzyko rynkowe związane z wahaniami cen na rynku
-ryzyko bankructwa związane ze stanem firmy, w którą inwestowany jest kapitał, dotyczy to przede wszystkim ryzyka związanego z nabyciem akcji i obligacji nowo utworzonych firm, których sytuacja jest mało stabilna
Ogólnie rzecz biorąc, im wyższe jest ryzyko danej lokaty kapitału, tym wyższy jest spodziewany zysk z inwestycji
RYZYKO KRAJU [Countyr Risk] : Ryzyko związanego z udzielaniem pożyczek środków finansowych innemu państwu ,bądź dotyczące inwestowania w danym kraju
RYZYKO KREDYTOWE [Credit Risk] : Ryzyko związane z tym ,że pożyczkobiorca może nie wywiązać się ze swoich zobowiązań; niebezpieczeństwo tego ,że płatności odsetek oraz spłata kapitału, nie będą miały miejsca.
RYZYKO WŁADZY SUWERENNEJ [Sovereign Risk] : Ryzyko związane z tym ,że rząd innego państwa nie spłaci zaciągniętej przez siebie pożyczki lub nie będzie honorować innych zobowiązań powstałych w trakcie prowadzenia interesów ze względu na zmianę polityki w swoim kraju. Ryzyko takie daje w rezultacie to ,że banki w normalnej praktyce swoich operacji przestrzegają limitów związanych z kwotą udzielonych pożyczek, jakich tylko mogą udzielić jakiemukolwiek pojedynczemu rządowi, bądź jakiejkolwiek pojedynczej organizacji, której zaciągnięcie pożyczki gwarantowane są przez ten rząd. Istnienie takiego ryzyka związanego z działaniami jakiejś władzy suwerennej innego państwa jest jednakże ,bardziej do zaakceptowania aniżeli to ryzyko, które się ponosi w związku z udzieleniem pożyczki (kredytu) niepodlegającej rządowym gwarancjom
RYZYKO ZAGREGOWANE [Aggregate Risk] : Skoncentrowanie działalności banku na pojedynczym kliencie z tytułu już zawartych z nim operacji i kontraktów, zarówno kasowych ("spot") jak i terminowych ("forward")
RZECZYWISTE TOWARY FIZYCZNE [Actuals] : Termin ten odnosi się do fizycznych towarów dostępnych do załadunku, magazynowania, produkcji itp. Towary fizyczne, które są dostępne do wykonania dostawy stanowią przedmiot handlu za gotówkę (na bazie "spot" - dostawa natychmiastowa), bądź na bazie terminowej w odróżnieniu od kontraktów terminowych typu "futures" , które stanowią przedmiot handlu w oparciu o Marżę.
rok: okres dwunastu miesięcy
roczny: wydarzający się raz w roku
rentowność: pieniądze wytworzone jako zwrot z inwestycji, pokazane jako procent zainwestowanych pieniędzy czasownik określający kwotę lub procent w formie odsetek lub dywidendy akcje rządowe, które dają niewielkie odsetki akcje, które dają 10% "...jeśli chcesz obciąć ze względu na ryzyko powinieneś wybierać akcje o stopie zwrotu wyższej niż średnia" [Investors Chronicle]
KOMENTARZ: Aby obliczyć zysk z inwestycji, weź roczną dywidendę brutto, pomnóż ją przez 100 i podziel przez cenę, jaką za nią zapłaciłeś (w pensach): inwestycja przynosząca dywidendę w wysokości 20 pensów na akcję i kosztująca 3,00 GBP, przynosi 6,66%.
rentowność do terminu zapadalności: obliczenie rentowności inwestycji o stałym oprocentowaniu, przy założeniu, że zostanie ona kupiona po określonej cenie i utrzymana do terminu zapadalności
SALDO CZYNNE (FUNKCJONUJĄCE) [Working Balance] : Utrzymywany wedle uznania banku centralnego składnik walutowy całkowitych rezerw monetarnych danego państwa
SALDO DO OFICJALNEGO FINANSOWANIA [Balance For Official Financing] : Rachunek wykorzystywany w statystykach bilansu płatniczego Wielkiej Brytanii, obejmujący saldo rachunku bieżącego, całość inwestycji oraz inne przepływy kapitałowe plus pozycję bilansującą pokrywającą błędy i ominięcia
SALDO KOMPENSACYJNE [Compensation Balance] : Kwota kredytu komercyjnego wyrażona jako procent udzielonej pożyczki, którą pożyczkobiorca zobowiązany jest utrzymywać w postaci depozytu w danym banku (pożyczkodawca)
SALDO PŁYNNOŚCI NETTO [Net Liquidity Balance] : Termin używany przez Departament HandluUSA , przedstawiający całkowity bilans płatniczy
SIBOR : Angielksi skrót Singapurskiej Międzybankowej Stawki Ofert
SILNY RYNEK [Strong Market] : Termin odnoszący się do sytuacji, w której istniej więcej kupujących niż sprzedających
SIŁA ROBOCZA [Labour Force] : Całkoiwta liczba zatrudnionych osób wraz z zarejestrowaną lub obliczoną w przybliżeniu liczbą osób bezrobotnych w danej gospodarce.
SIŁY RYNKOWE [Market Forces] : Warunki podaży i popytu, które istnieją na wolnym rynku i określają poziom cen w wyniku decyzji podejmowanych przez kupujących i sprzedających oraz udzielających i przyjmujących pożyczki
SKLEP Z WIADRAMI [Bucket Shop] : Nielegalna lub podejrzana organizacja zawierająca w sposób niedokładny i niesumienny transakcje towarowe lub transakcje w papierach wartościowych typu "stock". W Wielkiej Brytanii terminem tym najczęściej określa się biura podróży sprzedające tanie bilety lotnicze
SKONSOLIDOWANA TAŚMA [Consolidate Tape] : Taśma, która od 1975 roku przynosi raporty i sprawozdania z zawartych transakcji, dokonanych na zarejestrowanych papierach wartościowych na giełdach, takich jak NYSE - Nowojorksa Giełda Papierów Wartościowych, AMEX - Amerykańska Giełda Papierów Wartościowych, oraz na regionalnych giełdach papierów
SKONSOLIDOWANY BILANS (SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE BILANSU) [Consolidated Balance Sheet] : Termin odnoszący się do bilansu ukazującego sytuację finansową danej korporacji oraz podległych jej jednostek (np. przedsiębiorstw, w których korporacja ta posiada przynajmniej połowę udziałów)
SMITHSON′OWSKIE KURSY [Smithsonian Rates] : Kursy walutowe ustalone na mocy Porozumienia Smithson′owskiego przez sygnatariuszy z Grupy Dziesiątki, a następnie przez kraje nie uczestniczące w tym porozumieniu.
SŁABY RYNEK [Weak Market] : Termin odnoszący się do sytuacji, w której istnieje więcej sprzedających niż kupujących
SPECJALNA OFERTA ZAKUPU [Special Bid] : Metoda wypełnienia zlecenia zakupu dużego bloku (pakietu) udziałów realizowanego na podłodze Nowojorskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Oferent zgłaszający ofertę zakupu płaci specjalną prowizję brokerowi, który go reprezentuje (sprzedający prowizji nie płaci). Specjalna oferta zakupu dokonywana jest na podłodze giełdy po ustalonej cenie, która nie może być niższa od ceny ostatniej sprzedaży takiego papieru wartościowego, bądź od bieżącej ceny regularnego rynku - w zależności od tego, która z tych dwóch wymienionych cen jest wyższa
SPECJALNE PRAWA CIAGNIENIA [Special Drawing Rights(SDR) : Instytucja finansowa stworzona w 1969roku przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy jako składnik aktywów w postaci międzynarodowych rezerw. MFW w celu uzupełnienia istniejących aktywów rezerwowych używa Specjalnych Praw Ciągnienia dla celów księgowych. W styczniu 1981 roku organizacja ta zredukowała ilość walut wchodzących w skład koszyka walutowego Specjalnych Praw Ciągnienia z 16 do 5 walut najczęściej występujących w transakcjach handlowych, przydając każdej z nich określoną wagę (walutami tymi były: dolar amerykański, marka niemiecka, funt szterling, jen oraz frank francuski). Specjalne Prawa Ciągnienia mogą być wykorzystywane przez posiadaczy do rozmaitych celów, obejmując np. kredyty , umowy typu "swap" (to znaczy umowy wymiany) oraz operacje terminowe
SPEKULANT [Speculator] : Uznany uczestnik większości rynków, który usiłuje przewidzieć zmiany cen , i - na przykład - przez kupno i sprzedaż kontraktów terminowych typu "futures" dążyć do uzyskania zysku. Na ogół spekulant nie posiada żadnego związku , czy powiązania ,z leżącym u podstaw transakcji towarem lub instrumentem finansowym
SPŁATA [Repayment] : w sytuacji , gdy pożyczkobiorca zaczyna mieć trudności przy spłacie zaciągniętych przez siebie pożyczek, może podjąć następujące opcje (przedstawiono je w skali wzrastającej, kolejno od najmniej do najbardziej poważnych w skutkach dla pożyczkobiorców):
1.Refinansowanie - w tym przypadku pożyczkobiorca poszukuje możliwości spłacenia jednego kredytu przepływem środków pochodzących z drugiego kredytu udzielonego mu przez tego samego , bądź innego pożyczkodawcę.
2.Restrukturyzacja - pożyczkobiorca zawiera umowę ,w wyniku której dług posiadający jeden termin zapadłości zastępowany jest przez dług, który posiada inny (zazwyczaj dłuższy) termin zapadłości lub zastępuje go innym typem długu - o ile jest to możliwe - np. emituje papiery wartościowe, aby spłacić dług bankowy
3.Przełożenie terminu płatności - w tym przypadku, pożyczkobiorca opóźnia termin , w którym kapitał od istniejącego długu zostanie spłacony. Odsetki od tego kapitału powinny być dalej spłacone, natomiast bankier (pożyczkodawca) może pobierać opłatę oraz wyższą marżę w zamian za rozłożenie w czasie
4.Niewypłacalność - pożyczkobiorca oświadcza ,że nie jest w stanie spłacić swoich zobowiązań; określenie to może mieścić w sobie różne stany (rodzaje) niewypłacalności: od niedokonywania płatności odsetek, aż do wyrażenia zamiaru niedokonania spłaty długu w ogóle
5.Moratorium - w tym przypadku, pożyczkobiorca oświadcza ,że potrzebuje określonego czasu dla uporządkowania swoich spraw i problemów oraz ,że w tym czasie nie dokona żadnych spłat należnego kapitału
6.Odrzucenie - pożyczkobiorca oświadcza w bezpośredni sposób swój zamiar niedokonania spłaty lub obsługiwania istniejącego długu
SPOT (natychmiast, do natychmiastowej dostawy) [Spot] : Cena po której waluta lub towar są sprzedawane z natychmiastową lub bardzo blisko następującą dostawą : np. dwa dni w przypadku dewiz. Jest to cena w sprzedaży za gotówkę w odróżnieniu od ceny terminowej.
SPÓŁKA AKCYJNA [Joint Stock Company. Public Limites Company Corporation] : Forma organizacji przedsiębiorstwa (firmy) polegająca na anonimowym zebraniu (zgromadzeniu) kapitałów, w którym tytuły własności mają formęakcji. Ma charakter spółki kapitałowej (capital oragnization), ponieważ jej uczestnicy biorą w niej udział wyłącznie przez wkłady majątkowe. Skrót S.A. występujący po nazwie firmy oznacza ,że przedsiębiorstwo to ma formę spółki akcyjnej. Odpowiednikami polskiego skrótu S.A są : w języku angielskim - plc, włsokim - SpA, niemieckim - AG , francuskim - SA, szwedzkim - AB, holenderskim - NV , autralijskim - NL, fińskim - OY, portugalskim - SARL. W USA dla oznaczenia spółki akcyjnej używa się skrótu "Inc" utworzonego od przymiotnika "incorporated", który dosłownie oznacza "włączony", "zarejestrowany" , "zalegalizowany". W amerykańskiej odmianie języka angielskiego skrót ten oznacza "akcyjne" - tzn. osobę prawną, towarzystwo lub spółkę akcyjną. Bardzo często na końcu anglojęzycznych nazw przedsiębiorstw dla określenia ich statusu używaa skrótu "co." od "comapny" informując tym samym ,że mamy do czynienia ze spółką akcyjna.
SPÓŁKA CICHA [Silent Partnership] : Rodzaj spółki, która nie ujawnia się na zewnątrz. Cichy wspólnik uczestniczy wyłącznie swoim wkładem w przedsiębiorstwie (firmie) prowadzonym przez inne osoby. Wspólnik cichy nie odpowiada wobec wierzycieli za zobowiązania prowadzących przedsiębiorstwo (firmę)
SPÓŁKA JAWNA [Partnership. Unlimited Partnership] : Forma organizacji przedsiębiorstwa (firmy) w postaci osobistego udziału (spółka osobowa), w której wspólnicy osobiście prowadzą sprawy spółki i odpowiadają solidarnie i całym swoim majątkiem za jej zobowiązania. Podstawą jej działalności są aktywa (aport - udział rzeczowy, gotówka) wniesiona przez wspólników .Brak jest ustawowego kryterium pozwalającego na odróżnienie spółki jawnej od spółki cywilnej, z tym ,że spółka jawna podlega wpisowi do rejestru handlowego i nie stosuje się do niej przepisów kodeksu cywilnego .Spółka jawna, choć nie posiada osobowości prawnej, może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania , pozywać i być pozywaną
SPÓŁKA KAPITAŁOWA [Capital Organisation] : Określenie stosowane w odniesieniu do przedsiębiorstw, których podstawą działalności jest kapitał wniesiony przez wspólników, oddzielony od majątku właścicieli. Spółki te trwają niezależnie od zmiany właścicieli
SPÓŁKA KOMANDYTOWA [Limited Partnership] : Rodzaj spółki mającej na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod wspólną firmą, w której co najmniej jeden wspólnik odpowiada wobec wierzycieli za zobowiązania spółki bez ograniczeń (komplementariusz) ,a odpowiedzialność przynajmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona do wysokości wkładu. Komandytariusz nie posiada prawa do reprezentowania spółki na zewnątrz. Ta forma spółki jest szczególnie przydatna w przypadku , gdy jeden wspólnik posiadający znaczne zasoby finansowe chce zawiązać spółkę ze wspólnikiem dysponującym skromnymi zasobami
SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ [Limited Liability Company] : Forma organizacji przedsiębiorstwa (firmy) , której istota polega na zaangażowaniu przez wspólników kapitału (spółka kapitałowa) i ograniczonej ich odpowiedzialności do wysokości swego wkładu w majątku spółki. Ograniczenie tej odpowiedzialności nie dotyczy samej spółki. Ta forma spółki również posiada osobowość prawna, ale w odróżnieniu od spółki akcyjnej, nie opiera się na anonimowości, gdyż każdy udział w spółce związany jest z konkretną osobą (udziałowcem) a możliwość ich zbycia może nastąpić za zgodą pozostałych udziałowców. W Polsce dla oznaczenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością używa się po nazwie firmy skrótu "Sp. z o.o". Odpowiednikiem angielskim tego skrótu jest skrót "LTD" lub "Ltd" i pochodzi od wyrazu "Limited" (comapny)) i oznacza ograniczoną odpowiedzialność. Występuje po anglojęzycznej nazwie firmy (sam skrót może być w nawiasie) dla dodatkowego określenia formy spółki
SPRED (MARŻA, ODSTĘP, ROZSTĘP) [Spread] :
1.Termin odnoszący się do nowych papierów wartościowych . Oznacza koszt jaki wynika z ich zmiennego oprocentowania, bądź kwotę , o którą cena oferty sprzedaży przewyższa dochód otrzymany przez emitenta
2.Odstęp w kwotowaniu pomiędzy cenami kupna i sprzedaży, np. różnica pomiędzy ceną zakupu kontraktu terminowego na jeden miesiąc dostawy, a ceną sprzedaży kontraktu terminowego na drugi miesiąc dostawy dla tego samego towaru,
SPRZEDAJĄCY ŻYWOPŁOT (KRÓTKI ŻYWOPŁOT) [Selling Hedge (Short Hedge)] : Termin odnoszący się do sprzedaży kontraktu terminowego typu "futures" jako zabezpieczenie się przed przyszłym spadkiem ceny instrumentu finansowego lub towaru
SPRZEDAŻ BRUTTO [Gross Sale] : Całkowita wartość sprzedaży według cen zafakturowanych (tzn. bez rabatów przyznanych klientom)
SPRZEDAŻ KRÓTKA [Short Sale] : Sprzedaż papierów wartościowych typu "stock", obligacji , dewiz lub towarów, których sprzedający nie posiada, dokonywana w o oczekiwaniu na spadek cen.
SPRZEDAŻ NETTO [Net Sale] : Sprzedaż brutto minus potrącenia i rabaty
SPRZEDAŻ TYPU "CALL"(SPRZEDAŻ NA WEZWANIE) [Call Sale] : Transakcja, w której kupujący posiada pewną opcję co do ustanowienia ceny w późniejszym terminie w ramach danego przedziału istniejącej ceny
SREBRO [Silver] : Metal szlachetny wykorzystywany w celach przemysłowych w związku z jego własnościami przewodzenia ciepła i elektryczności. Główni producenci to : Meksyk, Peru, Rosja; Kanada, Australia oraz USA
STABILIZACJA [Stabilisation] : Proces , który umożliwia organizatorom emisji dokonanie stabilizacji cen nowo wyemitowanych papierów wartościowych , jakie kształtują się na rynku wtórnym. Przez przyjmowanie długich bądź krótkich pozycji, organizatorzy emisji mają na celu oddziaływanie na cenę rynkową przez zakupy, bądź sprzeaże
STABILIZATOR / BUDŻETOWY STABILIZATOR [Stabiliser / Budgetary Stabiliser] : Mechanizmy funkcjonujące w ramach Wspólnoty Europejskiej w ramach których zmniejszane zostają ceny wsparcia podtrzymujące wartość produktów rolnych oraz ulegają zwiększeniu opłaty z tytułu współodpowiedzialności, jeżeli produkcja Wspólnoty Europejskiej przekroczy ustalony pułap.
STAGFLACJA [Stagflation] : Recesja, stagnacja lub zwolnienie tempa wzrostu, którym to zjawiskom towarzyszy szybko postępująca inflacja.
STANDING FINANSOWY [Finnacial Standing] : Ocena rzetelności osoby prawnej lub osoby fizycznej oraz jej zdolności do wywiązania się z zobowiązań finasowych.
STANOWISKO HANDLU [Trading Post] : Konstrukcja na podłosze Nowojorskiej Giełdy Papierów Wartościowych, przy której kupowane i sprzedawane są akcje, udziały i opcje.
STATYATYKA TYGODNIOWA (TYGODNIOWE ZESTAWIENIE STATYSTYCZNE) [Weekly Return] : Seria statystyk publikowanych w cyklu tygodniowym, przedstawiająca np. skróconą (uproszczoną) wersję bilansu większości banków centralnych
STAWKA CALLOWA (STAWKA OD PIENIĘDZY NA ŻĄDANIE) [ Call Rate] : Stopa procentowa płatna od pieniędzy "na żądanie"
STAWKA CZŁONKOWSKA [Members Rate] : Prowizja naliczona za wykonanie zlecenia w imieniu członka giełdy
STAWKA OFEROWANA (DO SPRZEDAŻY) [Offered Rate] : Stawka (kurs) , po której bank lub dealer gotowi są zawrzeć daną transakcję
STERYLIZACJA [Sterilisation] : Proces, w którym działania banku centralnego polegają na zneutralizowaniu wpływu, jaki wywarła na płynność krajową interwencja w jego walucie na rynku. I tak np. jeżeli bank centralny sprzedawała swoją walutę narodową dla zahamowania jej wzrostu , to może zredukować powstały w ten sposób wzrost w podaży pieniądza przez sprzedaż obligacji , prowadzone w celu ściągnięcia nadmiernej płynności, która została wytworzona
STOPA BANKOWA [Bank Rate] : Oficjalna stopa dyskontowa ustalana przez bank centralny. Czasami termin ten odnosi się do stopy procentowej, naliczanej przez banki od typowych kredytów.
STOPA DYSKONTOWA [Discount Rate] : Stopa procentowa , po której dany bank centralny dyskontuje (tzn. oblicza odsetki za dyskonto) rządowe papiery wartościowe lub udziela pożyczek pod zabezpieczenie w postaci papierów wartościowych emitowanych przez rząd. W USA jest to stopa, po której Federalna Rezerwa udziela krótkoterminowej pożyczki instytucjom depozytowym. Wysokość stopy dyskontowej zależy od koniunktury i jednocześnie jest barometrem tej koniunktury.
STOPA (STAWKA) LOMBARDOWA [Lombard Rate] : Stopa procentowa naliczana od udzielanych kredytów lombardowych zabezpieczonych złożeniem towarzyszącego, dodatkowego instrumentu finansowego, tzn. stopa procentowa od kredytu udzielonego przez niemiecki bank centralny pozostałym bankom. Bank ten traktuje instytucję kredytu lombardowego jako dogodne źródło finansowania w nagłych wypadkach nie zaś jako regularne źródło pozyskiwania funduszy dla banków. Stopa lombardowa jest przynajmniej o jeden procent wyższy ponad niemiecką stopę dyskontową
STOPA PIERWSZORZĘDNA (DLA PIERWSZORZĘDNYCH DŁUŻNIKÓW) [Prime Rate] : W USA naniższa stopa procentowa , jakiej żądają banki do kredytów udzielanych najlepiej ocienianym w klasyfikacjach korporacyjnym dłużnikom (inaczej mówiąc, jest to stopa procentowa, którą płacą bankom amerykańskim ich pierwszorzędni dłużnicy)
STOPA PODATKOWA [Tax Bracket] : Procentowy wskaźnik określający stosunek kwoty zapłaconej z tytułu podatków od dochodu brutto
?
STOPA POŻYCZKI (STAWKA POŻYCZKOWA) [Loan Rate] : Cena jednostkowa towaru (za buszel, belę lub funt wagi),służąca rządowi USA jako przelicznik do udzielania pożyczek farmerom, umożliwiając im w ten sposób zatrzymanie ich plonów do późniejszej sprzedaży. Stopa pożyczki służy zawsze jako wskaźnik do wyznaczania najniższego progu cenowego dla rynku, ponieważ farmerzy mogą nie wywiązać się ze swoich zobowiązań (spłaty) , jeżeli ceny spadną poniżej wyznaczonego poziomu stopy pożyczki. Farmerzy chętniej pozbywają się prawa do swojego ziarna na rzecz Korporacji Kredytu Towarowego, aniżeli spłacają pożyczkę i sprzedają w tym celu woje zbiory na otwartym rynku
STOPA PROCENTOWA [Interest Rate, Bank Rate] :
1.Opłata wyrażana najczęściej w stosunku rocznym, dokonywana przez pożyczkobiorcę na rzecz pożyczkodawcy, za dany okres. Celem jej jest skompensowanie pożyczkodawcy zaangażowania kapitału, jakie przypadło mu w udziale w związku z utraceniem możliwości natychmiastowego użycia pożyczonych funduszy, a także z powodu inflacyjnej erozji siły nabywczej pieniądza. Opłata ta kompensuje również ryzyko związane z pożyczaniem pieniędzy. Stopy procentowe reagują w czuły sposób na czynniki rządzące podażą kredytu i popytem na kredyt, jak również reagują na oczekiwania uczestników rynku co do poziomu inflacji w przyszłości
2.Najmniejsze oprocentowanie kredytów, jakich udziela bank centralny , od którego z kolei zależy oprocentowanie wkładów oszczędnościowych kredytów
STOPA PRZYCHODU DO TERMINU ZAPADŁOŚCI [Yield To Matruity] : stopa liczona dla obligacji, uwzględniająca dyskonto cenowe, bądź premię ponad wartość nominalną. Jest ona większa , aniżeli stopa bieżąca wtedy, gdy obligacja sprzedawana jest z dyskontem, natomiast jest ona mniejsza od stopy bieżącej wówczas gdy obligacja sprzedawana jest z premią
STOPA WYNAJĘCIA [Accession Rate] : Liczba wynajętych dodatkowo pracowników, wyrażona jako procent całkowitego zatrudnienia nazywana także stopą powiększenia zatrudnienia o wynajętych pracowników
STOPA ZMIENNEJ CENY (STOPA PŁYNNEJ CENY) [Floating Price Rate] : Wahania stopy dla pierwszorzędnych dłużników (tzw. stopy pierwszorzędnej) w ramach rozmaitych formuł automatycznych zmian oprocentowania
STOPA ZYSKU [Profit Margin] : Wskaźnik wyrażony procentowo , ukazujący relacje zysku do zaangażowanego kapitału zmiennego i stałego
STOSOWANIE DO WARTOŚCI (AD VALOREM) [Ad Valorem] : Podatek lub cło nakładane w postaci ustalonego procentu wartości danej pozycji, w odróżnieniu od nakładania ustalonej opłaty jednostkowej . Określenie łacińskie oznacza "stosowanie do wartości"
STREFA FRANKOWA [Franc Zone] : Strefa walutowa obejmująca większość dawnych francuskich kolonii w Afryce Zachodniej oraz francuskie terytoria na Pacyfiku, wspomagana i koordynowana przez Bank Francji. Wykorzystuje w rozliczeniach Franki CFA oraz franki CFP
SUBSKRYPCJA [Subscription] : Zakup nowo wyemitowanych papierów wartościowych
SUBSKRYBENT [Underwriter] : Podmiot (osoba prawna lub osoba fizyczna) zobowiązująca się do uplasowania pewnej kwoty oferowanych obligacji, papierów wartościowych typu "stock" lub akcji, w drodze ich odsprzedaży inwestorom. Oferowane papiery mogą zostać zakupione bezpośrednio przez syndykat
SUPOER-TRANSZA ZŁOTA [Super Gold Tranche] : Prawo do dokonywania automatycznego ciągnienia środków finansowych z Międzynarodowego Funduszu Walutowego, które reprezentowane jest przez zmniejszenia wynoszące poniżej 75 procent kwoty środków Funduszu utrzymywanych w danej walucie. Kraj członkowski może w razie potrzeby uzyskać fundusze aż do pełnej kwoty jaką przedstawia Super-Transza Złota bez narażania się na konieczność spełnienia jakichkolwiek, dodatkowych warunków
SUSHI [Sushi] : Euroobligacja emitowana przez japońskich pożyczkobiorców, zdenominowana, ukierunkowana na japońskich inwestorów w walucie innej niż jen japoński.
SYNDYKAT [Sindicate] :
1.Grupa banków inwestycyjnych lub instytucji finansowych , które gwarantują dokonanie zakupu (subskrybcji) - na bazie transakcji hurtowej - nowej emisji papierów wartościowych od emitenta, oraz gwarantują zaoferowanie jej do odsprzedaży inwestorom
2.Grupa banków, które wspólnie podejmują działanie mające na celu wygospodarowanie średnioterminowych środków finansowych dla sfinansowania rządów, instytucji finansowych bądź innych podmiotów
SYNDYKAT "DUŻYCH BANKÓW" ["Big Bank" Sydicate] : Szwajcarski syndykat zajmujący się emisjami obligacji, któremu przewodzi Union Bank of Switzerland, Credit Suisse oraz Swiss Bank Corporation, który to syndykat emituje większość nowych obligacji zdenominowanych we frankach szwajcarskich.
SYSTEM OPODATKOWANIA DYWIDENDY W PRZEDSIĘBIORSTWIE [Imputation] : System stosowany w Australii, dzięki któremu inwestor nie płaci żadnego podatku od uzyskanej dywidendy. Przedsiębiorstwo rozprowadza dywidendę, zapłaciwszy już podatek od zysków , od których dywidenda owa jest wypłacana
SYSTEM RÓŻNORODNYCH KURSÓW WALUTOWYCH [Multiple Exchange Rate] : Termin odnoszący się do systemu umożliwiającego używanie przez dany kraj klilku kursów walutowych dla różnych rodzajów operacji
SYSTEM WALUTY OPARTEJ NA ZŁOCIE [Gold Exchange Standard] : System funkcjonujący w państwach, w których waluta narodowa nie może być wykorzystywana do dokonywania zakupów złota w banku centralnym, który ponadto nie utrzymuje dużego składnika swoich rezerw w postaci złota. Zamiast złota , rezerwy owe utrzymywane są w walucie innego kraju pozwalającego na wymienialność własnej waluty na złoto.
SYSTEM WALUTY ZŁOTEJ [Gold Standard] : System walutowy, w którym wartość danej waluty w złocie jest ustalona przez prawo, natomiast władze monetarne działające w ramach tego systemu muszą być przygotowane do prowadzenia - na żądanie - wymiany złota na taką walutę po danym kursie. Większość krajów odeszła od tego systemu w latach 30 - tych XX wieku
SYSTEM ZAKUPÓW "NA RATY" [Hire Purchase] : Kupowanie towarów w formie płatności ratalnych
SZEROKA TAŚMA [Broad Tape] : Określenie spotykane w USA, które odnosi się do łączy i przewodów telekomunikacyjnych nadających serwis informacyjny o cenach oraz innych danych na temat towarów i papierów wartościowych , w przeciwieństwie do taśmy węższej (tzw. cenowej), która używana jest przez giełdy
SZTYWNE AKTYWA [Fixed Assets] : Ziemia, budynki, fabryki, sprzęt oraz inne aktywa nabywane w celu prowadzenia interesów przedsiębiorstwa, które to aktywa użytkowane są przez okres dłuższy niż jeden rok. W rachunkach przedsiębiorstwa, wykazywane według kosztów ich nabycia minus zakumulowane umorzenia
SZTYWNY KURS WALUTOWY [Fixed Exchange Rate] : Wartość wymienna posiadająca ustalone parytety lub powiązania kursu centralnego ze Specjalnymi Prawami Ciągnienia, złotem, dolarem amerykańskim lub innymi walutami
ŚCIĄGANIE [Tap] : Poszukiwanie możliwości zdobycia środków finansowych w drodze emisji akcji , papierów wartościowych typu "stock" czy obligacji, dokonywane na rynkach walutowych lub kapitałowych
ŚCIĄGNIĘCIE [Dropdown] :Środki i sposoby uzyskiwania funduszy udostępnianych przez instytucje finansowe. Mogą obejmować kredyty z Międzynarodowego Funduszu Walutowego, kredyty od banków lub kredyty wykorzystane przez przedsiębiorstwo, a udzielone przez bank krajowy
ŚCISKANIE (PRZYCISKANIE) [Squeeze] :
1.Naciski wywierane na dostawcę jakiegoś towaru, zazwyczaj w terminie spot (tzn. na rynku z natychmiastową dostawą), co ma miejsce wówczas , gdy cena jest przesadnie wygórowana w stosunku do reszty cen funkcjonujących na rynku
2.Oficjalne działanie banku centralnego lub rządu, podejmowane w celu zredukowania podaży dla wzmocnienia ceny (wartości) pieniądza
ŚCISKANIE NIEDŹWIEDZIA [Bear Squeeze] : Strategia w której wyniku banki centralne udzielają wsparcia w walucie , w celu wywarcia nacisku na spekulujących w niej uczestników rynku którzy trzymają niepokryte krótkie pozycje, przy udanym "ściskaniu niedźwiedzia", posiadacze krótkich pozycji zmuszeni są odkupić je po wyższej cenie, aniżeli ta, po której dokonali sprzedaży, Zjawisko to może również wystąpić na innych rynkach, choć bez podejmowania oficjalnego działania tzn. na rynkach towarowych)
ŚREDNI OKRES TRWANIA [Average Life] : Termin w jakim zapada zaciągnięta pozyczka (tzn. okres jej trwania) , gdy weźmie się pod uwagę spłaty lub zakupy, dokonane z funduszu amortyzacyjnego (funduszu zatapiania) pożyczkobiorcy
ŚREDNIA STOPA POŻYCZEK PAŃSTWOWYCH [Taux Moyen Des Emprunts d′Etat (TME)] : Stopa procentowa dla niektórych francuskich, krajowych obligacji o zmiennym oprocentowaniu. Oparta na średniej stopie przychodu (rentowności) od średni0- i długoterminowych emisji państwowych
ŚRODKI TRWAŁE [Capital Goods] : Termin ten oznacza "sztywne aktywa", inaczej mówiąc środki trwałe ,takie jak :fabryka czy maszyny wykorzystywane w produkcji innych towarów. Nazywane również w dosłownym brzmieniu "sprzętem kapitałowym" (wyposażeniem kapitałowym)
stawka zerowa: dotyczy towaru objętego stawką VAT 0%
stawka zerowa: ocena produktu lub usługi ze stawką 0% VAT
strefa: obszar miasta lub kraju do celów administracyjnych czasownik dzielący miasto na różne obszary do celów planowania i zagospodarowania terenu teren przeznaczony do użytku w przemyśle lekkim teren, na którym wydano pozwolenie na budowę małych fabryk dla przemysłu lekkiego
TANKOKU [Tankoku] : Japoński, rządowy papier wartościowy posiadający sześciomiesięczne terminy zapadłości. Wprowadzony w lutym 1986 roku , jako sposób pomocy przy "wygładzaniu" refundacji dużych kwot emitowanych poprzednio ,tzn. dziesięcioletnich obligacji rządowych
TARYFA (STAWKA TARYFOWA) [Tariff] : Opłata celna lub opłata graniczna nakładana na import
TARYFA ELASTYCZNA [Flexible Tariff] : Stosowana w USA , taryfa celna umożliwiająca wyrównanie różnic pomiędzy kosztem importowanych towarów, a kosztem towarów krajowych
TARYFA ZRÓŻNICOWANA [Differential Tariff] : Taryfa celna, która udziela preferencji, lub która dyskryminuje pewne rodzaje towarów z danego kraju lub grupy krajów , lub połączenie obu takich taryf.
TECHNICZNY SPADEK / WZROST [Technical Decline.Rally] : Ruch cen an rynku odzwierciedlający wpływ wewnętrznych czynników technicznych na danym rynku, takich jak ; wielkość, warunki dostawy, wpływ progrnoz analityków sporządzających wykresy (kreślarzy - czartystów), w przeciwieństwie do ruchu wywołanego czynnikami zewnętrznymi związanymi z podażą i popytem.
TERMIN "BEZ" [Ex] : Termin ten wykorzystywany jest do wskazania na fakt ,że kupujący nie jest upoważniony do brania udziału w jakimkolwiek określonym , nadchodzącym zdarzeniu, Skrócony do XD dla oznaczenia "bez dywidendy". "Bez" - przeciwieństwo "Z"
TERMIN DOSTAWY [Prompt Date] : Data, w której towar musi zostać dostarczony w celu wypełnienia warunków kontraktu.
TERMIN "KIEDY WYEMITOWANY" (dany papier wartościowy) [When Issued (W/I) : Skrót sformułowania "jeżeli wyemitowany, tak jakby wyemitowany, kiedy wyemitowany" ("when, as and if issued"). Odnosi się do transakcji zawartej warunkowo, ponieważ papier wartościowy, choć autoryzowany (tzn. posiada autoryzację do emisji), nie został jeszcze formalnie wyemitowany. Dla emisji papierów wartościowych Skarbu Państwa USA, termin ten oznacza okres jaki upływa od momentu ogłoszenia emisji, aż do czasu następującego po jej sprzedaży tzn. kiedy płatności z jej tytułu zostały faktycznie otrzymane przez Skarb Państwa.
TERMIN "PARYŻ" [Paris] : Termin używany na rynku dewizowym w odniesieniu do franka francuskiego
TERMIN "ROZBITY SPRED" ("ROZBITA MARŻA") [Split Spread] : Termin ten odnosi się do eurokredytów posiadających różne marże (różne spredy) ponad stawkę LIBOR dla różnych okresów ich trwania
TERMIN "WIELKI WYBUCH" ("WIELKI GRZMOT") [Big Bank] : Termin używany dla określenia procesu zmian w regułach funkcjonowania Brytyjskiej Giełdy Papierów Wartościowych, które to zmiany doprowadziły do większej ich zgodności z regułami i praktykami stosowanymi na głównych światowych giełdach, takich jak Giełda Nowojorska. Pierwsze zmiany reguł , które pozwoliły instytucjom finansowym, takim jak banki i instytucje ubezpieczeniowe, na posiadanie przedsiębiorstw podległych Giełdzie Papierów Wartościowych, weszły w życie z dniem 1-go marca 1986 roku. Po nich nastąpiły dalsze zmiany, które miały miejsce 27-go października 1986 roku. Zmiany te umożliwiły wprowadzenie nowych systemów elektronicznego zawierania transakcji , zniesienie ścisłego rozdziału między brokerami (detalicznymi) ,a pośrednikami (jobbers) typu hurtowego oraz zrezygnowanie ze stosowania sztywnych prowizji.
TERMIN "DATA ZAPADŁOŚCI" [Maturity Date] : Data końcowego wykupu/spłaty obligacji/pożyczki
TERMINOWA GIEŁDA TOWAROWA [Futures Exchange] : Rynek (miejsce), na którym odbywają się transakcje kontraktami towarowymi (surowce, metale szlachetne, produkty rolne itp.) i instrumentami finansowymi (walutami obcymi) ,z tym że dostawa tych towarów czy innych instrumentów finansowych następuje w określonej przyszłości. W praktyce jest to rynek kontraktów na wyżej wymienione towary i instrumenty finansowe, których ceny z czasem ulegają zmianie, przynosząc stratę lub zysk właścicielowi kontraktu, który wniósł przedpłatę. Dopiero ostatni nabywca zainteresowany jest fizyczną dostawą towaru.
TERMINOWE FUNDUSZE FEDERALNE [Term Fed Funds] : W USA s Federalne Fundusze sprzedawane (tzn. zaciąganie w formie depozytu) na okresy dłuższe niż jednodniówki typu "overnight" (tzn. z dnia na dzień - przez noc od dizś do jutra)
TERMIN KURS WALUTOWY [Forward Exchange Rate] : Kurs, po którym waluta może zostać kupionan lub sprzedana na dostawę w przyszłości.
TERMINY ODŁOŻONE [Deffered Futures] : Odległe miesiące kontraktów terminowych (typu "futures")
TOKKIN [Tokkin] : Specjalne rachunki dla funduszy powierniczych obsługiwane przez japońskie banki powiernicze dla inwestorów pochodzących a grona instytucji.
TOMNEXT (JUTRO/POJUTRZE , JEDNODNIÓWKA "OD JUTRA DO SPOTU" [Tom/Next] : Jednoczesny zakup (lub sprzedaż) określonej waluty z dat a dostawy następnego dnia roboczego oraz datą dostawy na walutę spot. Mówiąc inaczej, terminem tym określamy albo depozyt jednodniowy, trwający od daty waluty w następnym dniu roboczym, do waluty spot (depozyt tom-next)
TONA /TONA METRYCZNA [Ton / Tonne] : Jednostka masy równa 1000 kg lub 2204,6223 funtów.
TONA AMERYKAŃSKA [Short Ton] : Jednostka asy równa 2000 funtów lub 907 kilogramów (0,907 tony)
TONA ANGIELSKA [Long Ton] : Jednostka masy równa 2240 funtów lub 1016 kg (1,016 tony)
TOWARY FICZYCZNE [Physicals] : Rzeczywiste towary, w przeciwieństwie do kontraktów terminowych
TOWARY NIETRWAŁE (NIETRWAŁEGO UŻYTKU, DELIKATNE) [Non-Durables, Soft Goods] : Towary konsumpcyjne lub produkcyjne (przeznaczone do celów produkcyjnych) posiadające ograniczoną w czasie trwałość użytkowania
TOWARY PRAWNIE UREGULOWANE [Regulated Commodities] : Termin odnosi się do wszystkich towarów stanowiących przedmiot handlu na rynkach terminowych w USA. Zasady funkjonowania tych rynków uregulowane są prawnie od kwietnia 1975 roku w ramach obowiązującej Ustawy o Giełdach Towarowych , do której wprowadziła poprawki Ustawa o Handlu na Towarowych Rynkach Terminowych z 1974 roku.
TOWARY PIERWOTNE [Primary Commodities] : Towary w stanie surwoym, lub nieprzetworzonym na przykład ruda żelaza
TOWAR ZA GOTÓWKĘ [Cash Commodity] : Określenie odnoszące się do istniejącego fizycznie towaru, w odróżnieniu od kontraktu terminowego
TOWARZYSTWO BUDOWLANE [Buildinf Society] : Instytucja w Wielkiej Brytani, która przyjmuje depozyty, płaci od nich odsetki, a ze zgoramdzonych w ten sposób środków udziela pożyczek za zakupy domów. Pożyczki te zabezpieczone są hipoteką. W USA zajmuje się tym instytucja o nazwie Stowrzyszenie Oszczędnościowo-Kredytowe.
TOWARZYSTWO INWESTYCJI WSPÓLNYCH [Mutual Fund, Unit Trust] : Przedsiębiorstwo (firma) sprzedająca udziały w funduszach inwestycyjnych, którymi zarządza. Funduszy tych może być kilka w zależności od działu gospodarki, typu inwestycji itd. , w którym środki te są lokowane. Fundusze te umożliwiają ludziom posiadanie akcji w sposób pośredni .Wpłacają do niego swoje pieniądze, a instytucja która zbiera taki fundusz, z kolei - za opłatą - nabywa w ich imieniu papiery wartościowe i stale się nimi zajmuje zapewniając fachowy zarząd powierzonymi kapitałami.
TRANSAKCJA "PRZEZ NOC"(JEDNODNIÓWKA) [Overnight] :Transakcja (deal) trwającego od danego - bieżącego - dnia handlowego aż do następnego. W weekendy oznacza to od piątku do poniedziałku
TRANSAKCJA REPORTOWA (REPORT) [Contango] : Opłata , której żąda broker papierów wartościowych w Wielkiej Brytanii za przeniesienie pozycji z jedfnego okresu rachunku na drugi, bez dokonywania zapłaty za przeniesiony papier wartościowy, oraz bez jego dostawy (fizycznego przekazania). Dzień Reportu jest ostatnim dniem zawierania transakcji handlowych w okresie rachunku, w którym to dniu aranżowane są takie transakcje reportowe (transakcje przenoszące pozycję handlową na następny okres rachunku)
TRANSAKCJE FINANSOWE [Financials] : Określenie rynkowe odnoszące się do transakcji terminowych typu "futures", bądź do opcji opartych o stopy procentowe, waluty, indeksy akcji i udziałów, obligacje i akcje, które to transakcje często wiążą się w uregulowaniem zobowiązania w gotówce.
TRANSAKCJE NIEWIDOCZNE [Invisibles] : Określenie odnoszące się do eksportu i importu usług, w przeciwieństwie do handlu towarami , czy produktami. Transakcje te stanowią część składnika bieżącego bilansu płatniczego i obejmują fundusze pochodzące z transportu morskiego, lądowego oraz innych przesyłek, z turystyki, ubezpieczeń, bankowości.
TRANSAKCJE "PO GODZINACH" [After Hours Trading] : Transakcje zawierane w oparciu o zasady i warunki funkcjonowania rynku kapitałowego akcji zwykłych , giełdy terminowej typu "futures" oraz rynku terminowego, przeprowadzone po oficjalnym zamknięciu danego rynku (giełdy) w danym dniu
TRANSAKCJE POZA RINGIEM [Ex Pit Transactin] : Handel wykonywany poza ringiem (okręgiem) lub miejscem przewidzianym do zawierania transakcji
TRNASAKCJE W RACHUNKU [Account Trading] : Praktyka kupowania i sprzedawania tych samych papierów wartościowych w ramach pojedynczego okresu rachunku, co oznacza ,że później(po jego zakończeniu) inwestor musi tylko rozliczyć ze swoim brokerem różnicę między swoimi cenami kupna i sprzedaży oraz zapłacićprowizję od wykonanych operacji.
TRANSAKCJE W "NOWYM CZASIE" [New Time Dealing] : Zawieranie transakcji handlowych w "nowym czasie" obowiązującym na Giełdzie Papierów Wartościowych w Londynie, który przypada w trakcie dwóch dni poprzedzających następny okres rozrachunkowy. Umożliwia to dokonanie płatności z tytułu danej transakcji z opóźnieniem trwającym aż do dni wyznaczonych dla uregulowania zapłaty w następnym rachunku
TRANSFER PO KABLU [Cable Trasnfer] : Transfer pieniężny dokonywany z użyciem kabla telekomunikacyjnego łączącego dwa centra finansowe
TRANSZA [Tranche] : Uzgodniona rata kredytu, bądź pożyczki, która może zostać wykorzystana ,jeżeli wymaga tego sytuacja lub umowa kredytowa. Termin ten odnosi się również do możliwości etapowego (w ratach, transzach) korzystania z przyznanych funduszy Międzynarodowego Funduszu Walutowego
TRANSZA ZŁOTA [Gold Tranche] : Pierwsze 25% kwaoty wpłacane przez kraj członkowski na rzecz Międzynarodowego Funduszu Wlautowego, która to kwota musi być wpłacona w złocie jako składka członkowska (aczkolwiek może ona wynosić mniej dla nowych członków, posiadających trudności z wielkością utrzymywanych rezerw). Pozostała część kwoty członkowskiej podlega wpłacie w walucie kraju danego państwa członkowskiego. Kraj taki może automatycznie i bezwarunkowo wykorzystywać fundusze z MFW aż do wartości swojej transzy złotej
TRATA BANKOWA [Bankers Draft] : Trata płatna na żądanie, ciągniona przez bank, bądź na rachunek samego banku,. Uważana jest za gotówkę i nie może zostać zwrócona (dłużnikowi) bez zapłaty. Często wykorzystywana w handlu zagranicznym
TREND RYNKOWY [Market Trend] : Generalny kierunek ruchu cen nie biroący pod uwagę krótkookresowych fluktuacji cenowych na danym rynku
TRUDNY PIENIĄDZ [Tight Money] : Termin określający rodzaj polityki pieniężnej, ograniczający dostępność kredytu, a także narzucający wyższy poziom stóp procentowych
TRUST INWESTYCYJNY [Investment Trust] : Przedsiębiorstwo zaanagażowane w zakup papierów wartościowych różnych rodzajów w celu dokonania podziału zgromadzonego w ten sposób dochodu między swoich udziałowców.
TWARDA WALUTA [Hard Currnecy] : Silna waluta narodowa nieskrępowana kontrolami i w łatwy sposób wymienialna na inne waluty.
TWÓRCA RYNKU [Market Maker] :
1.W Wielkiej Brytanii ,jest to podmiot będący członkiem Giełdy Papierów Wartościowych, który przygotowany jest do dokonywania zakupów i sprzedaży akcji w każdym momencie, w ten sposób "tworząc" rynek na akcje i osiągając zysk z prowadzonych operacji dzięki uzyskanej marży (różnica między cenami zakupu i sprzedaży). Przed "Wielkim Wybuchem", tj. przed 1986 rokiem, rola taka była wypełniana przez "pośredników hurtowych" (jobbers), którym nie wolno było zawierać transakcji bezpośrednio z klientami (musieli to robić za pośrednictwem brokerów). W okresie po "Wielkim Wybuchu", wszyscy członkowie giełdy są brokerami/dealerami , z których niektórzy specjalizują się jako "twórcy rynku"
2.Uznana instytucja finansowa lub osoba fizyczna wykonująca konsekwentne i ciągłe kwotowanie cen kupna i sprzedaży w odniesieniu do wybranych emisji instrumentów finansowych. Podstawowym warunkiem jakie musi spełniać twórca rynku , jest to , aby utrzymywał lub posiadał w gotowości dostęp do kwotowanych przez siebie emisji
TWORZENIE KAPITAŁU [Capital Formation] : Zwiększenie zasobu kapitału mające w danym okresie czasu.
TYKNIĘCIE [Tick] : Minimalny ,możliwy ruch ceny w górę lub w dół w danym kontrakcie
UCIECZKA (PĘD) [Run] : Proces narastających i nakładających się na siebie żądań w stosunku do danego banku lub instytucji finansowej, mających na celu otrzymanie zwrotu funduszy lub pieniędzy zdeponowanych w takiej instytucji
UCIECZKA [Breakout] : Wzrost lub spadek ceny rynkowej wychodzący poza poziom ,na którym cena ta uprzednio się zatrzymała
UCZESTNIK RYNKU [Market Participant] : Podmiot (osoba prawna lub fizyczna), która kupuje i sprzedaje w imieniu klienta i na własny rachunek.
UDERZYĆ W OFERTĘ [Hit The Bid] : W USA , gotowość dealera do dokonania sprzedaży po cenie oferowanego kupna lub zakupu po cenie oferowanej sprzedaży, o którą zapytała się inny dealer.
UDOGODNIENIA DLA BANKOWOŚCI MIEDZYNARODOWEJ [International Banking Facilities (IBF)] : Przepisy umożliwiające bankom w USA wykorzystanie swoich krajowych biur dla oferowania zagranicznym klientom udogodnień (możliwości) depozytowo-pożyczkowych wolnych od wymogów tworzenia obowiązkowych rezerw, a także nie podlegających przepisom odnoszącym się do oprocentowania
UDOGODNIENIE EMITOWANIA NOTY DŁUŻNEJ [Note Issuance Facility] : Pożyczka (kredyt) posiadająca okres trwania pozwalający zaliczyć ją do pożyczek średnioterminowych , w ramach której pożyczkobiorca może emitować noty dłużne, posiadające zazwyczaj terminy zapadłości opiewające na czas : trzech, sześciu, dziewięciu i dwunastu miesięcy. Zwykle nota taka zdenominowana jest w dolarach amerykańskich, ale może również posiadać opcję wielowalutową która pozwala pożyczkobiorcy na emisje w innych walutach. Nota ta subskrybowana jest przez grupę banków, które gwarantują dostępność funduszy albo przez dokonanie zakupu jakiejkolwiek kwoty niesprzedanych not dłużnych w każdej dacie ich roll-overu (tzn. w każdej dacie ich przerzucenia na następny termin), bądź też przez udostępnienie kredytu typu "stand-by" (czyli promesy kredytowej tzn kredytu w razie potrzeby) .Banki korzystające z takiego udogodnienia emitują certyfikaty depozytowe, podczas gdy instytucje finansowe nie będące bankami wypuszczają skrypty dłużne
UDOGODNIENIE FINANSOWANIA ZAPASÓW BUFOROWYCH [Buffer Stock Financing Facility (BSFF) : Udogodnienie (mechanizm finansowy), które może być wykorzystane przez kraje członkowskie Międzynarodowego Funduszu Walutowego w okresie napotkania trudności w zakresie równowagi bilansu płatniczego, polegające na możliwości wykorzystania do 50-ciu procent ich składki członkowskiej w MFW, w celu sfinansowania wkładu do międzynarodowych umów (ustaleń) dotyczących zapasów buforowych
UDOGODNIENIE TYPU "ALBO,ALBO" [Either/Or Facility] : W USA układ pozwalający koncernowi na zaciąganie pożyczek w eurodolarach od oddziału banku za granicą, bądź pożyczek w dolarach od centrali (głównego oddziału) takiego banku
UDZIAŁ MNIEJSZOŚCI [Minority Interest] : Udział w kapitale akcyjnym przedsiębiorstwa podlegającego drugiemu macierzystemu. Udział ten utrzymywany jest poza kontrolującą jego działalność jednostkę macierzysta
UDZIAŁOWCY (AKCJONARIUSZE) MNIEJSZOŚCIOWI [Minority Shareholders] : Posiadacze udziałów mniejszościowych w przedsiębiorstwie
UDZIAŁY BEZ PRAWA DO GŁOSOWANIA [Non-Voting Stock] : Papiery wartościowe, które ich posiadaczowi nie przyznają prawa do głosowania przy podejmowaniu uchwał i rezolucji odnoszących się do danego przedsiębiorstwa oraz do głosowania które ma miejsce przy wyborze dyrektorów
UDZIAŁY BEZ WARTOŚCI PARYTETOWEJ [No Par Value] : Udziały bez wartości grzbietowej, lub - inaczej mówiąc - nominalnej
UDZIAŁY CZARUJĄCE [Glamour Stock] : Papiery wartościowe typu "stock" (udziały) które są popularne wśród szerokich kręgów nabywców, ze względu na to,że przedsiębiorstwa, w których są ulokowane wytwarzają produkty charakteryzujące się rosnącą równomiernie sprzedażą oraz wytwarzają nieprzerwanie rosnące dochody w długim okresie.
UDZIAŁY DO CZĘŚCIOWYCH DOCHODÓW [Distribution Stock] : Określenie używane w USA w odniesieniu do części określonego pakietu (bloku) akcji, przeznaczonych do sprzedaży w pewnym okresie dla uniknięcia zaburzenia poziomu ich cen na rynku
UDZIAŁY OBRONNE (UDZIAŁY DEFENSYWNE) [Defensive Stock] : Akcje posiadające wysoki przychód (wysoką rentowność), niski stosunek ceny do zarobków oraz nikłe widoki na wzrost ich wartości. Udziały te występują w tych sektorach gospodarki, które w mniejszym stopniu podlegają wahaniom cyklicznym
UJEDNOLICONY BUDŻET [Unified Budget] : W USA, układ budżetu obejmujący wpływy oraz wydatki na fundusze gromadzone w skali federalnej i fundusze powiernicze, po odjęciu transakcji, które przepływają pomiędzy nimi
ULTIMO [Ultimo] : W bankowości, termin służący do określenia ostatniego dnia miesiąca, kwartału lub roku
UMIĘDZYNARODOWIENIE WALUTY [Internationalisation Of Currency] : Walutę uważa się za umiędzynarodowioną gdy jej wykorzystanie na rynku zdominuje transakcje handlowe i kredytowe zawierane przez podmioty posiadające stała siedzibę poza granicami kraju jej emisji.
UMORZENIE (DEPRECJACJA) [Depreciation] :
1.Zmniejszenie (redukowanie) wartości księgowej określonego środka trwałego w przedsiębiorstwie, dokonywane w ciągu ekonomicznego okresu "życia" tego aktywu.
2.Zmniejszenie wartości rynkowej jakiejś waluty
UMOWA MIĘDZY ROZPROWADZAJĄCYMI (UMOWA MIĘDZY SUBSKRYBENTAMI) [Agreement Amongst Underwriters] : Dokument prawny wiążący grupę podmiotów dokonujących subskrybcji obligacji (tzn. grupę rozprowadzającą. Zapisującą się na dany typ obligacji) w syndykat. W USA , umowa taka występuje między pożyczającym (emitentem) oraz wszystkimi subskrybentami. Na rynku Wielkiej Brytanii oraz na rynkach euroobligacji, umowa taka może zostać ograniczona do porozumienia międzu subskrybentami kierującymi emisją, którzy z kolei zawierają dalsze umowy "pod-subskrybcyjne" z innymi subskrybentami, zapisującymi się u nich na dany typ obligacji.
UMOWA ODKUPU (ODKUPIĆ Z POWORTEM) [Repurchase Agreement (REPO), Buy Back] : Umowa związana zazwyczaj z papierami wartościowymi Skarby Państwa lub z papierami wartościowymi federalnych agencji w USA. Stanowiąca na ogół przedmiot transakcji w kwotach równych i większych niż pięć milionów dolarów, instrument taki jest zasadniczo umową pożyczki w której wyniku posiadacz wspomnianych wyżej papierów wartościowych sprzedaje je po określonej cenie, w ramach zobowiązania do odkupienia tych samych, bądź podobnych papierów wartościowych w późniejszym terminie. Umowy takie uważane są za dodatkowy, towarzyszący instrument zabezpieczający dla danej transakcji. Dealerzy na nowojorskim rynku pieniężnym wykorzystują takie umowy do finansowania swoich pozycji. Federalna Rezerwa posługuje się wspomnianymi umowami do zwiększania , bądź wycofania rezerw bankowych. W Niemczech, umowy odkupu biegną zazwyczaj około jednego miesiąca i stanowią główny instrument banku centralnego, używany do sterowania rynkiem pieniężnym oraz krótkoterminowymi stopami procentowymi
UMOWA O OBLIGACJĘ [Bond Identure] : W USA dokument prawny wyszczególniający obowiązki emitenta oraz prawa posiadaczy
UMOWA POŁĄCZONEJ SPRZEDAŻY I ZAKUPU [Matched Sale-Purchase Agreement] : Bezpośrednia sprzedaż określonego papieru wartościowego przez Federalną Rezerwę USA z natychmiastową jego dostawą do dealera lub zagranicznego banku centralnego wraz z towarzyszącą tej sprzedaży umową odkupienia tego samego papieru wartościowego w określonym terminie, zazwyczaj po upływie siedmiu dni, po tej samej cenie. Umowy takie umożliwiają Federalnej Rezerwie wycofanie rezerw z systemu bankowego na bazie przejściowej (tymczasowej)
UMOWA PRZYSZŁEJ STOPY PROCENTOWEJ (UMOWA STOPY PROCENTWEJ NA TERMIN) [Forward Rate Agreement] : W celu zabezpieczenia się przed przyszłymi wahaniami w stopach procentowych dwie strony godzą się na określoną stawkę (stopę procentową) , obowiązującą w ściśle określonym czasie, rozpoczynającym się od jakiegoś momentu w przyszłości (zwanym datą rozliczenia), a kończącą się w jeszcze dalszej przyszłości. Porozumienie zawarte jest w oparciu o uzgodnioną kwotę kapitału. Żadna ze stron nie przyjmuje żadnego zobowiązania do udzielenia bądź zaciągnięcia pożyczki w kwocie uzgodnionego kapitału. Umowa dotyczy wyłącznie różnicy w stopach procentowych ,jaka ma miejsce między stopą uzgodnioną, a stopą rzeczywistą w momencie uregulowania zobowiązania
UMOWY STABILIZACJI TOWAROWEJ [Commodity Stabilisation Agreements] : Międzynarodowe umowy wiążące producentów ,a w niektórych przypadkach także konsumentów, do podjęcia działań mających na celu ustabilizowanie produkcji i (lub) cen towarów.
UNCJA TROY [Troy Ounce] : Tradycyjna jednostka wagi dla złota w anglo-saskim systemie miar i wag. 1 uncja troy równa się w zaokrągleniu 31,1035 gramom. Na Bliskim Wschodzie oraz na subkontynencie indyjskim, tradycyjną jednostką pomiaru wagi jest "tola" równa 11,6638 gram, bądź też 0,375 uncji troy. Na Dalekim Wschodzie natomiast , handel złotem prowadzony jest w "taelach", przy czym 1 tael jest równy 37,4290 gram lub , 20337 uncji troy. Troy oznacza układ wag wykorzystywany w handlu kruszcami.
UNIE KREDYTOWE (ZWIĄZKI KREDYTOWE) [Credit Union] : W USA , organizacje współpracy finansowej obejmujące osoby fizyczne charakteryzujące się posiadaniem wspólnej przynależności np. w postaci przynależenia do określonego pracodawcy , bądź sąsiedztwa. Organizacje te przyjmują depozyty swoich członków w formie zakupu udziałów, płacąc od nich odsetki pochodzące z osiągniętych zarobków i w tym samym czasie umożliwiają zaciągnięcie ratalnego kredytu konsumpcyjnego dla swoich członków
UNOSZONY CIĘŻAR (UNOSZONE OBCIĄŻENIE) [Floating Charge] : Obciążenie części całkowitych aktywów przedsiębiorstwa , posiadające charakter równoległego, towarzyszącego zabezpieczenia (instrumentu zabezpieczającego) dla udzielanej pożyczki
UPOWAŻNIENIE DO (ZAKUPU) NEGOCJACJI [Authority To Purchase/Negotiate] : Termin ten oznacza sytuację ,w której weksel ciągniony jest na kupującego i przedstawiony wraz z dokumentami transportowymi w Banku Londyńskim, który działa jako bank kupującego. Jeżeli dokumenty są w porządku, to wówczas Bank Londyński kupi taki weksel od eksportera. Upoważnienie używane szczególnie w handlu z Dalekim Wschodem
URUCHAMIANIE POMPY [Pump Priming] : Termin odnoszący się do wydatków rządowych dokonywanych w celu przywrócenia gospodarce stanu normalnego funkcjonowania oraz w celu osiągnięcia pełnego zatrudnienia
USTALENIE [Fixation] : Punkt, w którym kupujący lub sprzedający w transakcji kupna lub sprzedaży na rynku terminowym typu "futures" określa cenę, tzn. kupujący w trakcie sprzedaży , sprzedający w trakcie zakupu
USTALONE DATY (SZTYWNE DATY) [Fixed Dates] : Ustalone bądź standardowe okresy dla transakcji zawieranych w depozytach eurowalutowych, które kształtują się od jednego miesiąca do jednego roku
USTĄPIENIE CENY PRZY SPRZEDAŻY (UPUST PRZY SPRZEDAŻY) [Selling Concession] : Dyskonto po którym papiery wartościowe pochodzące z oferowanej, nowej emisji, umieszczane są przez subskrybentów wśród członków grupy rozprowadzającej
UWARUNKOWANIE [Conditionality] : Warunki wynegocjowane z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, których wykonanie umożliwia otrzymanie kolejnych transz (kwot) kredytowych w ramach przyznanej pomocy finansowej, Istnieją cztery takie transze a otrzymanie pożyczki w ramach każdej z nich wymaga spełnienia określonych - dla każdej z osobna - warunków. Jeszcze inne warunki muszą być spełnione w przypadku ubiegania się o kredyty poza regularnymi transzami kredytowymi.
UZYSK KAPITAŁOWY (UZYSK KAPITAŁU) [Capital Gain] : Wzrost wartości określonego aktywu kapitałowego uzyskany w momencie sprzedaży lub transferu takiego aktywu w porównaniu do jego wartości początkowej. Inflacja oraz wahania kursów walutowych mogą wywierać wpływ na "realny" uzysk kapitałowy. Strata kapitału jest terminem o przeciwnym znaczeniu, tzn ,ma miejsce wówczas, gdy sprzedaż określonego aktywu przynosi mniejszy uzysk, niż koszty jego nabycia
WALUTA ATYKUŁU ÓŚMEGO [Article Eight Currency] : Zgodnie z definicją Międzynarodowego Funduszu Walutowego, waluta "starsza "rangą" powinna by c wymienialna oraz wolna od poddawania jej jakiejkolwiek kontroli
WALUTA BAZOWA [Base Currency] :Waluta , w której zazwyczaj kwotowane są kursy walutowe w danym centrum finansowym lub w danym kraju.
WALUTA INWESTYCYJNA [Investment Currency] : System kontroli dewizowej, w ramach którego waluta niezbędna do nabycia inwestycji zagranicznej musi być nabywana za pośrednictwem rynku na tą walutę inwestycji, chyba ,że uzyska się zwolnienie z tego obowiązku na mocy specjalnego pozwolenia banku centralnego
WALUTA KONTRAKTU [Contract Currency] : Waluta ustalona w trakcie zawierania transakcji, w której wyrażona jest cena towaru(waloru) lub kwota udzielonej pożyczki
WALUTA PŁATNOŚCI [Currency Of Payment] : Waluta , w której zostanie wyrażona zapłata w wyniku zawartej transakcji (kontraktu)
WALUTA REZERWOWA [Reserve Currency] : Waluta akceptowana (uznawana) w skali międzynarodowej, wykorzystywana przez banki centralne w regulowaniu swoich zobowiązań za granicą
WALUTA SPOT(WALUTA Z NATYCHMIASTOWĄ DOSTAWĄ)[Value Spot] : Transakcja z natychmiastową dostawą, której wykonanie nastąpi na drugi dzień roboczy po dacie zawarcia transakcji.
WALUTY EGZOTYCZNE [Exotic Currencies] : Waluty, które z rzadka stanowią przedmiot handlu ,na które nie ma żadnego rynku międzynarodowego
WARANT (PRAWOPOBORU, KWIT, UPOWAŻNIENIE,GWARANCJA) [Warrnat] : Certyfikat, często dołączany do obligacji lub papieru wartościowego, dający posiadaczowi ograniczone lub nieustające prawo zakupu papierów wartościowych, lub innych aktywów, po ustalonej cenie , bądź prawo do subskrybowania przyszłych emisji obligacji tego samego emitenta. Obligacje pobierane to obligacje, które zostały nabyte w drodze wykonania tego certyfikatu
WARANT NAGI (NAGIE PRAWO POOBRU) [Naked Warrant] : Warant (prawo poboru) oferowany niezależnie i samoistnie bez przypisywania go do określonej obligi lub papieru wartościowego
WARANT Z POKRYCIEM (PRAWO POBORU Z POKRYCIEM) [Coverend Warrant] : Certyfikat, który upoważnia inwestora do zakupu papierów wartościowych lub też innych aktywów po danej cenie wykonania ,w pewnym okresie. Termin "Z Pokryciem" używany dla podkreślenia faktu ,że papiery wartościowe lub aktywa zostały wydzielone i odłożone na bok ze względu na potencjalne wykonanie praw poboru wynikających z warranta (tzn. ze względu na potencjalne wykonania poboru)
WARTOŚĆ AKTYWÓW NETTO NA JEDNĄ AKCJĘ [Net Asset Worth] : Pomiar wartości stosowany dla akcji zwykłych , dokonany przez podzielenie aktywów reprezentujących kapitał akcyjny netto przez ilość akcji zwykłych
WARTOŚĆ KSIĘGOWA , WARTOŚĆ AKTYWÓW NETTO [Book Value, Net Asset Value] :
1.Wartość przedsiębiorstwa określona przez podzielenie liczby wypuszczonych akcji na aktywa netto takiego przedsiębiorstwa. Znana także jako wartość aktywów netto
2.Wartość , po której dana pozycja aktywów wykazywana jest w bilansie
WARTOŚĆ NETTO [Net Worth] : Całkowite aktywa po odjęciu wszystkich zobowiązań po stronie pasywów. Pojęcie równoznaczne z kapitałem
WARTOŚĆ NOMINALNA(WARTOŚĆ WYPISANA NA GRZBIECIE DOKUMENTU) [Face Value, Par Value, Nominal Value] : Wartość nominalna (cena) , która zapisana jest na grzbiecie dokumentu rejestrującego tytuł własności , na ogół na grzbiecie certyfikatu lub obligacji. W przypadku długu, termin ten oznacza kwotę, która ma zostać spłacona w terminie zapadłości
WARTOŚĆ "PO CENIE PAR" ("PO PAR", PO CENIE PARYTETOWEJ", "PO RÓWNIEJ CENIE") [At Par] :Wartość nominalna lub grzbietowa (tzn. wypisana na grzbiecie ) papieru wartościowego
WARTOŚĆ RYNKOWA [Market Value] : Aktualna cena w handlu, poziom, po jakim przedmiot handlu może zostać kupiony lub sprzedany. Oznacza także wartość środków trwałych tj. fabryki lub wyposażenia
WARUNKI HANDLU [Terms Of Trade] : Relacja zachodząca pomiędzy wskaźnikami cen w transakcjach eksportowych i importowych (stosunek w jakim jedne dobra wymienia się na inne). Jeżeli ceny w eksporcie rosną szybciej lub spadają w wolniejszym tempie niż ceny w imporcie, występuje wówczas korzystny stosunek (iloraz) warunków handlu
WEKSEL [Bill] :
1.Zbywalny instrument dewizowy posiadający kluczowe znaczenie w handle międzynarodowym. Jest to bezwarunkowe polecenie udzielone na piśmie, zaadresowane przez jedną osobę do drugiej, podpisane przez osobę, która takie polecenie wydaje, wymagająca aby osoba , do której polecenie owo jest skierowane zapłaciła na żądanie lub w ściśle określonej, bądź dającej się określić dacie w przyszłości, pewną sumę pieniędzy ściśle określonej osobie bądź na jej zlecenie, bądź też okazicielowi
2.Papier wartościowy potwierdzający istnienie zobowiązania podmiotu, który go podpisał, zawierający bezwarunkowe polecenie zapłaty określonej kwoty pieniędzy podmiotowi uprawnionemu do realizacji praw majątkowych, wskazanemu na wekslu w oznaczonym czasie i miejscu. Rozróżnia się dwa zasadnicze rodzaje weksli : weksel ciągniony lub trata (bil of exchange) oraz własny "czuli sola" (promissory note)
weksel finansowy - clean bill, finance bill
weksel handlowy - commercial bill,ordinary bill
weksel zwrotny - cross bill
weksel dewizowy - currency bill
weksel płatny a vista - deman bill
weksel krajowy - home bill, inlandbill, local bill
weksel zagraniczny - foreign bill
weksel nie wykupiony - outstanding bill, unpaid bill
weksel przeterminowany - past-due bill
weksel zdyskontowany - value discounted
weksel przypadający do zapłaty - value falling due
weksel do inkasa - value for collection
weksel przyjęty - accepted bill
WEKSEL CIĄGNIONY (TRASOWANY, TRATA) [Bill Of Exchange] : Papier wartościowy zawierający , skierowane do oznaczonej osoby, bezwarunkowe polecenie zapłacenia określonej kwoty pieniężnej w oznaczonym czasie i miejscu. Wystawca weksla sam zobowiązuje się do zapłacenia wskazanej w wekslu kwoty pieniężnej (żądanie zapłaty)
WEKSEL WŁASNY (SOLA WEKSEL) [Promissory Note] : Papier wartościowy zawierający skierowanie do oznaczonej osoby, bezwarunkowe polecenia zapłacenia , stanowiący przyrzeczenie wystawcy do zapłacenia kwoty pieniężnej we wskazanym czasie i miejscu. Wystawca weksla poleca zapłacenie tej kwoty pieniężnej wskazanej przez siebie osobie (przyrzeczenie zapłaty)
WEKSEL ANTYCYPUJĄCY PODATKI [Tax Anticipation Bill (TAB)] : Dawniej krótkoterminowy instrument rynku pieniężnego, sprzedawany przez Skarb Państwa USA w celu równomiernego rozłożnie w czasie upływu płatności podatków pochodzących od przedsiębiorstw. Znany w Wielkiej Brytanii jako "certyfikat rezerwy podatkowej"
WEKSEL BANKOWY [Bank Bill] : Weksel wystawiony , bądź akceptowany przez bank ,w związku z czym stanowi on bezpieczniejszy instrument służący do przyjęcia (jako zapłata) ,niż normalny weksel handlowy, jako ,że ryzyko jest w tym przypadku mniejsze, podobnie zresztą jak i dyskonto od takiego weksla
WEKSEL KIEROWANIA STRUMIENIEM GOTÓWKI (WEKSEL KIEROWANIA GOTÓWKĄ) [Cash Management Bill] : W USA krótkoterminowy weksel skarbowy posiadający termin zapadłości do 20 dni i przeznaczony do utrzymania właściwych saldo momentu otrzymania wpływu podatków
WEKSEL KRÓTKOTERMINOWY [Short Bill] : Weksel płatny na żądanie lub w bardzo krótkim czasie.
WEKSEL PŁATNY (WEKSELNALEŻNY) [Due Bill] : W USA nazywany jest tak instrument ustanawiający zobowiązanie sprzedawcy do dostarczenia papierów wartościowych kupującemu, jak również weksel prywatny przypadający do zapłaty.
WEKSEL SKARBOWY [Treasury Bill] : Krótkoterminowy ,rządowy papier wartościowy na okaziciela, którego termin zapadłości nie przekracza jednego roku (zazwyczaj od trzech do sześciu miesięcy), sprzedawany w sposób regularny i zajmujący dominującą pozycję na rynkach pieniężnych, Weksel skarbowy , jako krótkoterminowy instrument, sprzedawany jest z dyskontem od wartości nominalnej. Zakup i sprzedaż takich weksli - przez operacje otwartego rynku - stanowi kluczowy składnik polityki pieniężnej W USA aukcje 91 - dniowych i 182 - dniowych weksli odbywają się co tydzień, a ich stopy przychodu (rentowności) obserwowane są ze szczególną uwaga w celu ustalenia przewidywanych na przyszłość trendów w poziomach stóp procentowych
WEKSEL SKARBOWY "SCHATZWECHSEL" [Schatzwechsel] : Niemiecki weksel skarbowy. Ciągła oferta sprzedaży trzydniowych weksli tego typu utrzymywana jest przez bank centralny w celu wchłonięcia nadmiernej płynności na rynku pieniężnym , w przypadku gdy stopy procentowe spadają w zbyt szybkim tempie. Stopa porcentowa do weksli skarbowych tego typu jest wyższa niż oficjalna stopa dyskontowa, ale znajduje się ona poniżej stopy procentowej przyznawanej na bieżąco umowom odkupu.
WEKSLE KWALIFIKOWANE (KWALIFIKOWANE PAPIERY WARTOŚCIOWE) [Eligible Bills/Paper] : Weksle lub papiery wartościowe , które kwalifikują się do redyskonta w Banku Anglii
WEKSLE NIEKWALIFIKOWANE[Ineligible Bills] : Weksle, które nie kwalifikują się do redyskonta w Banku Anglii, bądź w innym banku centralnym
WENTYL PRODUKTU NARODOWEGO BRUTTO [Gross National Product Deflator] : Metoda mająca na celu ustalenie rzeczywistego poziomu wzrostu wartości produkcji dóbr i świadczenie usług przez wyeliminowanie przyrostu spowodowanego podwyżkami cen, Wentyl ten wyrażany jest jako procent i oparty jest na wielkości wynikającej z indeksu
WEWNĘTRZNE FINANSOWANIE [Internal Financing] : Fundusze uzyskane przez przedsiębiorstwo w wyniku prowadzenia własnych operacji finansowych, w odróżnieniu od funduszy uzyskiwanych w drodze zaciągania pożyczek oraz (emisji) nowego kapitału akcyjnego
WEWNĘTRZNE REZERWY [Internal Reserves] : Terminem tym określa się w Japonii rezerwy firmy po dokonaniu płatności dywidendy, obejmujące również fundusze na nie dające się dokładnie przewidzieć, zaplanowane wydatki przeznaczone na badania i rozwój w nadchodzącym roku (wydatki te włączane bywają czasami do wydatków na inwestycje kapitałowe) Jeżeli fundusze takie są nie wystarczające do zapłacenia dywidendy, to wchodzą do rezerw wewnętrznych.
WEZWANIE (PŁATNICZE) [ Call] : Kwota , jaką nabwca nie opłaconych,bądź częściowo zapłaconych akcji powinien zapłacić przedsiębirostwu
WEZWANIE MARŻY (ŻĄDANIE MARŻY) [Margin Call] : W sytuacji gdy towarowy rynek terminowy lub rynek papierów wartościowych zmierza cenowo w przeciwną stronę w stosunku do oczekiwań podmiotu wykonującego operację bądź w stosunku do spekulującego uczestnika rynku, to wówczas może on otrzymać wezwanie do zapłacenia marży (tzn. żądanie uiszczenia zapłaty marży w celu dostarczenia dodatkowych środków finansowych lub zabezpieczenie dla utrzymania swojej marży)
WEZWANIE ZMIENNEJ MARŻY [Variable Margin Call] : Wezwanie dokonywane w wizbie rozrachunkowej (kliringowej) skierowane do uczestnika rozrachunku (członka izby rozrachunkowej) w trakcie transakcji handlowych, mające miejsce wówczas kiedy ruchy cen znaczny sposób zmniejszają marże depozytową uczestnika rozrachunku. Wówczas marża jest płatna w ciągu godziny
WIĄŻĄCA OFERTA [Firm Offer] : Zlecenie dokonania zakupu lub sprzedaży papierów wartościowych, które może zostać wykonane bez potrzeby jego dalszego potwierdzenia w ciągu określonego czasu
WIDOCZNY BILANS (HANDLOWY) [Visible Balance (Of Trade) ] : Transakcje handlowe danego kraju w zakresie eksportu i importu towarów.
WIELKA TABLICA [Big Board] : Termin odnoszący się do wykazu cen na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych
WIELKOŚĆ HANDLU (OPERACJI HANDLOWYCH) DLA DANEGO TYPU KONTRAKTU [Contract Trading Volume] : Całkowita liczba kontraktów reprezentująca handel w określonym towarze, lub handel w określonym miesiącu dostawy ,jaki miał miejsce w wyznaczonym czasie
WIELOLETNI BON SKARBOWY [Buono Del Tesoro Poliennale (BTP)] : Wieloletni, tzn. średnioterminowy włoski bon skarbowy o stałym oprocentowaniu, posiadający okresy zapadłości trwające dłużej niż rok
WIELONARODOWE PRZEDSIĘBIROSTWO [Multinational] : Przedsiębiorstwo , które posiada bazy produkcyjne , bądź inne formy bezpośrednich inwestycji w kilku krajach.
WIERZYCIEL [Creditor] : Osoba fizyczna lub prawna uprawniona do żądania do dłużnika zaspokojenia jej roszczeń (wierzytelności)
WŁADZEL LOKALNE [Local Authorities] : Brytyjskie organy władzy municypalnej (komunalnej) , których depozyty oraz kredyty obejmują swoim zasięgiem znaczny rynek pieniężny w Londynie. Rynek ten posiada charakter rynku wtórnego
WŁĄCZENIE W REJESTR (ZAREJESTROWANE , ZALEGALIZOWANIE OSOBOWOŚCI PRAWNEJ) [Incorporation] : W USA , przywilej stanowy udzielany przedsiębiorstwu zezwalający na jego działalność jako osoba prawna (korporacja) , nadający mu jednocześnie określenie "incorporated" lub w skrócie "Inc." (czyli zarejestrowany) w jego oficjalnej nazwie. Skrót "Inc." używany jest w nazwie przedsiębiorstwa (firmy) mającej formę prawną spółki akcyjnej.
WOLNE DOSTAWY [Free Supply] : Zapasy towaru dostępne do sprzedaży , w odróżnieniu do zapasów kontrolowanych przez rząd lub znajdujących się w jego posiadaniu.
WOLNE MOCE [Spare Capacity] : Procent niewykorzystanej zdolności produkcyjnej w gospodarce lub przedsiębiorstwie
WOLNE REZERWY [Free Reserves] : Różnica , o którą nadmierne rezerwy przewyższają zaciągnięte pożyczki w bankach Rezerwy Federalnej
WOLNY (OTWARTY) RYNEK [Free (Open) Market] :
1.Nie podlegając restrykcjom ruch pozycji towarowych w kierunku na dany rynek oraz z danego rynku na zewnątrz, nieskrępowany taryfami celnymi czy innymi barierami handlowymi
2.Rynek na którym ceny określane są przez popyt i podaż bez oddziaływania czynników zewnętrznych tj interwencji rządu czy interwencji banku centralnego
WOŁANIE (WOŁANIE W SESJI) [Call (Session)] : Okresy dokonywania transakcji handlowych, w trakcie trwania sesji dziennej giełdy, w czasie których ustanawiane są ceny na każdy kontrakt typu "futures" (zawierane na giełdzie typu "futures") tzw. wołania w trakcie otwarcia, w połowie sesji handlowej lub w trakcie jej zamknięcia
W PIENIĄDZU [In-The-Money] : Termin odnoszący się do opcji typu "CALL", która jest w tzw. pieniądzu , jeżeli cena powiązanego z nią instrumentu finansowego jest większa od ceny wykonania opcji. Opcja typu "PUT" jest w pieniądzu, jeżeli leżący u jej podstawy instrument finansowy posiada cenę poniżej ceny wykonania
WSKAŹNIK (PUNKT ORIENTACYJNY) [Benchmark] : Faktyczny pomiar danych ekonomicznych dokonywany w precyzyjnie określonym czasie, wykorzystywany jako podstawa do formułowania porównań, wniosków i analiz.
WSKAŹNIK CENY DO DOCHODU (WSKAŹNIK C/D) [Price/Earnings Ratio(P/E Ratio)] : Wskaźnik jakości przedsiębiorstwa ukazujący stosunek ceny akcji (udziałów) do zysku przypadającego na jedną akcję za ostatni 12 miesięcy lub inaczej ujmując ; bieżąca cena rynkowa akcji (udziałów) przedsiębiorstwa wyrażona jako wielokrotność jego całkowitego dochodu, przypadającego na jedną akcję. Wysokość wskaźnika ukazuje stopień zainteresowania akcjami danego przedsiębiorstwa na rynku. Im wyższy wskaźnik tym wyższe zainteresowanie akcjami na rynku w oczekiwaniu na przyszłe wysokie zyki.
WSKAŹNIK DOCHDOU PRZYPADAJĄCEGO NA JEDNĄ AKCJĘ [Earning Per Shar [EPS] : Jedne z mierników funkcjonowania przedsiębiorstwa (firmy) otrzymywany przez podzielenie dochodów owego przedsiębiorstwa przez ilość akcji w obiegu.
WSKAŹNIK DOCHODOWOŚCI AKCJI [Yield] : Wskaźnik kondycji finasnowej przedsiębiorstwa (firmy) przedstawiający stosunek dywidendy do ceny rynkowej akcji, wyrażony procentowo. Im niższy wskaźnik tym perspektywy danego przedsiębiorstwa są pomyślniejsze ze względu na fakt ,że ceny akcji tej firmy rosną szybciej od dywidendy
WSKAŹNIK POKRYCIA [Cover] : Miernik oceny funkcjonowania przedsiębiorstwa (firmy) ukazujący stopień, w jakim osiągane zyski firmy mają wpływ na wysokość dywidendy i.lub płatności odsetek, bądź stopień w którym te zyski przewyższają dywidendę i/lub płatności odsetek (otrzymywany przez podzielenie zysku firmy po opodatkowaniu przez kwotę przeznaczoną na dywidendy). Jeden z podsatwowych wskaźników ukazujących kondycję finansową spółek kapitałowych zamieszcza często w tabelach giełdowych. Im wyższy jest ten wskaźnik, tym lepsza jest sytuacja finansowa danego przedsiębiorstwa
WSKAŹNIK POZOSTAJĄCY Z TYŁU [Lagging Indicator] : Miara oceny działalności gospodarczej, ukazująca z pewnym opóźnieniem osiągnięcie punktu zwrotnego w koniunkturze cyklu gospodarczego po tym jak cała gospodarka dokonała już zwrotu.
WSKAŹNIK PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEK [Industiral Production Index] : Tzw. wskaźnik zbieżny, dokonujący pomiaru fizycznych wielkości produkcji przemysłów wytwórczych, górnictwa i kopalnictwa oraz przemysłów użyteczności publicznej.
WSKAŹNIK WYPRZEDZAJĄCY [Leading Indicator] : Miara oceny działalności gospodarczej, która z pewnym wyprzedzeniem zwiastuje nadejście punktu zwrotnego w koniunkturze cyklu gospodarczego w postaci hossy (punktów szczytowych) oraz bessy (dna) w całości prowadzonych interesów w danej gospodarce.
WSKAŹNIK ZAPASÓW DO SPRZEDAŻY 9ILORAZ ZAPASÓW DO SPRZEDAŻY) [Stock-Sales Ratio] : Iloraz stanów zapasów do obrotów mierzący zdolność konkurowania (konkurencyjność) przedsiębiorstwa (firmy) z innymi firmami w swojej branży.
WSKAŹNIK ZBIEŻNY [Coincident Indicator] : Miara oceny działalności gospodarczej, która odpowiada ogólnym cyklom koniunktury gospodarczej
WSKAŹNIKI BILASNOWE (WSPÓŁCZYNNIKI BILANSOWE) [Blanace Sheet Ratios] :Wskaźniki obliczane na podstawie bilansu, dostarczające informacji o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Do najważniejszych wskaźników bilansowych zaliczamy : współczynnik płynności, wyrażony procentowo zysk brutto w stosunku do obrotów, zysk netto jako procent zysku brutto, poziom uzyskanego kredytu w porównaniu do obrotów oraz tempo obrotu zapasów.
WSKAŹNIKI EKONOMICZNE [Economics Indicators] : Dane statystyczne o podstawowym znaczeniu ukazujące kierunek i tempo rozwoju danej gospodarki np. jej handel, inflację i bezrobocie
WSKAŹNIKI WIELOKROTNOŚCI [Multiples] : Analityczne wskaźniki ukazujące relacje odnoszące się do kapitału np. wskaźnik (iloraz) ceny do dochodu czyli cena udziału w danym przedsiębiorstwie wyrażona jako wielokrotność wykazywanych w raportach i sprawozdaniach dochodów przypadających na jedną akcję.
WSPARCIE POKRYCIA [Backing Support] : Papiery wartościowe odnoszące się do złota lub srebra, wykorzystywane do wspierania emisji banknotów danego państwa.
WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIE [Joint Venture] : Współpraca pomiędzy dwoma przedsiębiorstwami lub dwoma krajami (bądź też większą ich liczbą) mająca na celu wytworzenie wspólnie uzgodnionych odpowiadających wszystkim stronom wyrobów lub usług.
WSPÓŁCZYNNIK BIEŻĄCY [Current Ratio] : Współczynnik bilansowy stanowiący stosunek bieżących aktywów do bieżących pasywów. Różnica między tymi dwiema kategoriami stanowi tzw. pracujący kapitał netto, który dostarcza informacji o poziomie płynności takiego przedsiębiorstwa
WSPÓŁCZYNNIK GOTÓWKI [Cash Ratio] : Iloraz przedstawiający stosunek gotówki oraz odnoszący się do niej aktywów (w liczniku) , do pasywów (w mianowniku) ; zaś w przypadku banku, stosunek gotówki do całkowitej wielkości pasywów w formie depozytów.
WSPÓŁCZYNNIK PŁYNNOŚCI BIEŻĄCEJ [Current Liquidity Ratio] : Bieżące pasywa minus płynne (bieżące) aktywa , dzielone przez zysk lub przepływ gotówki, pomnożone przez 365 (dni)
WSPÓŁCZYNNUK PRÓBY (WSPÓŁCZYNNIK PROBIERCZY) [Acid Test Ratio] : Iloraz płynnych aktywów przedsiębiorstwa , w stosunku do bieżących pasywów. Aktywa takie obejmują gotówkę , zbywalne na rynku papiery wartościowe oraz rachunki i należności.
WSPÓŁCZYNNIKI PŁYNNOŚCI [Liquidity Ratios] : Współczynniki, które ukazują zdolność pożyczkobiorcy do wywiązania się z zaciągniętych krótkoterminowych zobowiązań. Stosunek płynnych aktywów do bieżących pasywów określa się jako współczynnik probierczy w odniesieniu do bilansu przedsiębiorstwa.
WSPÓŁDZIAŁANIE [Synergy] : Fuzja co najmniej dwóch przedsiębiorstw (firm) dla podjęcia wspólnego, zespołowego przedsięwzięcia w celu uzyskania bardziej korzystnych efektów niż w przypadku funkcjonowania jako oddzielnie niezależne podmioty (części)
WSPÓŁFINANSOWANIE [Co-Financing] : Wspólne finansowanie , w którego wyniku rząd określonego kraju uzyskuje możliwości otrzymania kredytu pochodzącego od banków komercyjnych oraz od międzynarodowych instytucji finansowych takich jak : Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy czy też regionalne banki rozwoju. Współfinansowanie jest jednym ze sposobów zwiększenia kwoty kredytu udzielonego przez międzynarodowe instytucje.
WSPÓŁORGANIZATOR (EMISJI)(WSPÓŁKIERUJĄCY EMISJĄ) [Co-Manager] : W emisjach papierów wartościowych, termin ten odnosi się do członka doproszonego ad hoc, bądź to przez głównego organizatora kierującego emisją, bądź też na prośbę emitenta takich papierów wartościowych lub ich gwaranta. Zazwyczaj od dwóch do dziesięciu współorganizatorów (współkierujących) dzieli pomiędzy siebie odpowiedzialność - głównie za ustalenie ceny oraz za uplasowanie takich emisji. Z reguły, współorganizatorzy przyjmują większe zobowiązania subskrypcyjne , niż ma to miejsce w przypadku uczestników syndykatu.
WSTĘGA [Band] : Maksymalnie dozwolony zakres, w którego ramach wolno poruszać się danej walucie w stosunku do waluty odniesienia
WSTĘGA WALUTOWA [Currency Band] : Marża (przedział) w której obrębie dozwolony jest ruch danej waluty
W SYNDYKACIE (WT RAKCIE TWORZENIA SYNDYKATU) [In Syndication] : Nowa emisja obligacji podlegająca ograniczeniom cenowo-handlowym, narzuconym przez (oraz na) syndykat. Termin ten odnosi się również do okresu, w którym bank usiłuje zgromadzić innych uczestników do wejścia w taką transakcję.
WTÓRNA OFERTA [Secondary Offering] : W USA , termin odnoszący się do redystrybucji bloku (pakietu) udziałów należących do przedsiębiorstwa o wyrobionej i ustalonej renomie, która odbywa się w jakiś czas po tym ,jak ów pakiet został wypuszczony na rynek przez firmę, bądź też grupę firm obracających papierami wartościowymi. Takie postępowanie wynika z faktu ,że jest to zbyt wielki pakiet (blok) papierów wartościowych, aby mógł zostać wchłonięty przez rynek w regularnym toku transakcji handlowych. Określana także jako wtórna dystrybucja.
WYDAJNOŚĆ [Productivity] : Produkcja w wymiarze wartościowym lub ilościowym przypadająca na roboczo-godzinę lub na jednostkę kapitału.
WYDATEK KAPITAŁOWY [Capital Expenditure] : Zapata za nabycie długoterminowego aktywu np. ziemi , fabryki lub maszyny
WYDATKI KONSUMPCYJNE [Consumer Spending] : Wydatki na towary i usługi stanowiące przedmiot natychmiastowej konsumpcji gospodarstw domowych, będące zarazem wskaźnikiem poziomu działalności gospodarczej.
WYEMITOWANY KAPITAŁ [Issued Capital] : Zatwierdzony kapitał faktycznie wyemitowany w formie zwykłych, zwyczajnych lub preferencyjnych udziałów , liczony w oparciu o ich wartość nominalną
WYKONANIE PRZEZ OKRZY [Execution By Outcry] : Zlecenie na giełdzie towarowej wykonywane w postaci transakcji zawieranych przez ustną ofertę i ustne jej przyjęcie w obrębie ringu (okręgu) lub innego miejsca na giełdzie, przewidzianego do handlu.
WYKORZYSTANIE MOCY PRODUKCYJNYCH(WYKORZYSTANIE ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNYCH) [Capacity Utilisation] : Iloraz , powstający w wyniku porównania wielkości produkcji w stosunku do pełnej zdolności produkcyjnej danego przedsiębiorstwa, sektora przemysłowego czy gospodarki. Wielkość posiadająca kluczowe znaczenie dla oceny poziomu działalności gospodarczej
WYKUP (ODKUPIENIE) [Redemption] : Wymiana jednej klasy papierów wartościowych na inną lub na gotówkę dokonywana przez emitenta zazwyczaj w terminie zapadłości
WYKUP PODPARTY , WYKUP LEWAROWANY [Laveraged Buyout (LBO)] : Forma wykupu mająca miejsce wówczas , gdy zostają zebrane fundusze w drodze kredytu w celu przejęcia innego przedsiębiorstwa .Aktywa tego przedsiębiorstwa wykorzystuje się jako zabezpieczenie dla zaciągniętej pożyczki. Nabywca spłaca następnie zaciągnięte pożyczki przy pomocy przepływów gotówki w nabytym przedsiębiorstwie, bądź też przez sprzedaż jego aktywów
WYKUPIENIE [Buyout] : Zakup co najmniej kontrolnego udziału kapitału akcyjnego innego przedsiębiorstwa dokonany w celu przejęcia jego aktywów i operacji
WYŁADOWAĆ [Unload] : Określenie używane na rynku dla scharakteryzowania sytuacji, w której wpuszcza się na rynek znaczną ilość towaru, kwotę waluty czy papierów wartościowych po niskich cenach, z zamiarem:
a)pozbycia się sprzedawanego aktywu za wszelką cenę
b)zrealizowania zysku przez sprzedaż dużej ilości po niskiej cenie
WYMIANA (ZAMIANA) [Swap] : Operacja polegająca na równoczesnej wymianie jednego tytułu zobowiązania finansowego na drugi lub też wymianie strumieni płatności pomiędzy dwiema stronami
WYMIANA STÓP PROCENTOWYCH [Interest Rate Swap] : Transfer (zamiana) pomiędzy dwiema stronami ich zobowiązań (odsetkowych) liczonych według określonej stopy procentowej, przy czym jedna ze stron posiada zobowiązanie o stałym oprocentowaniu do okresu zapadłości, podczas gdy druga strona posiada zobowiązanie o zmiennym oprocentowaniu, które waha się zgodnie z zachodzącymi zmianami w jakimś wskaźniku będącym punktem odniesienia np. LIBOR lub stopa pierwszorzędna w USA (Prime Rate)
WYMIANA WALUTY [Currency Exchange] : Umowa, na której mocy dwa przedsiębiorstwa w różnych krajach godzą się pokryć określone potrzeby dewizowe w drodze zgrania ze sobą pożyczek w ich walutach narodowych. Umowa ta nie wymaga wymiany walut pomiędzy tymi dwoma krajami
WYMIANA ZA TOWAR (PRODUKT) [Exchnage For Physical (EFP) ] : Termin odnoszący się do sytuacji , w której kupujący towar w handlu za gotówkę, przekazuje sprzedającemu kwotę stanowiąca równowartość zakupu w postaci długiego, terminowego kontraktu typu "futures", bądź też otrzymuje od sprzedającego odpowiadającą zakupowi, kwotę krótkiego kontraktu terminowego, po uzgodnionej cenie; nazywana także wymianą za gotówkę.
WYMIENIALNOŚĆ [Convertibility] : Termin stosowany w odniesieniu do walut, używany dla określenia zamienności waluty na złoto lub na Specjalne Prawa Ciągnienia (SDR). Używane również dla określenia swobodnej i wolnej, nieskrępowanej kontrolami wymienialności jednej waluty na drugą.
WYMÓG MARŻY [Margin Requirements] :
1.Wyrażone przyrostowo zobowiązanie do utrzymania rezerwy od instrumentów kredytowych
2.W USA ,wymagany przez Rezerwę Federalną oraz giełdy , procent rezerw, niezbędny do tego, aby dokonać wstępnej transakcji kredytowej lub ,aby móc utrzymywać rachunek dla marży.
WYMÓG UTRZYMYWANIA REZERWY OBOWIĄZKOWEJ (REZERWA OBOWIĄZKOWA) [Reserve Requirement] : Procent przyjętych depozytów, który na mocy prawa instytucje depozytowe (np. banki) muszą zgromadzić w swoich skarbcach, bądź złożyć w banku centralnym
WYPISUJĄCY [Writer] : Sprzedający kontrakt typu opcji
WYPŁATA JEDNORAZOWA [Lump-Sum Payment] : Wypłacenie na podstawie zawartej polisy emerytalnej lub ubezpieczeniowej, w określonym terminie, całej należności jednorazowo.
WYRÓWNAWCZY RACHUNEK DEWIZOWY [Exchange Equalisation Account] : Rachunek kontrolowany przez Skarb Państwa Wielkiej Brytanii i zarządzany przez Bank Anglii. Aktywa w nim spoczywające obejmują zasoby dewizowe oraz zasoby złota znajdujące się w posiadaniu tego kraju. Celem tego rachunku jest zarządzanie dewizmi, zgodnie z prowadzoną polityką rządu. W wielu krajach funkcjonują podobne rachunki.
WYSYŁKA TERMINOWA [Forward Shipment] : Umowa o wysyłce towarów za gotówkę w ustalonym terminie w przyszłości
WYWAŻANIE W DÓŁ [Scale Down] : Kupowanie w regularnych odstępach cenowych na zniżkującym rynku. Wyważanie w górę (sclae up) oznacza sprzedaż w podobnych , regularnych odstępach cenowych na zwyżkującym rynku
WZAJEMNIE ZMIENNE INSTRUMENTY TYPU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH [Fungible Securities] : Instrumenty finansowe typu papierów wartościowych, spełniające ich rolę choć nie posiadające papierowej formy, które utrzymywane są w systemie rozrachunkowo-kliringowym, w którym księgowania polegają na tym ,że żadne określone numery serii obligacji nie są przypisywane do rachunków klientów serii. Kontroli poddane są jedynie zagregowane ilości identycznych obligacji w tym systemie oraz całościowa kwota znajdująca się w posiadaniu klientów.
WZIĘCIE ZYSKU (ZABRANIE ZYSKU) [Profit - Taking] : Pokrywanie długiej lub krótkiej pozycji na rynku w celu zrealizowania osiągniętego zarobku. W większości przypadków termin ten odnosi się do sprzedaży tzn. do zadysponowania akcjami po wyższej cenie, niż ta, po której zostały one nabyte (zakupione)
Yankee Bank: bank zagraniczny prowadzący działalność w USA
"Z", WŁĄCZNIE Z (KUMULACYJNY) [Cum] :
1.Łaciński odpowiednik "Z" wykorzystywany w skrótach, takich jak : "cum cap" - "z kapitalizacją", "cum div" - "z dywidendą" i "cum right" - "z prawami" dla wskazania ,że nabywca akcji jest uprawniony do uczestnictwa nadchodzącej emisji kapitalizacyjnej, dywidendzie oraz w prawach, jakie nadchodząca emisja niesie ze sobą
2.Skrót słowa "kumulacyujny", jak np. w wyrażeniu"Cum Pref", oznaczającym kumulacyjną akcję preferencyjną.
ZA [Away] : Określenie spotykane w USA, odnoszące się do handlu, kwotowania lub rynku, które nie są zbliżone do bieżących poziomów rynkowych.
ZABEZPIECZENIE POŻYCZKI I NOTY DŁUŻNE [Secured Loans And Notes] : Kredyty dal otrzymania których potrzebne jest zabezpieczenie w formie umożliwiające obciążenie określonej własności należącej do dłużnika (krdytobiorcy)
ZABLOKOWANA WALUTA [Blocked Currency] : Waluta narodowa, której obieg stanowi przedmiot kontroli emitującego ją rządu. Waluta ta może być jedynie wykorzystywana do dokonywania zakupów w obrębie danego kraju
ZABLOKOWANE RACHUNKI [Blocked Accounts] : Rachunki bankowe, z których nie można dokonać w sposób swobodny płatności, np. rachunki zamrożone z powodów politycznych
ZACIĄGNIĘTE REZERWY NETTO[Net Borrowed Reserves] : Kwota nadwyżki, w której przeważającą większość stanowią pożyczki zaciągnięte od banków Rezerwy Federalnej USA
ZA GOTÓWKĘ I Z PRZENIESIENIEM [Cash And Carry] : Określenie odnoszące się do trakcji równoczesnego zakupu określonego towaru z dostawą za gotówkę i sprzedażą tego samego towaru z dostawą w późniejszym terminie
ZAGREGOWANA PODAŻ [Aggregate Supply] : Całościowa podaż towarów i usług w gospodarce jaka jest dostępna dla zaspokojenia zagregowanego popytu Składają się na nią towary produkcji krajowej oraz import
ZAHARTOWANIE, WZMOCNIENIE [Hardening] : Wolno poruszający się (w systematyczny sposób) do góry rynek lub też cena, która ulega stabilizacji
ZAKŁADY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ [Public Utilities] : Przedsiębiorstwa sektora prywatnego, bądź państwowego świadczące usługi w zakresie zaspokajania potrzeb publicznych np. gaz , elektryczność, woda , telekomunikacja (łączność)
ZAKRES [Range] : Najwyższe i najniższe ceny lub najwyższe i najniższe oferty zakupu i oferty sprzedaży zarejestrowane w ściśle określonym czasie
ZAKUMULOWANE UMORZENIE [Accumulated Depreciation] : Całkowite koszty umorzenia narosłe od daty zakupu do chwili obecnej
ZAKUP TERMINOWY/SPRZEDAŻ TERMINOWA [Forward Purchase/Sale] : Kupno/ sprzedaż towaru produktu z jego dostawą w późniejszym terminie
ZAKUPIĆ (ODKUPIĆ) [Buy In] : Termin odnoszący się do zamknięcia przez brokera krótkiej pozycji
ZAKUPIENIE (ODKUPIENIE) [Buying In] : W przypadku gdy sprzedawcy papierów wartościowych typu "stock" nie uda się dostarczyć ich w ustalonym terminie, kupujący może je odkupić na rynku, na którym jest w stanie tego dokonać, obciążają sprzedającego związanymi z tym dodatkowymi kosztami
ZAKUP TYPU "CALL" (ZAKUP NA WEZWANIE) [Call Purchase] : Transakcja , w której sprzedający osiada pewną opcję do ustanowienia ceny w późniejszym terminie w ramach danego przedziału cenowego
ZAŁAMANIE (OSTRY, GWAŁTOWNY SPDAEK CEN) [Slump] : Ostra lub występująca w trwały sposób ,stagnacja w działalności gospodarczej
ZAMIANA WALUT (SŁOP WALUTOWY) [Currency Swap] :
1.Zakup (lub sprzedaż) waluty na rynku spotowym (z natychmiastową dostawą) wraz z jej jednoczesną odsprzedażą (lub zakupem) na rynku terminowym
2.Umowa zawarta pomiędzy dwiema stronami , na mocy której nastąpi zamiana dokonywanych w przyszłości płatności w jednej walucie na płatności w drugiej walucie
ZAMIENNA NOTA DŁUŻNA O ZMIENNYUM OPROCENTOWANIU [Floating Rate Note (FRN) ] : Nota dłużna o zmiennym oprocentowaniu, która może zostać zamieniona na obligację o stałym oprocentowaniu ,co zazwyczaj stanowi opcję (prawo wyboru) inwestora.
ZAMIENNOŚĆ [Fungibility] : Wzajemna zamienność. Rzecz (przedmiot) posiadająca cechy zamienności może zostać wymieniona na inną rzecz (przedmiot posiadającą te same cechy Coś, co posiada cechę zamienności, może zostać wymienione na coś innego odpowiadającego temu samemu opisowi. Tak więc, jeden banknot pięciodolarowy jest zamienny jako ,że może zostać zamieniony na inny banknot pięciodolarowy. Na rynku terminowym typu "futures" kontrakty na ten sam towar oraz na ten sam miesiąc dostawy są zamienne, jako ,że kontrakty takie muszą odpowiadać wyspecyfikowanym standardom (tj. odpowiadać jakości, ilości, dacie dostawy oraz miejscu dostawy). W sytuacji gdy dwie giełdy ustanowią te same specyfikacje kontrakty na nich są zamienne
ZAMKNIĘCIE [Close] : Koniec sesji transakcji handlowych na giełdzie, kiedy to wykonywane są ostatnie zlecenia
ZAMKNIĘCIE (WPYPRZEDAŻ) [Closing Out] : Działanie polegające na bilansowaniu długiej lub krótkiej pozycji
ZAMKNIĘCIE NA KLUCZ (ZABLOKOWANIE) [Locked In] :
1.Termin odnoszący się do sytuacji, w której inwestor po osiągnięciu zysku z zakupu towaru lub papieru wartościowego stwierdza ,że jego potencjalny zysk będzie zredukowany przez podatek od uzyskanego kapitału, w związku z czym nie będzie on realizowal swojego zysku tak długo ,dopóki jego inwestycja nie będzie dostatecznie długo utrzymana aby móc kwalifikować się do korzystnego potraktowania podatkowego.
2.Sytuacja, w której prowadzący operację handlową nie może stworzyć lub odwrócić pozycji na rynku ze względu na brak możliwości dokonywania zmian limitu, który został dla niego ustanowiony
3.Odnosi się do zysku, który jest chroniony przez zabezpieczoną (żywopłotem) pozycję
ZAMKNIĘTA GOSPODARKA [Closed Economy] : W teorii ekonomii, gospodarka całkowicie zamknięta na handel międzynarodowy, nie posiadająca żadnego eksportu, importu, ani przepływów kapitału. W praktyce zaś , termin ten oznacza gospodarkę, w której handel oraz przepływy kapitału poddano surowym restrykcjom
ZAMKNIĘTA POZYCJA [Closed Position] : Operacja handlowa otwierająca transakcję towarową, powiązana i zgrana z korespondującą z nią, bilansująca operacje handlową na tą samą dostawę tj. zakup zgrany z późniejszą sprzedażą lub vice versa.
ZAMKNIĘTE LISTY [Lists Closed] : Termin ten odnosi się do sytuacji , w której lista ubiegających się o subskrypcje emisji papierów wartościowych zostaje zamknięta w określonym terminie przez przedmioty ją prowadzące
ZAMÓWIENIE [Order] : Wyrażenie zgody na zawarcie transakcji (kontraktu) kupna - sprzedaży ze strony nabywcy
ZAMÓWIENIE OTWARTE [Open Order] : Wyrażenie zgody na zawarcie transakcji (kontraktu) kupna - sprzedaży przez nabywcę bez określenia w zamówieniu ceny.
ZAMÓWIENIE "POD KLUCZ" [Turkney Order] : Zamówienie na inwestycję przemysłową , która jest zdolna do funkcjonowania w momencie przekazywania jej kupującemu
ZAMROŻENIE [Freeze] : Wykorzystanie przepisów prawnych lub określonej umowy dla utrzymania np. płac/cen na poziomach występujących w danej gospodarce w momencie wprowadzenia takiego zamrożenia (cen/płac)
ZAMROŻONE AKTYWA [Frozen Assets] : Aktywa, salda lub kredyty zablokowane czasowo, lub zamrożone, w związku z zaistnieniem okoliczności o charakterze politycznym, np. wojna ,czy postępowanie prawne
ZANOTOWANY (ZAREJESTROWANY) [Booked] : Wyrażenie stosowane dla zapisów księgowych związanych transakcją, która jest zawarta w innym kraju niż faktycznie ma miejsce. Zazwyczaj postępuje się w ten sposób dla zmniejszenia zobowiązań podatkowych
ZA OKAZANIEM [At Sight] : Weksel płatny bardziej przy prezentacji niż w określonym terminie
ZAPADŁOŚĆ [Maturity] : Czas (termin)w trakcie którego może zostać rozliczony (uregulowany) kontrakt terminowy przez dokonanie dostawy faktycznego towaru. Data zapadłości jest datą dostawy lub datą rozliczenia (uregulowania płatności) dla kontraktu terminowego
ZAPASY BUFOROWE [Buffer Stock] : Zapasy towarów utrzymywane przez określoną organizację międzynarodową lub krajową w celu ustabilizowania cen i dostaw. W drodze interwencyjnej sprzedaży lub zakupie następuje zmniejszenie lub zwiększenie zmagazynowanych zapasów.
ZAPASY Z CERTYFIAKTEM (ZAPASY POŚWIADCZONE) [Certificated Stock] : Zapasy towaru, które zostały poddane inspekcji i które zostały zatwierdzone jako posiadjące odpowiednią jakość do tego aby stanowić przedmiot dostawy z tytułu kontraktu terminowego (typu "futures")
ZAPŁATA GOTÓWKĄ [Paydown] : W refundowaniu zadłużenia skarbu państwa USA, kwota o którą wartość nominalna zapadających papierów wartościowych jest większa od kwoty papierów stanowiących przedmiot sprzedaży
ZAPŁATA W NATURZE Z OBROTEM [Pik And Roll] : Termin odnoszący się do strategii handlowej wykorzystującej certyfikaty towarowe, w których farmer (w USA) umieszcza swoje towary jako zabezpieczenie dla pożyczki (kredytu). Następnie odbiera pożyczkę, by za zgromadzone w ten sposób środki zakupić certyfikaty, których wartość równa się towarom dopiero co umieszczonym pod zabezpieczenie pożyczki. W dalszej kolejności, farmer wykorzystuje zakupione certyfikaty do wykupienia towaru. Osiąga w ten sposób zysk wynikający z różnicy pomiędzy wysoką stawką pożyczki (tzn. wyższą ceną w przeliczeniu wartości jego towarów), a niższą ceną certyfikatu.
ZAPOTRZEBOWANIE POŻYCZKOWE [Borrowing Requirement] : Kwota pieniędzy netto, jaką potrzebuje rząd w celu sfinansowania deficytu budżetowego oraz zapadającego zadłużenia, jakie musi spłacić w danym czasie.
ZAPOTRZEBOWANIE POŻYCZKOWE SEKTORA PUBLICZNEGO [Public Sector Borrowing Requirement] : Różnica między wydatkami a dochodami rządu Wielkiej Brytanii, obejmująca również wydatki władz lokalnych
ZAPROSZENIE [Invitation] : Pisemna oferta wysłana przez głównego organizatora kierującego emisją do potencjalnych uczestników w emisji papierów wartościowych na rynku pierwotnym. Oferta określa warunki i kieruje do adresatów pytanie ,czy życzą sobie w tym przedsięwzięciu uczestniczyć
ZAREJESTROWANY PAPIER WARTOŚCIOWY [Registered Security] : Papier wartościowy zarejestrowany w księgach emitującego go przedsiębiorstwa na nazwisko właściciela. Tak uzyskane prawo własności może zostać przeniesione tylko na mocy indosu dokonanego przez właściciela
ZAREJESTROWANY PRZEDSTAWICIEL TOWAROWY [Registered Commodity Representative] :W USA podmiot zarejestrowany w Komisji do spraw Handlu Towarami Kontraktowymi Na Rynku Terminowym, a także na giełdach który jest zainteresowany poszukiwaniem i zawieraniem transakcji towarowych na rzecz swojej firmy
ZARZĄDCA MASY UAPDŁOŚCIOWEK (LIKWIDATOR) [Receiver] : Osoba na mocy polecenia sądu zarządzająca sprawami bankrutującego przedsiębiorstwa prowadząca je z korzyścią jego właścicieli i wierzycieli , aż do momentu , dopóki długi nie zostaną zapłacone, bądź do czasu osiągnięcia rozwiązania sprawy w sądzie
ZARZĄDZANIE DŁUGIEM [Debt Management] : Operowanie trzema aspektami zadłużenia rządowego, poziomem stóp procentowych, typem własności oraz terminem zapadalności (wymagalności) długu
ZASADA FIFO (PIERWSZE WESZŁO - PIERWSZE WYSZŁO) [FIFO (First In ,First Out)] : Zasada w księgowości ,dzięki której oszacowanie wartości zapasów danego przedsiębiorstwa oparte jest na założeniu ,ze towary wykorzystywane są w porządku ich nabycia; tym sposobem, towary kupione wcześniej (czyli pierwsze), wykorzystuje się też w pierwszej kolejności .Przeciwieństwem tego podejścia jest LIFO - ostatnie weszło - pierwsze wyszło
ZASTAW (DANIE W ZASTAW) [Hypothecation] : Termin używany w USA w przypadku zastawienia papierów wartościowych jako zabezpieczania salda debetowego na rachunku marży
ZASTOSOWANIE ZAMIANY DOCHODÓW ZE SPRZEDAŻY [Applied Proceeds Swap] : Termin używany w USA w odniesieniu do dochodów ze sprzedaży pakietu obligacji, które z kolei wykorzystywane są do zakupu innego pakietu obligacji
ZASTRZEŻONY [Registered Trademark] : Termin ten odnosi się do graficznego znaku ® umieszczonego na opakowaniach znanych wyrobów nie mniej znanych firm i oznacza :zarejestrowany ,zastrzeżony znak handlowy, fabryczną nazwę artykułu lub firmę przedsiębiorstwa chronioną prawem. Znak ® umieszczony na opakowaniu towaru tożsamy jest z napisem "wszelkie prawa zastrzeżon"
ZATŁOCZONY RYNEK [Congested Market] :
1.Rynek, na którym jedna, więcej niż jedna osoba fizyczna lub grupa utrzymuje skoncentrowane pozycje , stwarzając tym samym możliwość , że kontrakty mogą nie zostać zlikwidowane (sprzedane) w uporządkowany sposób
2.W analizie technicznej, przedział cenowy, w którego ramach siła nabywcza i presja na sprzedaż są prawie równe, przynosząc w rezultacie boczny ruch cen
ZATRUDNIONY KAPITAŁ [Capital Employed] : Kapitał wykorzystywany w celu realizacji określonych przedsięwzięć. Termin ten może odnosić się do aktywów netto, jak również obejmować pożyczki bankowe oraz udogodnienia typu "overdraft" (dające możliwość przekroczenia stanu konta rachunku bieżącego)
ZATWIERDZONE PAPIERY WARTOŚCIOWE [Approved Securities] : Papier wartościowy lub obligacje państwowe itp, które zostały zaakceptowane i zatwierdzone w tym celu, aby mogły być utrzymywane przez banki oraz instytucje finansowe jako częśćich rezerw , lub jako składniki spełniające podobne wymagania
ZAUTOMATYZOWANA IZBA ROZRACHUNKOWA [Automated Clearing House (ACH)] : Oparty na komputerze system dokonywania operacji rozrachunkowych oraz płatności występujący w USA często obsługiwany przez Bank Rezerwy Federalnej. System stworzono dla dokonywania wymiany elektronicznej transakcji (tj. bez użycia papieru) między uczestniczącymi w nim instytucjami depozytowymi
ZAWIERANIE TRANSACKJI W RACHUNKU [Dealing Within The Account] : Zakup lub sprzedaż akcji w ramach tego samego okresu rachunku.
ZBIEŻNOŚĆ [Convergence] : Proces , w wyniku którego ceny gotówkowe oraz ceny terminowy na giełdzie terminowej typu "futures" poruszają się ku wzajemnemu zrównaniu, w miarę jak zbliża się dostawa (termin dostawy)
ZBILANSOWANA KSIĄŻKA (ZGRANA KSIĄŻKA) [Matched Book] : Sytuacja, w której terminy zapadłości zobowiązań (pasywów) banku ;lub podmiotu gospodarczego zawierającego transakcje handlowe, odpowiadają terminom zapadłości (wymagalności) , które figurują po stronie aktywów (należności) tzn. jedne terminy odpowiadają dokładnie drugim. Oznaczać to może również ,że koszty uzyskania pożyczki równają się zarobionym odsetkom uzyskanym w udzielonej pożyczki.
ZBILANSOWANIE (KONTRAKTÓW) [Square] : Termin stosowany wówczas gdy zakupy i sprzedaże kontraktów są zbilansowane (wyrównane) tj. wtedy , kiedy pozycja na rynku nie jest ani krótka ani długa.
ZBILANSOWANY BUDŻET [Balanced Budget] : Sytuacja w budżecie, w której wydatki są zgrane i równają się dochodom; nazywamy także budżetem neutralnym
ZDJĄĆ (ZDJĄĆ Z RYNKU) [Take Down] : Otrzymać i przyjąć przydział akcji, bądź obligacji na rynku pierwotnym
ZDOLNOŚC DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH [Competency, Active Capacity] : Uzyskanie przez osobę prawną lub osobę fizyczną możliwości do przyjmowania na siebie praw i obowiązków cywilnych. Osoba prawna uzyskuje tę zdolność z chwilą jej zarejestrowania w sądzie i realizowana jest przez jej organy lub przedstawicieli. Osoba fizyczna uzyskuje tę zdolność w momencie osiągnięcia pełnoletniości, tzn, z dniej ukończenia pewnego wieku, np. w Polce 18 lat
ZDOLNOŚĆ DO UPLASOWANIA EMISJI [Placing Power] : Zdolność instytucji finansowej do uplasowania u inwestorów nowo wyemitowanych papierów wartościowych
ZDOLNOŚĆ ZAROBKOWA [Earning Power] : Zdolność przedsiębiorstwa do wypracowania zysku wystarczającego na pokrycie własnych potrzeb oraz potrzeb jego udziałowców.
"ZDRADZIECKIE WYDANIE' (WYDANIE OBCYM) [Sell Down] : Pakiet (porcja) papierów wartościowych oferowany potencjalnym nabywcom poza syndykatem subskrybcyjnym
ZDYSKONTOWANY PRZEPŁYW PIENIĄDZA [Discounted Cash Flow] : Techniki księgowe mające na celu ustalenie relatywnej wartości projektu inwestyczyjnego w przyszłości, wyliczonej przez zdyskontowanie do tyłu oczekiwanych strumieni gotówki z zakładanego projektu i przyrównanie ich do jego wartości netto w teraźniejszości (czyli w stosunku do bieżącej wartości netto)
ZGODNIE Z AWIZEM [As Per Advice] : Klauzula wskazująca na to ,że trasat weksla został powiadomiony o tym ,że weksel został na niego ciągniony
ZGRAĆ, ZGRANIE [Match] : Dwie bilansująe siętrnaskacje zawarte bądź to na rachunek własny dealera , bądź też dla jednego lub więcej klientów
ZLECENIE ALTERNATYWNE [Alternative Order] :Zlecenie działania zgodne z którąkolwiek z dwóch alternatyw: tzn. albo sprzedać albo kupić dany papier wartościowy typu "stock" po ustalonej cenie
ZLECENIE CZASOWE (OGRNICZONE) [Time (Limit) Order] : Zlecenie dokonania zakupu , lub sprzedaży na danym rynku w ściśle określonym czasie. Może mieć miejsc w ustalonym czasie dnia, na otwarciu, przy zamknięciu, w połowie sesji transakcji handlowych lub też w określonym terminie w ciągu tygodnia.
ZLECENIE "DOBRY AŻ DO ODWOŁANIA" [Good Till Canceled] : Zlecenie kupna lub sprzedaży, które pozostaje w mocy aż do wykonania lub odwołania przez klienta, nazywane także "Zleceniem Otwartym"
ZLECENIE DZIENNE [Day Order] : Zlecenie kupna lub sprzedaży po ściśle określonej cenie udzielane na jedne dzień; jeżeli nie może zostać wykonane , jest automatycznie anulowae
ZLECENIE "JAK NAJLEPIEJ" (ZLECENIE "PO CENIE RYNKOWEJ") [At Best; At The Market[ : Instrukcja towarzysząca zleceniu kupna lub sprzedaży , nakazująca ,aby zlecenie takie zostało natychmiast wykonane po najlepszej cenie możliwej do osiągnięcia. Termin znany także jako : Po cenie rynkowej
ZLECENIE OGRANICZONE [Limit Order] : Zlecenie w którym klient ustanawia limit na cenę lub termin wykonania, lub na jedno i drugie, w odróżnieniu od zlecenia rynkowego, które niesie za sobą to ,że będzie ono wykonane po najkorzystniejszej cenie ,tak szybko , jak to możliwe
ZLECENIE "PO LUB LEPIEJ" [At Or Better] : Instrukcja towarzysząca zleceniu zawarcia transakcji po ustalonej cenie lub po cenie od niej korzystniejszej
ZLECENIE "PRZY OTWARCIU" [At The Opening] : Instrukcja towarzysząca zleceniu zawarcia transakcji na rynku, które ma być albo wykonane w momencie otwarcia danego rynku albo wcale.
ZLECENIE "PRZY ZAMKNIĘCIU" [At The Close] : Zlecenie rynkowe (zlecenie zawarcia transakcji na rynku) ,które ma zostać wykonane tak blisko momentu zamknięcia rynku ,jak tylko jest możliwe
ZLECENIE "RYNEK ,JEŚLI DOJDZIE" [Market If Touched (MIT)] : "Rynek jeśli dojdzie" - instrukcja towarzysząca zleceniu towarowemu dokonania sprzedaży lub zakupu po określonej cenie, jeżeli na rynku zostanie osiągnięta taka cena
ZLECNIE RYNKOWE [Market Order] : Zlecenie dokonania zakupu lub sprzedaży kontraktu terminowego typu "futures", po najlepszej cenie możliwej do osiągnięcia w czasie, kiedy zlecenie takie wejdzie na rynek.
ZLECENIE W TABLICY[Board Order] : Instrukcja towarzysząca zleceniu dokonania zakupu lub sprzedaży gdy zostanie osiągnięta określona cena
ZLECENIE W SPOCZYNKU (SPOCZYWAJĄCE ZLECENIE) [Resting Order] : : Instrukcja towarzysząca zleceniu dokonania zakupu po cenie niższej, niż dominujący w danym momencie poziom cen na rynku, lub zleceniu dokonania sprzedaży po cenie wyższej niż przeważający w danym momencie poziom cen rynkowych
ZLECENIE "WSZYSTKO ALBO NIC" [All Or None] : : Instrukcja towarzysząca zleceniu zawarcia transakcji po cenie występującej na rynku, lub zleceniu zawarcia transakcji po cenie mieszczącej się w ograniczonym przedziale cenowym - wymagająca aby żadna część udzielonego zlecenia nie została wykonana, jeżeli nie można wykonać całości zlecenia po ustalonej cenie
ZLECENIE ZATRZYMANIA (ZLECENIE ZATRZYMANIA STRATY) [Stop Order (Stop Loss Order) : Zlecenie udzielone brokerowi pośredniczącemu w zawieraniu transakcji w papierach wartościowych typu "stock" lub towarach dokonania zakupu lub sprzedaży na rynku w momencie kiedy zostanie na nim osiągnięty określony próg (pułap) ceny
ZLECENIE ZBYWALNE - WYCOFANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH [Negotiable Order of Withdrawal] : W USA rodzaj oprocentowanego rachunku, na który teoretycznie rzecz biorąc mogą być ciągnione jedynie traty bankowe. W praktyce, jest to rachunek czekowy, który mogą posiadać jedyni osoby fizyczne oraz niektóre organizacje funkcjonujące na bazie nie komercyjnej (tzn. nie przynoszące zysku)
ZŁAGODZENIE [Ease] : Wolny i/lub mniejszy spadek ceny
ZŁAMANIE [Break] : Szybki i ostry spadek ceny
ZŁAMANY OKRES [Broken Period] : Terminowa transakcja dewizowa zawarta na niestandardowy okres. Okresy standardowe przyjęte w praktyce obejmują np. jeden ,dwa ,trzy ,sześć i dwanaście miesięcy.
ZŁOTY FRANK [Gold Franc] : Różnego rodzaju franki służące jako przeliczniki w ramach rozmaitych umów międzynarodowych, lub jako metoda dokonania kalkulacji aktywów i pasywów, występujących w ramach tychże umów.
ZMIANA NETTO [Net Change] : Różnica między ceną zamknięcia w jednym dniu ,a ceną zamknięcia w dniu następnym, w którym to dniu papier wartościowy typu "stock, waluta albo towar stanowią przedmiot handlu
ZMIENNA (IMPORTOWA) OPŁATA PODATKOWA [Variable (Import) Levy] : Stawka celna , która ulega automatycznie zmianie spowodowanej ruchami (zmianami) cen w kraju importera
ZMIENNA STOPA [Variable Rate] :Instrument zabezpieczenia finansowego papieru wartościowego charakteryzującego się zmienną stopą procentową. Instrument ten może być stosowany do emisji certyfikatów depozytowych dla minimalnego okresu 360 dni, przy której stopa procentowa ustalana jest z określoną marżą (spredem) ponad bieżące stopy dziewięćdziesięcio dniowych certyfikatów depozytpowych.Vertyfikaty trzysta sześćdziesięcia dniowe podlegają korekcie (stopy) co dziewięćdziesiąt dni
ZMIENNY RYNEK [Variable Rate] : Czuły,wrażliwy na oddziaływanie rynek zmieniających kierunek cen w sposób szybki i nierówny
ZOO [Zoo] : Akronimy - wyrazy sztucznie utworzone z pierwszych liter określonego ciągu wyrazów wielu instrumentów długu sugerujące ,że mogą one znaleźć się w ogrodzie zoologicznym określonego bankowca. Przykłady ich obejmują instrumenty takie jak :
KOTY (CATS) - Certificate of Accrual on Treasure Securities (Certyfikaty Przyrostu od Skarbowych Papierów Wartościowych)
LWY (LYON) - Liquid Yield Option Note (Nota Dłużna z opcją Płynnej Stopy Przychodu)
JELENIE (STAGS) - Sterling Transferable Accruing Securities (Przenośne, Narastające Papiery Wartościowew Funcie Szterlingu)
TYGRYSY (TIGER) - Treasury Investors Growth Receipt (Pokwitowanie Przyrostu Inwestorów Skarbowych)
ZEBRA (ZEBRA)- Zero Coupon Eusroserling Bond (Obligacja w Eurosterlingach z Kuponem Zerowym)
ZWIĄZEK CELNY [Customs Union] : Umowa zawarta przez grupę krajów w celu zawieszenia wewnętrznych taryf celnych i przyjęcia jednolitej lub wspólnej taryfy celnej
ZWOLNIONE PAPIERY WARTOŚCIOWE [Exempt Securities] : Papiery wartościowe w USa , które są zwolnione od niektórych przepisów w odniesieniu do rejestracji oraz marży, wynikających z Prawa o Papierach Wartościowych i Prowizji Handlowej. Obejmuje papiery rządowe, papiery wartościowe emitowane przez agencje oraz władze komunalne (municypalne) , jak również papiery handlowe oraz prywatne lokaty
ZWROTY (REFUNDACJE) EKSPORTOWE [Exports Refunds] : Zwroty (refundacje) lub wyrównanie strat, dokonywane w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE w związku z eksportem zboża, wołowiny itp. , których celem jest wspomaganie eksportu przez zbilansowanie różnicy między cenami wewnętrznymi obowiązującymi w UE, a niższymi cenami światowymi na te produkty
ZWYKŁY BON SKARBOWY [Buono Ordinario Del Tesoro (BOT)] : Włoskie bony skarbowe posiadające okresy zapadłości wynoszące : trzy, sześć lub dwanaście miesięcy
ZWYKŁY UDZIAŁ [CommonStock] : Amerykański odpowiednik "zwykłych akcji"
ZYSK BRUTTO [Gross Profit] : Całkowity zysk przed odjęciem podatków
ZYSK KAPITAŁOWY [Capital Gain] : Dochód wynikający z różnicy między ceną kupna danego instrumentu finansowego , a jego ceną w momencie sprzedaży
ZYSK NA PAPIERZE [Paper Profit] : Zysk pozorny wynikający z niezrealizowanego (niesprzedanego) przyrostu wartości jakiegoś aktywu
ZYSK NETTO [Net Profit] : Zyski operacyjne pochodzące z wykonanych transakcji handlowych, po odjęciu kosztów wyszczególnionych z rachunku zysków i strat. Te ostatnie obejmują następujące obciążenia, takie jak : podatki, umorzenia oraz honoraria autorskie i dyrektorskie .W Japonii zysk netto jest zyskiem pozostałym po odjęciu podatku oraz innych, nadzwyczajnych pozycji, ale jest to zysk przed odjęciem sum przeznaczonych na niektóre specjale fundusze rezerw oraz na płatności dywidend i rezerwy wewnętrznej
ZYSK (STRATA) OPERACYJNA [Operating Profit (Loss) : Dochody po opodatkowaniu pochodzące ze statutowej działalności, która przynosi w danym przedsiębiorstwie przychód. Termin ten definiowany jest inaczej w różnych krajach
ZYSKI ZATRZYMANE W PRZEDSIĘBIORSTWIE [Retained Profits] : Zyski stanowiące zarobek przeznaczony dla posiadaczy kapitału zwykłego w przedsiębiorstwie które nie są rozdzielone w postaci dywidendy dla akcjonariuszy. Zakumulowane zyski zostają zatrzymane stanowiąc rezerwy w bilansie przedsiębiorstwa
ŻYRO (INDOS) [Endorsement] : Przeniesienie praw własności, wynikających z instrumentów finansowych (weksel, czek) w formie pisemnego oświadczenia o ustąpieniu swoich praw z nich wynikających na rzecz innej osoby
ŻYWOPŁOT (OCHRONA, ZABEZPIECZENIE) [Hedge] :
1.Technika prowadzenia handlu , która umożliwia przyjęcie pozycji na rynku terminowym typu "futures" w celu zbilansowania pozycji na rynku a vista (natychmiastowa dostawa za gotówkę). Powszechnie stosowana praktyka na rynkach towarowych, papierów wartościowych typu "stock" oraz na rynku opcji. Istotą "okalania żywopłotem" ,czy inaczej mówiąc zabezpieczania, jest zminimalizowania ryzyka starty w posiadanym stanie środków, lub też "zamknięcia na klucz" (zapewnienia sobie) zysku w związku z fluktuacjami cenowymi, przez przyjęcie równych i przeciwnych pozycji na rynku kasowym(a vista) oraz na rynku terminowym typu "futures"
2.Ustanowienie pozycji na towarowym, terminowym rynku typu "futures", która jest równa i przeciwna w stosunku do transakcji zawartej a rzeczywistym towarze. "Ustawienie żywopłotu" minimalizuje wystąpienie straty w danym stanie (zapasie) albo też - mówiąc innymi słowami - "zamyka na klucz" (tzn. przyjmuje) zysk wynikający z fluktuacji cen, przez przyjęcie równych i przeciwnych w stosunku do siebie pozycji na rynku a vista (za gotówkę) oraz na rynku terminowym typu "futures"
Żółta Księga: publikacja Londyńskiej Giełdy Papierów Wartościowych zawierająca szczegółowe informacje na temat przepisów regulujących notowanie spółek na giełdzie
ZDP: akcja uprzywilejowana w postaci zerowej dywidendy
zero : 1. nic, liczba 0 Kod dla połączeń międzynarodowych to zero zero (00). 2. takie same jak akcje uprzywilejowane o zerowej dywidendzie
złoty: jednostka waluty używana w Polsce